Zinsdelen, Persoonsvorm en onderwerp, Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde, Lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp

Grammatica

1 / 12

Slide 1: Tekstslide

NederlandsMBOStudiejaar 1

In deze les zitten 12 slides, met tekstslides.

Lesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Grammatica

Slide 1 - Tekstslide

Planning

Weekchecks & Feedbackmoment
Toets in week 7
Theorie in het kort
Aan de slag!

Slide 2 - Tekstslide

Zinsdelen

Inzicht in wat de verschillende delen van de zin met elkaar te maken hebben. Structuur zien in de taal.

Wat heeft invloed op elkaar?

Wat hoort bij elkaar?

Kunnen praten over taal.

Slide 3 - Tekstslide

Persoonsvorm en onderwerp

Persoonsvorm = hoofdwerkwoord in de zin (verandert bij verandering van tijd of enkelvoud/meervoud)

Onderwerp = personen/dieren/dingen die iets doen in de zin. Persoonsvorm en onderwerp komen overeen in getal en tijd.

Hoofdingrediënten van de zin.

Slide 4 - Tekstslide

Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde = persoonsvorm + alle andere werkwoorden in een zin.

Het geeft altijd aan dat iets of iemand iets doet.

Slide 5 - Tekstslide

Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit twee delen.

Het koppelwerkwoord en alle andere werkwoorden samen vormen het werkwoordelijk deel. Koppelwerkwoord koppelt een eigenschap, functie, toestand of hoedanigheid aan het onderwerp.
Het naamwoordelijk deel bestaat uit alle zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden die iets zeggen over het onderwerp.

Het naamwoordelijk gezegde geeft altijd aan dat iets of iemand iets is.

Bijv.: De wind is koud. VS De wind komt uit het oosten (= werkwoordelijk)

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Tekstslide

Werkwoord = regisseur

Het werkwoord is de regisseur van de zin. De regisseur deelt de rollen uit.

1 rol = onderwerp - Jan(1) slaapt tijdens de les.

2e rol = lijdend voorwerp - Jan(1) slaat Piet(2).

3e rol = meewerkend voorwerp - Jan(1) geeft Piet(3) een laptop(2).

Slide 8 - Tekstslide

Lijdend voorwerp & meewerkend voorwerp

Het lijdend voorwerp:
- bevat altijd een zelfstandig naamwoord.
- kan het onderwerp worden als je een zin passief maakt.
Hij koopt een fiets --> De fiets wordt door hem gekocht.

- Is het antwoord op de vraag: Wie/wat + persoonsvorm + onderwerp (& rest van de zin).
Hij koopt een fiets. Wat koopt hij? --> een fiets