2.2 voorwaarden voor een rechtsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Planning

Actualiteit 

Vorige les

Lesdoelen 

Uitleg 

Aan de slag 

Derk Wiersum 

'Zijn dood is een aanval op de rechtsstaat' 

Waarom? 

Vorige les:

Rechtsstaat 

rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur. 

Recht: geheel van wet en regelgeving + jurisprudentie 

Rechtsstaat

2.2 voorwaarden voor een rechtsstaat

Lesdoelen.. aan het einde van de les kun je: 

• Uitleggen wat de vier kenmerken van een rechtsstaat zijn. 
• Uitleggen wat het verschil is tussen klassieke en sociale grondrechten. 
• Beoordelen in hoeverre de macht in Nederland verdeeld is volgens de trias politica. 
• Controleren in hoeverre het legaliteitsbeginsel wordt nageleefd in Nederland. 

3 kenmerken van een rechtsstaat 

1. Grondrechten 
2. Trias Politica --> Onafhankelijke rechters 
3. Legaliteitsbeginsel 

1. Grondrechten 

• Basisrechten voor ieder mens -> mensenrechten 
• Eerste 23 artikelen van de grondwet 
• Klassieke grondrechten 
• Sociale grondrechten  (Z-O-A-O)

2. Trias Politica 

• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Rechterlijke macht (onafhankelijke rechters) 

'Iedereen die macht heeft, is geneigd om daar misbruik van te maken'

wetgevende macht

regering en parlement 

provinciale staten -> college van gedeputeerde staten 

gemeenteraad -> college van burgemeester er wethouders

uitvoerende macht 

(dagelijks bestuur)

regering 

college van gedeputeerde staten 

college van burgemeester en wethouder 

rechterlijke macht 

onafhankelijke rechters 

rechtbanken 

gerechtshof

hoge raad 

Benoeming voor het leven

Eerlijke rechtspraak 

Bescherming 

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Vertrouwensregel

3. legaliteitsbeginsel 

artikel 15 GW 

Je kunt niet gestraft worden voor iets dat niet in de wet staat

> Wetboek van Strafrecht 

-> rechtszekerheid

Aan de slag met de weektaak

2.2 in je werkboek of online maken