4.4 Arbeiders strijden voor hun rechten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.4 Arbeiders strijden voor hun rechten

• Terugblik liberalisme bladzijde 33
• uitleg socialisme
  -marxisme -sociaaldemocratie
  

Herhaling 4.3 in tweetallen

1. Noem twee belangrijke kenmerken  van het Koninkrijk der Nederlanden tussen 1815 en 1848.

2. Leg uit welke idealen de liberalen hadden op politiek en economisch gebied.

3. Waarom kwam er in 1848 een nieuwe grondwet? .

Wat zie je in het plaatje?

Wat zie je in het plaatje?

Wat zie je in het plaatje?

Socialisme

• tegenreactie liberalisme
  
• rijke burgers hebben het kapitaal in handen
• overheid doet niks tégen uitbuiting arbeiders
  
  

• de socialisten willen verandering, hoe?
  2 stromingen > marxisme & sociaaldemocraten
  
  rijke burgers/ fabrieksbazen = bourgeoisie
  de arbeiders = het proletariaat
  
  
  

Stroming	Politieke kenmerken	Economische kenmerken
Liberalisme
Socialisme

Karl Marx en het marxisme

• Liberalen krijgen ál het kapitaal
  -concureren elkaar kapot
  -tót een handjevol fabrieksbazen álles heeft
• wat dan? spontane revolutie v.d arbeiders,
   klassestrijd (bourgeoisie VS proletariaat)
  
• Dan is het kapitaal van de gemeenschap
  
• Tégen religie
• Tégen winst
  

na klassenstrijd = het kapitaal van iedereen, geen privébezit > fabrieken, machines, grond = eigendom van de community (commune, communisme)

Religie = nee
Opium ván het volk (niet vóór)

in een betere maatschappij heeft men geen behoefte aan het bovennatuurlijke

Ongelijkheid > jager verzamelaars > neolitische revo = onstaan ongelijkheid > arbeidsverdeling > specialisatie > have & have nots (meerwaarde/ winst).
Dit is het begin van het einde

Stroming	Politieke kenmerken	Economische kenmerken
Liberalisme
Socialisme

fabriek

woonwijk

Sociaaldemocraten

• Minder radicaal dan de marxisten
• betere omstandigheden arbeiders op vreedzame manier
• Hoe?
• door vakbonden en stemrecht
  áls arbeider kan stemmen, komen socialisten in parlement
  
• dan > invloed op politiek
  via politieke partijen zoals de SDAP ---> (afbeelding)
  
  Sociaaldemocratische Arbeiderspartij
  

Liberalisme  

• denkbeelden uit de Franse Revolutie
  (welke?)
  
• stemrecht
  (voor wie?)
• Géén economische regels
  (waarom?)
• Voor wie is dit nadelig?
  
  

Opdrachten

Maak opdracht 3, 5, 8. 9, 13 en 14