Komma's en aanhalingstekens

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Pak je telefoon of iPad!

Noteer wat je weet van komma's en aanhalingstekens

Wanneer schrijf je komma's?

Wanneer schrijf je aanhalingstekens?

Wanneer schrijf
je een komma?

Wanneer gebruik
je aanhalingstekens?

Pak je bordje

• Je ziet een zin zonder komma's
  
• Schrijf de zin over en noteer op de juiste plek de komma's
  

Wanneer schrijf je een komma?

• Als je een pauze hoort. Lees de tekst hardop, dan hoor je vanzelf een pauze. 
  
• Bij een opsomming tussen bijvoeglijke naamwoorden
• Ik hou van chocolade dropjes spekjes en koekjes. 
• Ik hou van chocolade, dropjes, spekjes en koekjes. 
• Tussen twee persoonsvormen
• Als je te laat komt moet je een briefje halen.
• Als je te laat komt moet je een briefje halen.
• Voor- en nadat je iemand aanspreekt. 
• Eva wil jij een stuk taart? 
• Eva, wil jij een stuk taart? 
• Je gebruikt een komma voor of na een uitroep
• Hé waar zijn mijn schoenen gebleven?
• Hé, waar zijn mijn schoenen gebleven?
• Je gebruikt een komma voor de verbindingswoorden om twee zinnen te koppelen
• Kai begon te lachen nadat hij door de stoel was gezakt.
• Kai begon te lachen, nadat hij door de stoel was gezakt.

Pak je schrift!

• Je ziet 15 zinnen
  
• Schrijf de zinnen over in je schrift met de juiste leestekens
  
• Denk aan hoofdletters, punten en komma's
  

jan ging naar binnen omdat het regende

jan ging bij de kachel zitten maar hij werd niet droog

hij voelde aan de kachel die uit was

hij pakte lucifers want daarmee kon je de kachel aansteken

strijk strijk de lucifer streek langs het doosje

jan werd ongeduldig eindelijk brandde de lucifer

hij gooide de lucifer in de kachel

en boem de kachel brandde de kamer ook en toen het hele huis

maar jan was weer droog

voordat de brandweer uitrukte moesten de brandweerlieden hun spullen bij elkaar zoeken

ze hadden nodig: een brandslang water laarzen regenjassen en de brandweerwagen

voordat ze in de wagen sprongen dronken ze hun blikje cola leeg

er waren ook nog pizza’s hamburgers worstjes en chips die moesten ook op

dan nog even opruimen want rommel achterlaten voor de schoonmakers was niet netjes

toen de brandweer eindelijk was uitgerukt konden ze jans huis niet meer vinden

jan ging naar binnen omdat het regende

jan ging bij de kachel zitten maar hij werd niet droog

hij voelde aan de kachel die uit was

hij pakte lucifers want daarmee kon je de kachel aansteken

strijk strijk de lucifer streek langs het doosje

jan werd ongeduldig eindelijk brandde de lucifer

hij gooide de lucifer in de kachel

en boem de kachel brandde de kamer ook en toen het hele huis

maar jan was weer droog

voordat de brandweer uitrukte moesten de brandweerlieden hun spullen bij elkaar zoeken

ze hadden nodig: een brandslang water laarzen regenjassen en de brandweerwagen

voordat ze in de wagen sprongen dronken ze hun blikje cola leeg

er waren ook nog pizza’s hamburgers worstjes en chips die moesten ook op

dan nog even opruimen want rommel achterlaten voor de schoonmakers was niet netjes

toen de brandweer eindelijk was uitgerukt konden ze jans huis niet meer vinden

Vul hoofdletters, punten en komma’s in.

Schrijf de zin helemaal over!

jan ging naar binnen omdat het regende

jan ging bij de kachel zitten maar hij werd niet droog

hij voelde aan de kachel die uit was

hij pakte lucifers want daarmee kon je de kachel aansteken

strijk strijk de lucifer streek langs het doosje

jan werd ongeduldig eindelijk brandde de lucifer

hij gooide de lucifer in de kachel

en boem de kachel brandde de kamer ook en toen het hele huis

maar jan was weer droog

voordat de brandweer uitrukte moesten de brandweerlieden hun spullen bij elkaar zoeken

ze hadden nodig: een brandslang water laarzen regenjassen en de brandweerwagen

voordat ze in de wagen sprongen dronken ze hun blikje cola leeg

er waren ook nog pizza’s hamburgers worstjes en chips die moesten ook op

dan nog even opruimen want rommel achterlaten voor de schoonmakers was niet netjes

toen de brandweer eindelijk was uitgerukt konden ze jans huis niet meer vinden

Jan ging naar binnen, omdat het regende.

Jan ging bij de kachel zitten, maar hij werd niet droog.

Hij voelde aan de kachel, die uit was.

Hij pakte lucifers, want daarmee kon je de kachel aansteken.

Strijk, strijk, de lucifer streek langs het doosje.

Jan werd ongeduldig, eindelijk brandde de lucifer.

Hij gooide de lucifer in de kachel.

En boem, de kachel brandde, de kamer ook, en toen het hele huis!

Maar Jan was weer droog.

Voordat de brandweer uitrukte, moesten de brandweerlieden hun spullen bij elkaar zoeken.

