3.6 De ontwikkeling van de economie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3.6 De ontwikkeling van de economie

H3 Zuid-Amerika

Domein Gebieden

V4

Lesdoel

• Je weet hoe de meeste Zuid-Amerikaanse landen zich in de postkoloniale periode economisch hebben ontwikkeld.
  
• Je begrijpt waarom de economische toekomst van veel Zuid-Amerikaanse landen nu onzeker is.

Periodes

1. Economische stagnatie
2. Snelle economische groei
3. Onzekere toekomst

1.Economische stagnatie

In de 19e eeuw werden veel landen in Zuid-Amerika politiek onafhankelijk maar pas in de 20e eeuw ook economisch onafhankelijk!

Het uitblijven van een meer op zichzelf draaiende economie bleef dus nog even uit in de 19e eeuw. Hoe zag de economische situatie eruit?

• Z-Am exporteert vooral landbouwproducten en grondstoffen.
• Z-Am importeert industriegoederen
• Centrum - periferierelatie bleef bestaan.

Het moederland is het centrum (Bijv. Portugal) en de periferie is de oud-kolonie (bijv. Brazilië). De periferie blijft dus voor het moederland grondstoffen leveren en het centrum blijft industriële producten terugleveren.

Door de vele import van dure goederen en export van goedkope grondstoffen hadden landen in Zuid-Amerika vaak een negatieve handelsbalans (de waarde van invoer-uitvoer)

Centrum-periferie relatie

Mede door de centrum-periferierelatie kwam er ongelijkheid: 

• Een deel van de bevolking ging mee met de centruminvloeden en werden meer westers. Dit noemen we fragmentarische modernisering. Dat zien we terug in het economisch dualisme: moderne en traditionele landbouw staan naast elkaar.
• Armen gingen niet naar school en hadden slechte banen.

Fragment=een stukje. Dus fragmentarische modernisering betekent dat stukken van de economie moderniseren (in dit geval is moderniseren dus verwesteren). Er wordt dan gebruik gemaakt van westerse ideeën of hulpmiddelen zoals machines.

Economische stagnatie

• Negatieve handelsbalans
• Mislukte importsubstitutie
• Fragmentarische modernisering
• Deagrarisatie

Duale economie

Traditioneel

Modern

Wat is een 'duale economie'?

1. Een economie waarbij twee sectoren belangrijk zijn
2. Een economie waarbij zowel de traditionele als de moderne sector bestaan
3. Een economie waarbij de formele en informele sector samen belangrijk zijn

Economische groei

• Stijgende grondstofprijzen
• Komst mno's -> model vliegende ganzen
• (Te) snelle tertiairisering

De ontwikkeling van de economie

Economische stagnatie	Economische groei	Onzekere toekomst
Negatieve handelsbalans	Stijgende grondstofprijzen	Afkoeling Chinese economie
Mislukte importsubstitutie	Komst multinationals (mno's)	Wereldwijde recessie
Fragmentarische modernisering	(Te) snelle tertiairisering	Bedreiging bereikte sociale verbeteringen
Dé-agrarisatie

China wordt heel belangrijk in de wereldeconomie. Zij kopen veel grondstoffen in Zuid-Amerika (primaire sector) om productie in de secundaire sector (industrie) te maken.

https://www.theglobaleconomy.com/rankings/trade_balance_dollars/South-America/

https:

In welk deel van het wereldsysteem is er het vaakst sprake van fragmentarische modernisering?

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

Wat is geen reden voor een onzekere economische toekomst.

1. Tertiairisering
2. Grote dienstensector
3. Vrije wereldmarkt
4. Grote informele sector

Wanneer het beleid gericht is op het zelf maken van producten i.p.v deze te importeren noem je dat........

1. importheffing
2. exportvalorisatie
3. good governance
4. importsubstitutie

Importsubstitutie houdt in dat

1. een land zich steeds meer gaat richten op het importeren van goederen
2. een land producten zelf gaat maken ipv deze te importeren
3. in plaats van import nu voor export werd gekozen

Bespreek in groepjes

1. Wat wordt bedoeld met de negatieve handelsbalans en welke Zuid-Amerikaanse landen hebben hier het meest mee te maken?
2. Leg uit wat importsubstitutie bedoeld wordt en waarom er sprake is van mislukte importsubstitutie.
3. Leg uit wat wordt bedoeld met fragmentarische modernisering.
4. Hoe zorgt modernisering van de landbouw voor dé-agrarisatie?
5. Wat wordt bedoeld met tertiairisering en welke zorgen kan men hebben bij te snelle tertiairisering?

Antwoorden in Padlet (vermeld de gebruikte bronnen!)

nos.nl

Economisch gerichte beleidskeuzes

• Exportgerichte industrialisatie
• Exportvalorisatie
• Importsubstitutie

Waarvan importsubstitutie het meest onsuccesvol is gebleken.

Hoe zorgt modernisering van de landbouw voor dé-agrarisatie?

De tertiairisering van de economie is erg snel gegaan in veel Zuid-Amerikaanse landen. Leg uit dat dit een positieve, maar zorgelijke ontwikkeling is....

Vragen?