5.5 Sociale zekerheid

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

           5.5 Sociale zekerheid

Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) verzorgt uitkeringen zoals WW en WAO en helpt werkzoekenden bij het vinden van werk.

Leerdoelen 5.5

In deze paragraaf leer je:

• Wat er gebeurt als iemand onvoldoende geld heeft om voor zichzelf te zorgen.
  
• En hoe ziet de sociale zekerheid eruit?

Wat gaan we deze les doen?

H4A donderdag 13 maart

Zelfstandig aan de slag:

1. Huiswerk:  Maken van 5.4 opdrachten: 2, 4, 6, 9 en 11
2. Lezen 5.5 op blz. 172 t/m 179
3. Maken van 5.5: 2, 3, 5, 6 en 8
4. Nakijken 5.4 en 5.5 met nakijkblad
5. Lezen 5.6 blz. 176 t/m 179

Klassikaal gedeelte: 

• uitleg 5.6 Werken nu en in de toekomst
• Huiswerk: vrijdag 14 maart maken van 5.6 opdracht 2, 3, 4, 6 en 9

Check in duo's

1. Huiswerk in duo's bespreken. Pas je antwoord ook aan als dit nodig blijkt.

2. Vraag om input voor je PO: 

- hoe ver sta je nu? Hoe ben je te werk gegaan?

- wat is jouw uitdaging m.b.t. de verzorgingsstaat?

- welke gevolgen zie je in de samenleving?

- wat zijn tot nu toe jouw oplossingen?

- welke bronnen heb je gebruikt?

- en vraag hoe jouw duo dit ziet: wellicht kom je op nieuwe inzichten

3. Lezen 5.5 Sociale zekerheid op blz. 172 t/m 179

Kijken (t/m 16:47 lang) (t/m 5:35 kort)

'De appel moet goedkoper en de frikandel duurder'

Bedenk een argument voor deze stelling.

npo.nl

Huiswerk:

3 terreinen waar de verzorgingsstaat het meeste geld aan uit geeft:

1. Onderwijs

2. Gezondheidszorg

3. Sociale zekerheid

Een herhaling:

Inleiding sociale zekerheid

Het lukt niet iedereen om voldoende geld te verdienen om voor zichzelf te zorgen. Dat geldt voor ouderen (die werken niet meer), maar ook voor mensen met een beperking of mensen die langdurig ziek of werkloos zijn. 

In onze verzorgingsstaat is geregeld dat de overheid deze personen helpt. 

Dat gebeurt met een systeem van regelingen zoals uitkeringen, voorzieningen en toeslagen, ook wel sociale zekerheid genoemd.

Sociale zekerheidsstelsel (BRON 14)

Sociale zekerheidsstelsel 

• Iedereen krijgt te maken het stelsel van sociale zekerheid. (blz. 158/159)
• Achterliggende idee: SOLIDARITEIT (= samen de risico's dragen)
• Als werknemer en belastingbetaler draag je geld af om jezelf te verzekeren tegen verlies van inkomen, maar je draagt ook bij aan de zorg voor anderen. 
• Niet iedereen kan in dezelfde mate hieraan bijdragen: mensen die weinig verdienen betalen minder en kunnen toeslagen aanvragen.

Solidariteit houdt in dat de mensen in de samenleving de risico’s zo veel mogelijk samen dragen. 

Mijn eigen situatie: Na 18 jaar heb ik ontslag genomen op mijn school. Ik had het naar mijn zin maar ik was ook wel nieuwsgierig naar een andere school, nieuwe collega's en leerlingen. Wel heb ik pas ontslag genomen nadat ik een nieuwe baan had gevonden en aan het einde van het schooljaar. Het blijft altijd een risico een nieuwe baan: stel dat ik het niet mijn zijn krijg of dat ik weg moet. Maar ik denk dat ik met mijn diploma's dit risico wel kan dragen. Daarbij heeft mijn partner ook een baan.

Even terug naar solidariteit:

Ik betaal elke maand al 20 jaar lang een bepaald geldbedrag, ook wel een premie genoemd. Met dat geld verzeker ik niet alleen mezelf tegen werkloosheid (als ik hier niet mag blijven), ziekte en ouderdom, maar ook anderen. 

Het kan dat ik nooit werkloos wordt, maar anderen wel en die krijgen dan uit de geldpot waar ik aan bijgedragen heb een werkloosheidsuitkering. 

Dat is solidariteit!

Sociale verzekeringen (premies)

Werknemersverzekeringen

Volksverzekeringen

Sociale voorzieningen (belasting)

Hoe blijft de sociale zekerheid betaalbaar?