Ze hadden nodig: een brandslang, water, laarzen, regenjassen en de brandweerwagen.

Voordat ze in de wagen sprongen, dronken ze hun blikje cola leeg. 

Er waren ook nog pizza’s, hamburgers, worstjes en chips. Die moesten ook op.

Dan nog even opruimen, want rommel achterlaten voor de schoonmakers was niet netjes.

Toen de brandweer eindelijk was uitgerukt, konden ze Jans huis niet meer vinden.

Kijk de zinnen na op hoofdletters, punten en komma’s

Pak je bordje

Je ziet een zin zonder aanhalingstekens. 

Schrijf de zin over op je bord, nu mét aanhalingstekens.

Soms is ook een dubbele punt vereist.....

Aanhalingstekens

• Jessie zei ik hoop dat we vandaag geen vertraging hebben

• Regels
  
• Er komt een dubbele punt als er voor het citaat de naam staat van de gene die spreekt.
• Het citaat komt tussen enkele aanhalingstekens
• Het citaat begint met een hoofdletter
• De geciteerde zin eindigt altijd met een leesteken dat binnen de aanhalingstekens valt

• Dus:
  
• Jessie zei:
• Jessie zei: 'Ik hoop dat we vandaag geen vertraging hebben'
  
• Jessie zei: 'Ik hoop dat we vandaag geen vertraging hebben.'

Aanhalingstekens

• Nikki vroeg wie gaat er morgen mee naar het zwembad

• Regels
  
• Er komt een dubbele punt als er voor het citaat de naam staat van de gene die spreekt.
• Het citaat komt tussen enkele aanhalingstekens
• Het citaat begint met een hoofdletter
• De geciteerde zin eindigt altijd met een leesteken dat binnen de aanhalingstekens valt

• Dus:
  
• Nikki vroeg:
• Nikki vroeg:  'Wie gaat er morgen mee naar het zwembad'
  
• Nikki vroeg: 'Wie gaat er morgen mee naar het zwembad?'

Aanhalingstekens

• We zijn kampioen riep Jasper lachend 

• Regels
  
• Er komt een dubbele punt als er voor het citaat de naam staat van de gene die spreekt.
• Het citaat komt tussen enkele aanhalingstekens
• Het citaat begint met een hoofdletter
• De geciteerde zin eindigt altijd met een leesteken dat binnen de aanhalingstekens valt

• Dus:
  
• 'We zijn kampioen!', riep Jasper lachend.

Wanneer gebruik je aanhalingstekens?

• Enkele aanhalingstekens kunnen een citaat markeren: een uitspraak van iemand of een tekst die letterlijk is overgenomen uit een andere bron
  
• Bijzonder woordgebruik: nieuw woord, onbekend woord, ironisch taalgebruik enzovoort
• Betekenissen van woorden en zinnen worden in lopende zinnen doorgaans met enkele aanhalingstekens gemarkeerd. Bijvoorbeeld: Allochtoon betekent letterlijk ‘uit een ander land’.
• Spreuken, motto’s, thema’s en dergelijke. Bijvoorbeeld: Wie ‘leven en laten leven’ hoog in het vaandel heeft, zal minder vaak conflicten hebben.
• Titels. Het gedicht ‘Ligstoel’ van Herman De Coninck verscheen in de bundel De lenige liefde uit 1969.

Oefening: plaats de juiste leestekens

1. De wethouder zei dat plan voer ik niet meer uit dat zal mijn opvolger moeten doen

2. Als ik mijn huiswerk af heb zei Guus kom ik nog even wat chillen 

3. Hij dacht nog waarom heb ik dat niet eerder gedaan 

4. Loop nou eens door

5. Onze kantine heeft tegenwoordig een veel groter aanbod chips  broodjes gezond  broodje kroket  gevulde koeken cola en sinas

6. Ik kijk graag naar het programma De wereld draait door

7. Zullen we volgend jaar weer naar Praag gaan vroeg de mentor of willen jullie naar Barcelona 

s winters ben ik veel actiever dan s zomers 

8.  'Lieverd, ik hou echt van je, ' zei zij tegen haar prins.

Nakijken

1. De wethouder zei: ' Dat plan voer ik niet meer uit, dat zal mijn opvolger moeten doen. ' 

2. 'Als ik mijn huiswerk af heb, ' zei Guus, 'kom ik nog even wat chillen. ' 

3. Hij dacht nog: 'Waarom heb ik dat niet eerder gedaan? ' 

4. Loop nou eens door!

5. Onze kantine heeft tegenwoordig een veel groter aanbod: chips, broodjes gezond, broodje kroket, gevulde koeken, cola en sinas. 

6. Ik kijk graag naar het programma 'De wereld draait door'.

7. 'Zullen we volgend jaar weer naar Praag gaan, ' vroeg de mentor, 'of willen jullie naar Barcelona?'

8. 's Winters ben ik veel actiever dan 's zomers.  

Pak je telefoon of iPad!

Noteer wat je nu weet van komma's en aanhalingstekens.

Wanneer schrijf je komma's?

Wanneer schrijf je aanhalingstekens?

Wanneer schrijf
je een komma?

Wanneer gebruik
je aanhalingstekens?

Tekst