CVK

• Verpleging en verzorging
• MBO

Vena jugularis

• Meten centraal veneuze druk  (toedienen vloeistoffen)
• Lengte van 15-20 cm
  
• Meestal rechterzijde van de hals ingebracht vanwege gunstig verloop vat
  
• Mag blijven zitten zolang er een  indicatie voor de CVK is (mits risicofactoren uitblijven)
  

Toegangswegen bij een CVK

1. Enkellumen
   
2. Dubbellumen
   
3. Trilumen
   

Locaties in het lichaam

Plaats waar een CVK kan worden geplaatst:

1. Vena jugularis interna (halsader)
   
2. Vena subclavia (ondersleutelbeenader)
3. Vena brachialis (bovenarmader)
   
4. Vena femoralis (bovenbeenader, alleen in noodsituaties)

Hoe en waar

De katheter wordt geplaatst in een groot bloedvat. De CVK wordt bijvoorbeeld via de halsader(vena jugularis) of de sleutelbeen ader (vena subclavia) in de bovenste holle ader (vena cava

superior) geschoven.

De tip/punt (uiteinde) van de katheter bevind zich dus in de vena cava superior.

toegangswegen

• perifeer infuus in de vene

• centraal infuus/ centraal veneuze katheter (CVK): Een centraal infuus kan via een vene onder het sleutelbeen, de vena subclavia, worden ingebracht, maar er kunnen ook andere venen worden gebruikt, bijvoorbeeld de vene in de hals, de vena jugularis, of de vene in de lies. De meest gebruikte vene is echter de vena subclavia
  

Indicaties

Indicaties om een centraal veneuze katheter te verkiezen boven een perifeer infuus zijn:

• Langdurige behandeling met een infuus nodig
• Er moeten hypertone infuusvloeistoffen toegediend worden ( bijv totale parenterale voeding, TPV)

(Hypertoon: hogere concentratie aan suikers en/of zouten dan de vloeistoffen in ons lichaam, dus prikkelend/schadelijk voor kleine vaten)

Waar zit een CVK?

Kenmerk: tip ligt in vene van de thorax

Vena Subclavia

of

Vena Jugularis 

Nadelen:

- Beperkte bewegingsvrijheid

- Fixatie moeilijker

- Grotere kans op infectie (bij mannen o.a. door baardgroei)

Wat zijn de risico's en complicaties van een CVK?

Risico's &  complicaties

- Bloedingen bij aanprikken 

- Pneumothorax 

- Infecties & sepsis

- Luchtembolie

- Overvulling

Bloedingen

> Vaak bij aanprikken, venen van centrale lijn lopen vaak dicht bij arteriën (slagaders)

> ter voorkomen vaak aanprikken in onder echo

Pneumothorax

> Wanneer pleurabladen (longvliezen) worden aangeprikt kan klaplong ontstaan

> daarom controle X-thorax na plaatsing

Infecties en sepsis

> infectie kan desastreuze gevolgen hebben; direct arts waarschuwen bij verhoging/ koorts

> aseptisch werken bij zowel plaatsen, verzorgen als verwisselen lijn/ vloeistof essentieel! 

> om infectiegevaar te beperken: getunnelde lijn plaatsen (bijvoorbeeld Hickmann)

> zo min als mogelijk open verbinding/ verwisselen van systeem (minimaal 1x per week)

Luchtembolie

> vanwege grote diameter van de lijn en plaatsing dicht bij het hart is luchtembolie levensbedreigend

> door lage veneuze druk in vena ook vergrote kans op luchtembolie daarom is goed fixatie en controle risicopunten essentieel

Overvulling

> heeft heftigere uitwerking doordat uiteinde van katheter zo dicht bij het hart ligt

> observatie tekenen overvulling en sneller arts waarschuwen daarom belangrijk 

Verwisselen toedieningssysteem CVK

Vena jugularis interna

Vena jugularis externa

Vena subclavia

Vena brachialis

Hoe en waar

De katheter wordt geplaatst in een groot bloedvat. De CVK wordt bijvoorbeeld via de halsader(vena jugularis) of de sleutelbeen ader (vena subclavia) in de bovenste holle ader (vena cava

superior) geschoven.

De tip/punt (uiteinde) van de katheter bevind zich dus in de vena cava superior.

Katheters voor kort en voor langdurig gebruik

Centraal veneuze katheters kunnen voor kort- of langdurig gebruik in gebracht worden, er zijn:

•  korte termijn katheters, zoals:
  

– niet getunnelde subclavia katheter;

– niet getunnelde jugularis katheter;

• middellange- of lange termijn (ongeveer 3 weken tot 6 maanden):

– brachialiskatheter 

Bloedingen

Aanprikken gebeurt vaak "blind". 

Groot bloedvat= grote bloeding

Gevaar voor aanprikken/beschadigen arterie

TO DO: Afdrukken, arts assisteren.

Pneumothorax

= klaplong

Bij inbrengen in de vena subclavia

Vergrote kans op aanprikken pleurabladen

Altijd een standaard x-thorax na inbrengen.

Infectie en sepsis

Zoveel mogelijk een gesloten systeem houden. Bij heldere vloeistoffen zoals Nacl 0,9% word het systeem om de 3-4 dagen vervangen.

TPV word elke 24 uur vervangen

Infectie en sepsis

Een lijnsepsis kan worden veroorzaakt als oa de centraal veneuze lijn te lang in situ blijft.

Een zorgvrager met een centraal veneuze lijn krijgt een koude rilling. Wat doe jij als vpk?

Luchtembolie

Grote diameter en dichtbij het hart.

Direct levensbedreigende situatie

Acute dyspnoe (kortademig)

POB klachten

To do: Trendelenburg linker zijde en direct arts waarschuwen!!!

Overvulling vaatstelsel

Overvulling zal sneller en heftiger verlopen ivm de positie van de tip vlakbij het hart. 

To do: wees alert en bij tekenen direct arts waarschuwen.

Waar moet je op letten als je een infuussysteem aansluit op de lumen van een centrale lijn?

Lumen

Is een aansluiting waar je een infuuspomp of spuitpomp op kan aansluiten.

Vaak is dit een multilumen katheter. Dit zijn dus meerdere lijnen aangesloten op 1 katheter.

Multilumen katheter

Een groot voordeel van een multilumen katheter is dat de toediening van medicatie niet onderbroken hoeft te worden als je meerdere medicaties (stoffen) moet geven.