Hoe blijft sociale zekerheid betaalbaar?

Positieve discriminatie en emancipatiebeleid

Aan de slag!

Huiswerk: 

wo. 12 maart maken van 5.5 opdrachten 2, 3, 5, 9 en 11

en van 5.4: 2, 4, 6, 9 en 11

*Let op: deze les HUISWERKCONTROLE

KEUZE:

• Aan de slag met de opdrachten van 5.5 Sociale zekerheid
• Aan de slag met PO
• Inleverdatum PO: donderdag 20 maart voor 16:00

Arbeidsmarkt

• De arbeidsmarkt is de plaats waar vraag en aanbod van arbeidskrachten elkaar ontmoeten. 
• Het aanbod wordt bepaald door de beroepsbevolking, alle personen die geheel of gedeeltelijk beschikbaar zijn voor werk. 
• De vraag naar arbeidskrachten noemen we werkgelegenheid.

www.rtlnieuws.nl

Werkloosheid

• Iemand is officieel werkloos als de persoon:
  
• tussen de 15 en 75 jaar is;
• niet werkt of minder dan 12 uur per week werkt;
• actief op zoek is naar een baan van 12 uur per week of meer;
• ingeschreven staat als werkzoekende bij het UWV.

Arbeidsmarkt in ontwikkeling

Op dit moment hebben we vier ontwikkelingen in de arbeidsmarkt:

1. Automatisering 
2. Opkomst en verdwijnen van bedrijfstakken
3. Flexibilisering
4. Globalisering

Automatisering

• ICT komt op in bijna alle sectoren van de arbeidsmarkt
• Er zijn grote voordelen door efficiënter te werken
• Gevolg: verlies van banen door overname ICT maar opkomst banen in de ICT.

Oude en nieuwe bedrijfstakken

• Veel arbeidsintensief en laaggeschoold werk is verdwenen en verplaatst naar lagelonenlanden.
• In veel bedrijfstakken is het antal banen voor hooggeschoolde medewerkers toegenomen. Denk aan de chemische industrie, ontwikkeling van nieuwe producten en machinebouw.

Flexibilisering

• Vroeger kozen mensen een baan voor het leven. Tegenwoordig veranderen werknemers sneller van baan.
• Hierdoor stijgt de vraag naar flexibele arbeidsrelaties: alle werksituaties met een variabele inzetbaarheid. 
• 2 miljoen werknemers hebben een tijdelijk contract en meer dan 1 miljoen mensen werken als zzp'er.

Globalisering

De globalisering heeft geleid tot een toename van:

 

• wereldwijde handel en multinationals
• grotere internationale kapitaalstromen 
• arbeidsmigranten

Welke werkloosheid is niet tijdelijk?

1. seizoenswerkloosheid
2. structurele werkloosheid
3. regionale werkloosheid
4. frictie werkloosheid

Wat gebeurt er bij conjuncturele werkloosheid?

1. Een bedrijf gaat anders produceren
2. De bedrijfscultuur verandert
3. Een bedrijf ontslaat zomaar medewerkers
4. Er is geen vraag meer naar het product

Structurele werkloosheid is tijdelijk

1. Juist
2. Onjuist

Een strandtent gaat failliet. Wat voor werkloosheid is dat?

1. Conjuncturele werkloosheid
2. Structurele werkloosheid
3. Seizoen werkloosheid
4. Frictiewerkloosheid

Bij een groeiende economie stijgt de werkloosheid.

1. Juist
2. Onjuist

Automatisering leidt altijd tot structurele werkloosheid.

1. Waar
2. Niet waar

Conjuncturele werkloosheid is blijvend

1. Waar
2. Niet waar

Oost-Europeanen die in Nederland een bouwbedrijf beginnen zijn een voorbeeld van

1. Automatisering
2. Flexibilisering
3. Verdwijnen nieuwe arbeidstakken
4. Globalisering

Een robot die voor een leraar praktische opdrachten nakijkt, dat is een voorbeeld van

1. Globalisering
2. Automatisering
3. Flexibilisering
4. Verdwijnen bedrijfstakken

9 juni t/m 20 juni

Aan de slag

KEUZE:

1. Huiswerk: donderdag 9 juni maken van par. 6 :   2 - 5 - 7 - 8 - 9 - 11 - 12

2. Werk aan het PO in het computerlokaal of hier in de klas

3. donderdag 2 juni (feest) geen les + maandag 6 juni (Pinksteren) geen les 

4. donderdag 9 juni: presentaties