havo 7.1 7-10

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wat gaan we doen?

Opdracht bespreken

Paragraaf 7.1 leren

Lesdoel

Je kunt het kernconcept institutionalisering uitleggen aan de hand van een context.

Je kunt uitleggen wat het kernconcept te maken heeft met de veranderingen in de 20e eeuw. 

Je kunt het gezin van voor de jaren 70 beschrijven en uitleggen waarom het gezin sociale institutie is.

Je kunt de voor en nadelen van institutionalisering benoemen.

Vraag

Wat is ook al weer een institutie?

Sinds welk jaar is er in Nederland sprake van algemeen kiesrecht?

Sinds welk jaar is er in Nederland sprake van algemeen kiesrecht? 

1. 1819
2. 1890
3. 1919
4. 1910

Benadruk hier de betekenis van passief en actief kiesrecht.

Institutionalisering 

Het proces waarbij een complex van waarden en min of meer geformaliseerde regels vastgelegd wordt in standaard gedragspatronen, die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren. 

Vraag

Institutionalisering hier op school?

Wat zou een nadeel kunnen zijn van institutionalisering?

Benoem een voordeel en een nadeel van institutionalisering.

Verzuiling

De samenleving was opgedeeld in drie (of vier) levensbeschouwelijke en sociaaleconomische groepen: 

Katholiek

Protestants

Socialistisch

(Liberaal)

Mensen bleven voornamelijk binnen ‘de eigen zuil’ en de cultuur was sterk collectivistisch.

Benadruk dat er in dit filmpje andere zuilen worden benoemd dan in het lesboek, maar dat we bij Seneca socialistisch, protestants, katholiek (en liberaal) aanhouden.

Vraag

Wat heeft verzuiling met instituties te maken?

Bij welke zuil horen de kranten?

Katholiek

Socialistisch

Protestants

Liberaal

Benadruk na deze vraag dat er bij de verzuiling sprake was van min of meer geformaliseerde regels die ervoor zorgden dat gedragspatronen gereguleerd werden, zoals welke krant mensen lazen.

Gezinsleven ('20-'60)

Het gezin kun je zien als een sociale institutie, omdat er regels zijn waardoor iedereen weet wat er van hem of haar verwacht wordt.

Kostwinnersgezin en bevelshuishouding: er was sprake van een duidelijke rolverdeling tussen man en vrouw en een grote machtsafstand. 

Dit was was ook (deels) wettelijk vastgelegd. 

Voordelen

Gedrag wordt gereguleerd

Er wordt steeds meer geredeneerd vanuit regels en procedures

Leidt tot zingeving (bijvoorbeeld statieflessen)

Nadelen

Gedrag wordt voorspelbaar, wat leidt tot meer vrijheid

Lesdoel

Je kunt het kernconcept institutionalisering uitleggen aan de hand van een context.

Je kunt uitleggen wat het kernconcept te maken heeft met de veranderingen in de 20e eeuw. 

huiswerk

Tekstverkenner 1 en lezen 7.1

Opdracht 3