ZH/GHZ/Verslavingszorg: multimorbiditeit en polyfarmacie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Multimorbiditeit en polyfarmacie

Comorbiditeit en multimorbiditeit

Co-morbiditeit: Er is één index-ziekte, van waaruit de andere ziekten bekeken worden. Wat is de onderlinge invloed van de indexziekte en de andere ziekten?

Multi-morbiditeit: Alle aanwezige ziekten worden bekeken, ongeacht de mate van invloed die ze op elkaar hebben. Er wordt niet vanuit één ziektebeeld gekeken, maar vanuit het geheel.  

Opdracht

Kies een aandoening uit de branche waarin jij je deze periode specialiseert (dus ziekenhuis, GHZ of verslavingszorg). 

Bedenk bij deze aandoening twee relevante co-morbide aandoeningen.

ZH:

- Hartinfarct: DM, COPD

- Medicijnintoxicatie: Dementie, nierfalen

GHZ:

- syndr. v. Down: slechtziendheid, schildklierafwijkingen

Verslaving:

- Alcoholverslaving: depressie, leverfunctiestoornissen, dementie.

- Online gokverslaving: licht verstandelijke beperking, functionele motorische beperking. 

Multimorbiditeit:
Onderlinge invloed van
DM, niet-aangeboren hersenletsel
en boezemfibrilleren

Multimorbiditeit:
Onderlinge invloed van
benzo-verslaving, angststoornis
en leverfunctiestoornis

Multimorbiditeit:
Onderlinge invloed van
ulcus cruris, DM en alcoholabusus

Multimorbiditeit:
Onderlinge invloed van
reflux, angina pectoris
en obesitas

Geef een voorbeeld van causale multimorbiditeit, liefst uit de branche die je deze periode bestudeert.
Bij causale multimorbiditeit hebben twee of meer aandoeningen dezelfde oorzaak of risicofactor.

ZH: longkanker en HVZ door roken

GHZ: NAH en amputatie na ongeval

Verslaving: cognitieve dysfunctie (Korsakov) en leverstoornissen door alcoholabusis.

Geef een voorbeeld van complicerende multimorbiditeit, liefst uit je eigen branche.
Hierbij is de ene aandoening (deels) een gevolg van de andere aandoening.

ZH: Gangreen door DM

Verslaving: gebitsproblemen, ondervoeding door cocaïneverslaving

GHZ: hartafwijkingen, gewrichtsluxatie, zintuiglijke stoornissen door Down. 

Multimorbiditeit is een belangrijke oorzaak van polyfarmacie.

We spreken van polyfarmacie wanneer iemand...

1. ..langer dan 6 maanden achter elkaar medicatie gebruikt
2. ..5 of meer medicijnen tegelijk gebruikt.
3. ..medicijnen gebruikt die elkaars werking beïnvloeden
4. ..3 keer of vaker per dag medicijnen moet gebruiken.

Veel gebruikte
groepen medicijnen
in jouw branche.

Gevolgen of gevaren
van polyfarmacie.

-Elkaar tegenwerken of te veel versterken. 

-Schadelijke effecten van medicijnen op uitscheidingsorganen. 

-Risico op interacties en bijwerkingen

-Vergeten, dubbel innemen

Concrete suggesties om (nadelige gevolgen van) polyfarmacie te verminderen in jouw branche.

ZH: duidelijke instructies hoe lang ontslagmedicatie gebruikt moet worden.

Instructies op papier, evt. met plaatjes wanneer en hoe medicatie gebruikt moet worden.

GHZ: zelfzorgmedicatie/ medicatie in eigen beheer monitoren.

medicatie onder toezicht

regelmatige medicijnevaluatie

Verslaving: niet-medicamenteuze opties zoeken. Niet-verslavende medicatie-opties zoeken. Duidelijke afspraken over hoeveelheid en duur medicatiegebruik. 

Vragen / opmerkingen