3.1 en 3.2 De Gouden Eeuw: Amsterdam als stapelmarkt
1 / 34
Lesduur is: 50 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Een spotprent uit de zestiende eeuw, met het onderschrift ‘de duivel bespeelt’. De kale monnik is Maarten Luther.
Is de bron gemaakt door een katholiek of protestant?
Is de bron gemaakt door een katholiek of protestant?
Slide 4 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
→Sleep de onderdelen naar de juiste plek
Protestant
Katholiek
Maarten Luther
De Paus
Aflaten
Bijbel in volkstaal
Latijnse kerkdienst
Sober
Beeldenverering
Reliekenverering
'Kale' kerk
Beelden in de kerk
'Magische' handelingen
Sobere handelingen
Slide 5 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
Leg uit waarom de centralisatiepolitiek van Karel V (en later Filips II) leidde tot kritiek van de adel?
Slide 6 - Open vraag
Karel V trok alle macht naar zich toe, dat betekent dat anderen hun macht verloren (1p). Zo wilden de steden, gewesten en de adel hun voorrechten (privileges) behouden /particularisme / ze waren boos over de harde vervolging van de protestanten.
De oorzaken van de Nederlandse Opstand waren...
A
Economisch
B
Politiek
C
Religieus
D
Sociaal-geografisch
Slide 7 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ontstond in?
A
1579
B
1581
C
1588
D
1648
Slide 8 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Het tijdvak waarin de regenten en vorsten over Nederland heersten noemen we ook wel de Gouden eeuw. Deze eeuw begon in 1600 en eindigde in 1700. --> maar waarom heet dit tijdvak zo?
In de 17e eeuw streefden veel vorsten (koningen) in Europa naar absolute macht. (1p) Tussen al die vorstendommen in Europa namen de Nederlanden een bijzondere positie in. De Nederlanden hadden namelijk geen vorst, maar het was een republiek dat bestuurd werd door regenten. (1p)
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Tijd van Regenten en Vorsten
Slide 12 - Woordweb
2. Voorkennis activeren
De docent activeert relevante voorkennis aan de hand van een terugblik-opdracht, waarbij eventueel een beroep op de thuistalen wordt gedaan. Op deze manier biedt de docent een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van de les. Tegelijkertijd worden hiermee misconcepties van leerlingen zichtbaar gemaakt, waar de docent vervolgens gericht op in kan spelen.
Waarom was De Republiek bijzonder?
Slide 13 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Onze kleine Republiek werd in de zeventiende eeuw een belangrijk land in de internationale politiek en de wereldeconomie en bouwde een koloniaal rijk op in Azië en Amerika. Eigenlijk denken we nog steeds terug aan deze glorietijd en menen we vaak dat ons land groter is en meer invloed uitoefent dan in werkelijkheid. Op de Nederlandse uitvinders en wetenschappers, nieuwsgierig, praktisch en slim, zijn wij nu nog enorm trots, net als op de wereldberoemde schilderkunst van de Gouden Eeuw. Uit de Opstand tegen Philips II ontstond de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (hoofdstuk 2). Een bijzonder staatje: niet met een koning, maar met vertegenwoordigers van steden en adel aan het hoofd, de Staten Generaal. Amsterdam werd de belangrijkste Europese handelsstad, die het zelfs lukte om de handel op Azië en Amerika van Spanje en Portugal af te snoepen. Sinds de Ontdekkingsreizen (hoofdstuk 1) kenden die zeeroutes naar de landen waar je specerijen, zijde, porselein, thee, zout, goud, zilver en andere kostbare handelsproducten kon halen. Al gauw ging de jonge Republiek zelf op ontdekkingstocht. Zeevaarders Houtman en de Keyser voeren om Afrika heen naar Azië. Nederlandse kaperschepen veroverden de zilvervloot die van Amerika naar Spanje voer en pakten Brazilië van de Portugezen af. Zo veroverde de Republiek niet alleen een eigen plekje in de internationale politiek (hoofdstuk 2), maar ook in de internationale economie.
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
De Republiek zat in de 17e eeuw in een “Gouden Eeuw”, omdat...
(politiek, economisch, sociaal en cultureel)
(politiek, economisch, sociaal en cultureel)
Slide 16 - Open vraag
Economisch: hoge lonen/ veel werk
Religieus: gewetensvrijheid
Wetenschap: Persvrijheid
politiek: republiek in het midden van vorstendommen in Europa
sociaal: rijke kooplieden, door de aandelenmarkt kon iedereen een stukje eigenaar zijn.
Leg uit waarom Amsterdam en Antwerpen door hun ligging belangrijke handelssteden konden worden.
Slide 17 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Hoe werd Amsterdam de stapelmarkt van Europa en welke gevolgen had dat voor de landbouw in de Republiek?
De Nederlandse boeren konden de bevolking in de steden niet meer voeden. Daarom importeerde Amsterdam graan uit landen rond de Oostzee, zoals Polen. De Nederlandse boeren legden zich toe op commerciële producten, zoals boter, kaas of hennep. De landbouw werd commercieel. Het werd opgeslagen in graanpakhuizen. Als er ergens in Europa tekort aan graan was steeg de graanprijs en verkochten de Amsterdammers dat weer. Ze namen meteen ijzer uit Zweden of hout voor de scheepsbouw. De Amsterdamse graanschepen brachten daar Franse of Duitse wijn en laken van wol uit Vlaanderen. Later ook specerijen, zijde en thee uit Azië. Ze profiteerden van het handelsnetwerk van gevluchte kooplui uit Antwerpen. Dat was een onbedoeld gevolg van de val van Antwerpen. Zo groeide de stad en moest de grachtengordel en de Jordaan worden aangelegd. Omdat de import- en exportgoederen tijdelijk in Amsterdamse pakhuizen werden ‘opgestapeld’ werd Amsterdam de stapelmarkt van Europa.
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 23 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 24 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Waarom werd de Oostzeehandel de moedernegotie genoemd?
Slide 26 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Stelling: Zonder de Oostzeehandel zou de Nederlandse Opstand als snel stoppen.
Eens
Oneens
Slide 27 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 28 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Leg uit waarom Amsterdam en Antwerpen door hun ligging belangrijke handelssteden konden worden.
Slide 30 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 31 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 32 - Tekstslide
Vanwege de oorlog met Spanje vertrokken veel mensen (handelaren en wetenschappers) naar de Noordelijke Nederlanden (Amsterdam) in de 17e eeuw. Daarnaast kende Amsterdam een goede ligging. Het was een goede handelsknooppunt tussen Noord- en Zuid-Europa. Het was een rustplaats en er stonden vele pakhuizen. Hierdoor groeide de stad uit tot stapelmarkt.
Slide 33 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 34 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
