Schizofrenie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Schizofrenie / Psychosegevoeligheid

inhoud

Psychose versus Schizofrenie (Psychosegevoeligheid)

Verloop psychose

Wanen en hallucinaties

positieve en negatieve symptomen

Opdracht Casus

 Behandeling

Lesdoelen

Je kunt de kenmerken van schizofrenie benoemen

Je kunt het verschil tussen een psychose en schizofrenie uitleggen

Je kunt EE toepassen in een gesprek met een zorgvrager

Je kunt benoemen wat de Wet verplichte GGZ inhoud

Psychose

Een psychose wordt gekenmerkt door stoornissen in het waarnemen en het denken en door geheel of gedeeltelijk verlies van contact met de werkelijkheid. 

Kernsymptomen zijn hallucinaties, wanen en formele denkstoornissen (afwijkingen in de vorm van het denken). De belangrijkste referentie om te bepalen of een gedachte, waarneming of gedraging niet overeenkomt met de werkelijkheid – dat wil zeggen: psychotisch is – wordt gevormd door de (culturele) omgeving, hetgeen een zekere subjectiviteit impliceert.

Epidemiologie

Psychotische ervaringen komen bij 10–20 % van de bevolking wel eens voor en behoeven geen behandeling indien zij incidenteel optreden en niet met het dagelijks functioneren interfereren. De incidentie van schizofreniespectrumstoornissen bedraagt ongeveer 1,5 per 10.000 personen; de ‘lifetime’-prevalentie is ongeveer 1 %. De leeftijd waarop de klachten ontstaan ligt bij mannen gemiddeld rond de 18 tot 25 jaar en bij vrouwen gemiddeld iets later, rond de 25 tot 30 jaar. Een positieve eerstegraadsfamilieanamnese verhoogt de kans op schizofrenie met ongeveer een factor 10 (dus van 1 naar 10 %).

Wanen en hallucinaties?

Positieve-Negatieve symptomen

Positieve symptomen vallen op door hun aanwezigheid zoals Wanen en hallucinaties!

Negatieve symptomen vallen op door hun afwezigheid zoals;

Gebrek aan energie en motivatie, oftewel aan activiteit en dadendrang. Hierbij gaat het om:

anhedonie: afname van plezier;

avolitie: afname van het beginnen van een activiteit;

apathie: afname van het het kunnen volhouden van een activiteit;

alogia: afname van spraak.

negatieve symptomen

Vlak gevoelsleven: vervlakking van emoties oftewel het affect. 

Hierbij gaat het om:

vervlakt affect: het gevoel hebben niets van betekenis te kunnen ervaren, ook al gebeuren er belangrijke dingen in het leven;

asocialiteit: wanneer emoties afvlakken, kan ook schaamtegevoel afnemen, waardoor mensen zich genant gaan gedragen zonder het zelf in de gaten te hebben. 

Stresskwetsbaarheidsmodel

Opdracht (groepje 3p) - Casus Carla (15 minuten)

Maak een plan van aanpak voor een gesprek met Carla!

In het plan van aanpak moet zitten;

- Hoe bouw je een relatie met Carla op? 

- Wat ga je observeren?

- Wat ga je wel of misschien niet vragen? 

- Waar moet je in het gesprek rekening mee houden?

- Gebruik het stresskwetsbaarheidsmodel om zicht te krijgen op waar de kwetsbaarheid van Carla zit (welke factoren).

- Volgende lesweek voeren jullie een gesprek met Carla en gebruik je je plan van aanpak!

Behandeling (zorgstandaard psychose)

- Niet medicamenteuze behandeling

- Psycho-educatie

- Cognitieve gedragstherapie (ombuigtechniek)

- Gezinsinterventies

- Traumabehandeling (EMDR)

- Leefstijlinterventies + school en werk

- Farmacologische interventies

Bijwerkingen antipsychotica

- Bewegingsstoornissen - Dystonie (https://www.psychosenet.nl/medicatie/antipsychotica/bijwerking-antipsychotica/)

 - Seksuele bijwerkingen

- Metabole stoornissen (https://www.psychosenet.nl/medicatie/antipsychotica/bijwerking-antipsychotica/metabool-syndroom-en-antipsychotica/)