5.3 - VHV17

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

                 5.3: Machtige heren, halfvrije boeren

Wat kon
Karel de Grote NIET

1. Gelovig zijn en bidden
2. Lezen en schrijven
3. Zwaardvechten en oorlog voeren
4. Zijn land verdelen

Leenstelsel

Leenstelsel

De koning was in het leenstelsel de ...

1. Leenheer
2. Leenman
3. Achterleenman
4. Vazal

Wat is niet waar over Vikingen

1. Ze geloofden in dezelfde goden als de Nederlandse Germanen
2. Ze hebben Parijs een keer veroverd
3. De droegen helmen met hoorns
4. Ze waren de eerste Europeanen in Amerika

Wie kon een ridder worden?

1. Alleen edelen
2. Elke man uit het volk
3. alle Boeren
4. edelen en boeren

Kan een ridder ook een leenman zijn?

1. Tuurlijk!
2. Nee joh!
3. Misschien
4. Ik heb geen idee

In de vroege middeleeuwen deden missionarissen bekeringswerk in het gebied dat nu Nederland is. Wie waren twee van die missionarissen?

1. Alcuin en Einhard
2. Bonifatius en Willibrord
3. Pepijn en Lodewijk
4. Leo III en Hadrianus I

Missionarissen zijn...

1. Geestelijken die de paus helpen
2. Geestelijken die mensen bekeren tot het Christendom
3. Geestelijken die de Bijbel overschrijven voor de Paus
4. Hulpjes van de paus

Welke dag van de week is naar Donar genoemd?

1. maandag
2. dinsdag
3. donderdag
4. vrijdag

Wat gebeurde er NIET in een klooster?

1. Er werden boeken gekopieerd
2. Er werden kinderen gedoopt
3. Er werd onderwijs gegeven
4. Er werd zieken verzorgd

Wie woonden er in kloosters?

1. Monniken
2. Heidenen
3. Romeinen
4. Nonnen

5.3 Machtige heren en halfvrije boeren

Leerdoelen

1. Je weet waardoor boeren in de landbouwsamenleving halfvrij waren

2. Je weet hoe de landbouw was georganiseerd

3. Je weet welke sociale verhoudingen er waren

4. Je weet welke handel er was

1. Halfvrij

Boeren waren niet vrij doordat ze naar zekerheid en veiligheid hadden gezocht in ruil voor een deel van hun vrijheid

-> Horigen

Een gebied van een edelman of klooster was een domein en horigen mochten niet zomaar het domein verlaten

De onvrijheid van horigen wordt horigheid genoemd

2. Leven op een domein

- Hof: hier woonde de eigenaar of de rentmeester

- Op een domein werd alles geproduceerd wat mensen nodig hadden (zelfvoorzienend)

- Horigen betaalden belasting en deden herendiensten (bijvoorbeeld een hek repareren of bomen kappen)

Leenstelsel

Hofstelsel

3. Drie sociale groepen

Geestelijken (bidders), Edelen (strijders), Boeren (werkers). Iemands afkomst bepaalde in welke groep ze zaten

Stand: groep met een vaste sociale positie en speciale rechten. Edelen en geestelijken hadden privileges

Heerlijke rechten: de rechten van de heer van een gebied, zoals jagen

Boeren werden steeds armer

4. Samenwerken en handel

De adel en geestelijkheid werkten veel samen

Waarom?

Graven droegen vaak bij aan kloosters en geestelijken gaven bijvoorbeeld advies

In deze periode is er weinig handel en er zijn ook weinig steden. Dorestad is een van de voorbeelden van een stad waar wel handel was

Wat is een horige?

1. Vrije boer
2. Boer gebonden aan een domein
3. Een slaaf
4. Een rijke heer

Wat is het hofstelsel?

1. Bescherming in ruil voor pacht en herendiensten
2. Raad en daad
3. Geld lenen van het hof
4. Ander woord voor leenstelsel

In welke volgorde volgen de standen?

1. Geestelijkheid-adel-boeren
2. Boeren-adel-geestelijkheid
3. Adel-boeren-geestelijkheid
4. Docenten-adel-leerlingen