Betrouwbaarheid van bronnen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

Betrouwbaarheid van bronnen

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je bepalen of een bron betrouwbaar is.

Wat herinner je van de vorige les? Gebruik je aantekeningen in je schrift.

Herhaling

• Na de val van het West-Romeinse Rijk waren er veel oorlogen en weinig toezicht op de veiligheid van burgers.
  
• Reizen was gevaarlijk en de meeste mensen leefden in dorpjes.
  
• Grote steden, zoals Rome, waren er nauwelijks (meer)

• Het Frankische volk kreeg de macht over een groot deel van Europa.
  
• De bekendste Frankische koning was Karel de Grote.  
  
• In het jaar 800 werd hij zelfs keizer van het Heilige Roomse Rijk
  

Het leenstelsel

• Karel de Grote kon zijn land niet alleen besturen.
  
• Daarom kreeg hij hulp van vazallen: mannen die met hem meevochten, deze moesten zelf hun wapens/ paard betalen --> stuk land in 'leen'. Karel was dan de leenheer. 

• Zij mochten dit namens hem besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Het leenstelsel heet ook wel: feodalisme

De leenman

De leenheer:

Karel de Grote

Het leen (de grond) dat de leenman 'in leen' krijgt.

De vier plichten van een leenman:

• Hij moest trouw zweren aan de koning; 
  
• Hij moest zijn gebied besturen en er recht-spreken;
  
• Hij moest jaarlijks belasting aan de koning betalen; 
  
• Als er oorlog was in het Rijk, moest hij met zijn eigen soldaten meevechten in het leger van de koning.

De leenman zweert trouw aan zijn leenheer, Karel de Grote.

Betrouwbaarheid van bronnen

Schrijf deze tekst over als titel voor je nieuwe aantekening. Onderstreep de tekst, zodat het duidelijk is dat dit een nieuwe aantekening is.

Betrouwbaarheid van bronnen

Bij geschiedenis gebruiken we bronnen om informatie uit te halen. Belangrijk is om je af te vragen: Is de bron betrouwbaar, kun je de informatie uit de bron geloven?

3 vragen die je jezelf kan stellen bij het beoordelen van een bron:
1. Wie is de maker van de bron en wat is de bedoeling van de maker?

2. Wanneer is de bron gemaakt?

3. Hoe komt de maker van de bron aan zijn/ haar informatie?

Schrijf alleen de rode tekst over in je aantekeningen.

1. Wie is de maker van de bron en wat is de bedoeling van de maker?

Belangrijkste vraag, moeilijkst om te beantwoorden?

Wie is de maker van de bron en wat is zijn/ haar rol/positie?

Feiten/ meningen? standplaatsgebondenheid? Met welke bedoeling heeft de maker de bron gemaakt? 

Hoe meer feiten een maker gebruikt en hoe neutraler hij/ zij is, hoe betrouwbaarder de bron.

Schrijf alleen de rode tekst over in je aantekeningen.

2. Wanneer is de bron gemaakt?

Hoe minder tijd er zit tussen de gebeurtenis en het maken van de bron, hoe betrouwbaarder.

Schrijf alleen de rode tekst over in je aantekeningen.

3. Hoe komt de maker aan zijn informatie?

Was hij/ zij bij de gebeurtenis? Of heeft hij zijn informatie van horen zeggen?

Hoe minder tussenstappen er zijn, hoe betrouwbaarder de bron.

Schrijf alleen de rode tekst over in je aantekeningen.

Laten we het zelf proberen!

Bron 1

Einhard was aan het hof van Karel opgevoed. Later was hij adviseur van Karel en daarna van de zoon van Karel, Lodewijk. Hij was niet tevreden over hoe Lodewijk het rijk bestuurde. Daarom schreef hij het levensverhaal van Karel om te laten zien hoe het wel moest. In de middeleeuwen vonden mensen bescheidenheid een belangrijke eigenschap van een vorst.

Einhard schreef het verhaal 25 jaar na de kroning op dit maakt de bron meer/ minder betrouwbaar.

1. Meer
2. Minder

Leg je antwoord op de vorige vraag uit.

Einhard kende Karel persoonlijk. Dit maakt de bron meer/ minder betrouwbaar.

1. Meer
2. Minder

Leg je antwoord op de vorige vraag uit.

Einhard schreef het verhaal om te laten zien hoe goed Karel was als keizer. Dit maakt de bron meer/ minder betrouwbaar.

1. Meer
2. Minder

Leg je antwoord op de vorige vraag uit.

Geef je oordeel: is het verslag van Einhard van de kroning wel betrouwbaar volgens jou? Leg uit!

Vul de tabel in

Hulpvraag	Antwoord op de hulpvraag	Betrouwbaar?
Wanneer is de bron geschreven?		Ja/ Nee
	De bron is in opdracht van Hugo geschreven. De informatie komt van Hugo zelf.	Ja/ Nee
		Ja/ Nee

Neem de tabel over in je schrift en vul hem in.

Trek je conclusie: Is bron 2 betrouwbaar als je wil weten waarom Hugo zijn trouw opzegde? Leg uit.

betrouwbaar?

betrouwbaar?

Betrouwbaar?

Gemaakt door:  Albrecht Durer, 1512

Schrijf 3 dingen op die je deze les geleerd hebt.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet helemaal snapt na de les.