5V AK 3.1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

0

3.1: De opbouw van de aarde

• Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je een beschrijving geven van de opbouw van de aarde in verschillende onderdelen.
  
• Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je de verschillen tussen oceanische en continentale korst benoemen.

Je kunt maar tot 10km diepte. Hoe weten we dan hoe die opbouw van de aarde is??

Opbouw interactief

link

De opbouw van de aarde

Opbouw aarde

• kern; vaste binnenkern, vloeibare buitenkern, radioactief: nikkel/ijzer
• mantel; traag stromend vast gesteente (convectiestromen)
• aardkorst; vast

--> temperatuur neemt toe

--> druk neemt toe

De opbouw van de aarde

Hoe herken je die gesteentes?

Basalt: meestal zwart/bruin, weinig structuur in steen te zien, vaak zeshoekige vorm door krimp bij afkoeling vulkanisch gesteente (vulkanisme > uitvloeiingsgesteente) (veel gebruikt voor dijken)

Graniet: allerlei kleuren, gekleurde vlekjes, ontstaan door afkoeling (kristalvorming) ondergronds (vulkanisme > dieptegesteente) (veel gebruikt voor aanrechten, vloeren)

Basalt

Basalt

Graniet

Graniet

Plaatbewegingen

Convergente plaatbeweging

• naar elkaar toe

Divergente plaatbeweging

• uit elkaar

Transforme plaatbeweging

• langs elkaar 

Maak opgaven

1, 2 en 4

Nabespreken over 20 minuten!

Ondanks de hoge temperatuur bestaat de kern toch uit vast gesteente. Wat is de verklaring hiervoor?

In de aardmantel treden convectiestromen op. Beschrijf in drie opeenvolgende stappen hoe de convectiestromen ontstaan. Begin in de aardkern.

De volgende paragraaf (3.2) gaat over het bewegen van de aardplaten. Welk deel, de asthenosfeer of de lithosfeer, heeft een belangrijke rol in het ontstaan van deze plaatbewegingen. Leg je keuze uit.