Literatuur: beeldspraak (3)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je roman en start met lezen.

Lesdoelen

Aan het eind van deze les..

• ... kun je een omschrijving geven van een metonomyia.

Metonymia

De nieuwe vorm van beeldspraak die we behandelen is eigenlijk een paraplubegrip: de metonymia.

Bij de metonymia is er niet zozeer sprake van een vergelijking tussen beeld en werkelijkheid; maar wel van een relatie tussen de twee. 

De schrijver zegt dus niet iets letterlijk, maar gebruikt een woord dat ermee te maken heeft. 

Vorm 1: Deel in plaats van geheel

Je bedoelt iets of iemand, maar er wordt maar een onderdeel van genoemd. Hierbij kan het gaan om mensen, dieren of dingen. 

Hé krullenbol, loop eens een beetje door!

Je benoemt een onderdeel van de persoon die je bedoelt. 

Vorm 2: Geheel in plaats van deel

Je benoemt een geheel van iets, terwijl je er maar een deel van bedoelt. 

Nederland nam in de EK-finale van 1988 eindelijk wraak op Duitsland. 

Je noemt 'Nederland' en 'Duitsland', maar je bedoelt de voetbalelftallen van beide landen; niet het hele land. 

Vorm 3: Abstracte in plaats van concrete

Je noemt een abstract begrip, terwijl een concreet iets wordt genoemd. 

De bus had het ontzettend naar zijn zin tijdens de tocht naar Rotterdam. 

Je noemt de bus, maar je bedoelt de mensen die in de bus zitten. 

Vorm 4: Concrete in plaats van abstracte

Het concrete wordt genoemd, terwijl het abstracte wordt bedoeld. 

Die advocaat verdient een goede boterham met zo'n klantenkring. 

Hierbij wordt iets tastbaars als een boterham genoemd in plaats van het inkomen van de advocaat, dat niet tastbaar is. 

Vorm 5: Maker van een product

Je noemt de maker van het product in plaats van het product zelf:

Morgenavond speelt het Concertgebouworkest uitsluitend Bach.

Je bedoelt uiteraard Bachs muziekstukken.

Vorm 5: Merknaam of productieplaats

Je noemt de merknaam of de productieplaats in plaats van het product:

De bolide van Max Verstappen is verbeterd, maar het is de vraag of hij de Ferrari’s zal kunnen verslaan. (= raceauto’s)

Veel Nederlanders zijn dol op de Italiaanse keuken. (= gerechten)

Zelf aan de slag

Maken: Cursus 5, par. 10, opdr. 10 en 11.

Ben je klaar?

1. Huiswerk ander vak afmaken

2. Lezen in je literaire roman