Zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Stil lezen

Vandaag:

Samenwerkopdracht

Uitleg

Opdrachten maken

Wat zijn zinsdelen?

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.
• Zinsdelen hebben een betekenis (een functie) binnen een zin.

1. Zoek de persoonsvorm

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter heeft aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Tijd veranderen

Wijs iemand aan

2. Zoek de zinsdelen

Tussen zinsdelen zet je deze streepjes: |

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven.

Zinsdelen kun je voor de pv zetten

3. Zoek het onderwerp

Stap 3: zoek het onderwerp

Wie/ wat + pv 

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven.

Gebiedende wijs heeft geen onderwerp

4. Zoek het WG

Stap 4: zoek de rest van het werkwoordelijk gezegde.

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven.

Alle werkwoorden in een zin + soms een extra stukje

Werkwoordelijk gezegde

• Doe-zinnen
• Persoonsvorm + andere ww
• Splitsbare werkwoorden: 

Hij ruimt de kamer op.

Zij valt de taart aan.

• 'Te' en 'aan het' horend bij het ww: 

aan het zoeken, uit te lachen

5. Zoek het lijdend voorwerp

Stap 5: zoek het lijdend voorwerp

wie/wat + wg + ow?

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven.

Er hoeft geen LV in een zin te staan

6. Zoek het meewerkend voorwerp

Stap 6: zoek het meewerkend voorwerp

Aan wie/ voor wie + wg + ow + lv?

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik |gegeven.

Geen LV = geen MV

7. Zoek de bijwoordelijke bepaling (BWB)

Stap 7: zoek de bijwoordelijke bepaling

Geeft antwoord op: waar, waarheen, waarover, waarom, waardoor, waarvandaan, wanneer, hoe, met wie? 

De dokter | heeft | in het ziekenhuis | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven.

Even oefenen

Uit welke zinsdelen bestaan deze zinnen?

Geef antwoord in de app.

Samenvattend

Zinsdelen zijn woorden in een zin die bij elkaar horen

Drie stappen: zoek de persoonsvorm, zoek de rest van het wwg, probeer welke (groepjes) woorden vóór de persoonsvorm kunnen staan.

Aan de slag

Taalverzorging grammatica H1 opdracht 1 t/m 5

Huiswerk voor morgen