H7.2: Beïnvloedingstheorieën

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Beïnvloedingstheorieën

Begrippen

Manipulatie

Indoctrinatie

Opinieleiders

Selectieve perceptie

Referentiekader

Wat is het verschil tussen manipulatie en indoctrinatie?

Injectienaaldtheorie

'druppel voor druppel' spuit de massamedia ons vol met ideeën

Het publiek neemt hun boodschap letterlijk over -- beïnvloedbaar

Manipulatie = het geven van vervormde informatie, zoals het 

weglaten van feiten zonder dat het publiek dit merkt. 

Indoctrinatie: systematisch en voortdurend opdringen van bepaalde 

opvattingen en meningen aan het publiek. 

Voorbeeld = gewelddadige films en games kunnen aanzetten tot agressie. 

Multiple-step-flowtheorie

Niet de media zelf, maar de mensen die in de media voorkomen hebben invloed. 

Deze mensen noemen we ook wel opinieleiders. 

= mensen met een sterk gezag, die invloed hebben op anderen. 

De mening van deze opinieleiders wordt overgenomen door personen die naar hun programma's of nieuwsonderdelen kijken. 

Voorbeeld = bekende mensen of wetenschappers die ergens hun mening over geven. 

Media als betekenisverlener

De media zijn niet alleen middelen voor communicatie, zij hebben ook betekenis. 

Deze betekenis is bijvoorbeeld het nodig hebben van informatie of amusement, mensen kijken lang TV of volgen apps  -- The Fear Of Missing Out

Op langere termijn hebben de media invloed omdat ze 

hierdoor waarden en normen overdragen. 

Theorie van Selectieve Perceptie

Theorie gaat niet over de macht van de media, maar van de mediagebruikers. 

Het referentiekader bepaalt hoe zij een keuze maken uit de aangeboden informatie en werkt dus als een soort filter, dat sommige informatie wel of niet doorlaat.  Alleen de informatie die interessant gevonden wordt, wordt gekeken. 

Voorbeeld: Rokers zappen weg bij een programma over een rookverbod. 

Agendatheorie

De media bepaalt niet wat we denken, maar waarover we denken. 

Ook op de politieke agenda hebben de media invloed: 

De politici horen, zien en lezen dingen waar ze iets aan willen veranderen. 

We praten bijvoorbeeld over het kilmaatspijbelen, de Brexit en de boetes voor op de fiets, maar de media bepaalt niet WAT we hierover denken. 

Mediawijsheid

Je moet voorzichtig zijn en kritisch omgaan met media. Het is belangrijk dat: 

• Je jezelf afvraagt of media wel betrouwbaar is. 
• Hoe ga je met persoonlijke gegevens om? 
• Je meerdere bronnen bekijkt
• Je kijkt naar de kleur van het tijdschrift of de krant. 

Aan de slag! 

Maak de opdrachten, begrippenlijst en samenvatting.