De bestedingsmethode : optelsom van alle bestedingen (Y = C + I + O + (E - M))
Slide 5 - Tekstslide
Reëel BBP
De economische groei wordt (meestal) gemeten door het reële BBP: het BBP gecorrigeerd voor de inflatie.
Het reële BBP kun je berekenen met de formule: reëel indexcijfer = nominaal indexcijfer / prijsindexcijfer x 100
Slide 6 - Tekstslide
Output gap
Y - Y*
Y = werkelijk BBP
Y* = potentieel BBP
Y < Y * = onderbesteding, laag conjunctuur
Y > Y* = overbesteding, hoog conjunctuur
Y=Y* = bestedingsevenwicht
Slide 7 - Tekstslide
Output gap en inflatie
Positieve output gap in hoogconjunctuur --> risico op inflatie
Negatieve output gap in laagconjunctuur --> weinig inflatie
Hoge bestedingsinflatie vangwege hoge bestedingen
Hoge kosteninflatie vanwege krappe arbeidsmarkt en hogere loonkosten.
Slide 8 - Tekstslide
Keynes: anticyclisch begrotingsbeleid
Het conjunctuurbeleid van de overheid is erop gericht de conjunctuurgolven af te zwakken.
Tijdens laagconjunctuur: gas geven, economie stimuleren
Tijdens hoogconjunctuur: op de rem trappen, economie afremmen
Slide 9 - Tekstslide
Anticyclisch begrotingsbeleid
In een periode van onderbesteding zal de overheid:
- Eigen uitgaven vergroten --> meer vraag --> meer productie nodig --> meer arbeiders nodig --> conjuncturele werkloosheid daalt.
- Belastingen verlagen --> consumenten houden meer inkomen over --> meer vraag --> meer productie --> meer arbeiders --> daling conjuncturele werkloosheid
Slide 10 - Tekstslide
Inverdieneffect
Door de extra uitgaven gaan mensen uiteindelijk meer BTW betalen over consumptie, maar ook loonbelasting. De overheid verdient dus iets terug door een eigen investering
Slide 11 - Tekstslide
Procyclisch begrotingsbeleid
In een periode van onderbesteding zal de overheid soms procyclische handelen als er niet genoeg geld is.
- Belastingen verhogen
- Bezuinigen op eigen uitgaven
Risico is dat ze de laagconjunctuur verergeren.
Slide 12 - Tekstslide
Automatische Stabilisatoren
Automatische stabilisatoren zijn "Mechanismen in de economie die de conjunctuurbeweging automatisch afvlakken".
Er zijn 2 belangrijke vormen van automatische stabilisatoren, namelijk sociale uitkeringen en progressieve belasting.
Slide 13 - Tekstslide
Groei & Stabiliteitspact (EMU)
EMU = Economische & Monetaire Unie (Eurolanden)
Regels over begroting, aan de hand van percentages van het BBP
Jaarlijks tekort (EMU-saldo) kleiner dan 3% van BBP
Staatsschuld (EMU-schuld) kleiner dan 60% van BBP
Slide 14 - Tekstslide
Inzetbaarheid en effectiviteit
Het tevreden stellen van kiezers bijvoorbeeld vlak voor verkiezingen
Belastingverlagingen leiden niet altijd tot extra uitgaven
Het duurt soms lang voordat wijzigingen doorgevoerd worden