9.3 Voelen, ruiken en proeven

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

9.3 Voelen, ruiken en proeven

Thema 9 zintuigen

Wat weten we al?

Wat gebeurt er in de zintuigcellen van je ogen?

1. Geluiden worden opgevangen.
2. Een lichtprikkel wordt omgezet in impulsen.
3. Er gebeurt niets.
4. Smaakstoffen worden verwerkt.

Waar zit het gezichtszintuig?

1. Op het voorhoofd
2. Aan de achterkant van elke oogbol.
3. In de neus
4. Aan de voorkant van elke oogbol.

Waar gaan de impulsen naartoe na de zintuigcellen?

1. De longen
2. De kleine hersenen
3. De nieren
4. De grote hersenen

Wat bepaalt het evenwichtszintuig?

1. De luchtdruk
2. Je ademhaling
3. Je hartslag
4. De stand van je hoofd

Waar is het evenwichtszintuig gevoelig voor?

1. Temperatuurverandering
2. Zwaartekracht
3. Lichtintensiteit
4. Geluidsgolven

Begrippen 9.2

• Evenwichtszintuig
• Gezichtszintuig
• Gehoorzintuig

Leerdoelen 9.3

• Je kunt aangeven waar de zintuigen in je huid liggen en op welke prikkels deze zintuigen reageren.
• Je kunt aangeven waar het reukzintuig ligt en op welke prikkel dit zintuig reageert.
• Je kunt aangeven waar het smaakzintuig ligt en op welke prikkels dit zintuig reageert.

Voelen

Voelen doe je met verschillende zintuigen in de huid:

• Tastzintuig
• Drukzintuig
• Warmtezintuig
• Koudezintuig
• Pijnpunten

Tastzintuig en Drukzintuig

• Het tastzintuig ligt bovenaan in de leder huid. Door de tastknopjes van de tastzintuigen kun je lichte aanrakingen voelen.
• Het drukzintuig ligt dieper in de lederhuid. Hiermee kun je druk op je huid waarnemen. Je voelt druk als er hard op de huid wordt geduwd.

Welk zintuig ligt het diepst

1. Tastzintuig
2. Drukzintuig

Warmtezintuig, Koudezintuig en Pijnpunten

• Het warmtezintuig reageert wanneer je huid in aanraking komt met iets wat warmer is dan je huid.
• Het koudezintuig reageert wanneer je huid in aanraking komt met iets wat kouder is dan je huid.
• Pijn neem je waar met pijnpunten. Dit zijn lossen uiteinden van zenuwen.

Ruiken

• Het reukzintuig reageert op de prikkel geur.
• De prikkel komt via de neus in de neusholte.
• Op de wand van de neusholte zit het neusslijmvlies.
• De geur wordt opgevangen door de reukharen in het neusslijmvlies.
• Die reukharen zitten vast aan de zintuigcellen die impulsen vormen.
• De impulsen gaan via de zenuwen naar de hersenen.

Wat vormen de reukharen?

1. Geluidsgolven
2. Impulsen
3. Geuren
4. Smaakstoffen

Waar zit het neusslijmvlies?

1. In de oren
2. Op de tong
3. Op het gehemelte
4. Op de wand van de neusholte

Proeven

• Op je tong liggen kleine bultjes, de smaakpapillen.
• De smaakpapillen vormen samen het smaakzintuig.
• Aan de zijkanten van de smaakpapillen liggen groepjes smaakzintuigcellen.
• Dit zijn de smaakknopjes. Er zijn vijf verschillende smaakknopjes. 
• Elk smaakknopje is gevoelig voor één bepaalde smaak namelijk: zoet, zout, zuur, bitter en umami. 
• Om andere smaken te proeven, heb je het reukzintuig in je neus nodig.

Waar liggen de groepjes smaakzintuigcellen bij de smaakpapillen

1. bovenop
2. onderop
3. in het midden
4. aan de zijkant

Ik kan nu

• Je kunt aangeven waar de zintuigen in je huid liggen en op welke prikkels deze zintuigen reageren.
• Je kunt aangeven waar het reukzintuig ligt en op welke prikkel dit zintuig reageert.
• Je kunt aangeven waar het smaakzintuig ligt en op welke prikkels dit zintuig reageert.

Begrippen 9.3

• Drukzintuig
• Koudezintuig
• Pijnpunt
• Reukzintuig
• Smaakzintuig
• Tastzintuig
• Warmtezintuig

Aan het werk!

Maken opdrachten 9.3: 1, 2, 5, 6 en 8 

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 9.3

Veel goed? -> Maken Samenhang H9