Middeleeuwse literatuur 4V 1920 les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

literatuur van de

 middeleeuwen 

les 2

Hoe gaat het? 

En even opfrissen...

Wie is de opperste leenheer in het feodale stelsel?

1. Koning
2. Vazallen
3. Adel
4. God

Wat is geen kenmerk van de Middeleeuwen?

1. Theocentrisme
2. Ridderlijk
3. Burgerlijk
4. Romeins

Literatuur in de middeleeuwen

• Latijn / volkstaal
• tot 1200: vooral in kloosters
• Eerst: ridderlijk en theo-
  centrisch

• Daarna: didactisch

Brachten de teksten van troubadours ten gehore.

Rijm was erg belangrijk in de voordracht (makkelijk te onthouden)

Handscriften

handschriften

• codex
• elk boek was met de hand geschreven, op bestelling
• Miniaturen, vooral bij de initialen

Boekdrukkunst: vanaf vijftiende eeuw

Hier droogden de pagina's perkament na het bedrukken.

De 'manager' van de drukkerij. Hij overzag het proces

Het goedleggen van de drukletters. Ze kopieerden de pagina's die op de muur hingen.

Controle van de drukletters

Drukpers

Klaarleggen van de drukpersen in de pers

Het halen van nieuw perkament

Boekdrukkunst

• Eind middeleeuwen: uitvinding boekdrukkunst
• Hierdoor: goedkopere boeken, bereikbaar voor publiek
• Poëzie:  werd omgezet in proza, want hoefde niet meer onthouden te worden

Waarom is er zo weinig bekend over middeleeuwse auteurs?

Gemeenschapskunst

• Middeleeuwse kunst (incl. boeken), behoorde tot de gemeenschap
• Men was onderdeel van een groep en talent was een gave van God (geen eigen verdienste)
• Veel plagiaat: kunst werd juist gewaardeerd als het op andere werken leek 

Taal

• Geen eenheidstaal
• Diets / Middelnederlands
• Geen uniforme spelling

Literatuur en taal

• Tot eind 1000 (elfde eeuw): alleen Latijn
• Taal van geleerden en  priesters
• Literatuur in volkstaal: mondeling overgeleverd
•          Literatuur was vooral om te luisteren
  
•          Kenmerken: rijm, veel herhalingen, vaste combinaties
•          Hierdoor en door kopiëren: meerdere versies van verhaal
• Eind elfde eeuw: ook in volkstaal geschreven: start literatuurgeschiedenis!

Wat is belangrijk in de middeleeuwen?

1. God is het middelpunt van het leven.
2. Doel van het leven is in de hemel te komen.
3. Memento mori (gedenk te sterven)
4. Men leerde van exempelen (voorbeelden)

Volgende lessen: meer over genres

1. ridderromans
2. liederen
3. dierenverhalen
4. geestelijke letterkunde
5. toneel
6. rederijkers