Taalinzicht les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom 1HVd

Paklijst:

- Lesboek & lijntjesschrift

- Pen en/of etui

- (Nederlands) leesboek

- Opgeladen laptop (met oplader)

Lesinhoud

Zelfstandig naamwoord, lidwoord en bijvoeglijk naamwoord

Lesdoelen

Uitleg & Zelfstandig werken

Controle lesdoelen

Afsluiting

Planning tot aan Kerstvakantie

Week 46 (huidige week) tot week 50 Taalinzicht

Grammatica + Woordenschat; Week 50 herhaling & toets

Week 47 

Inhaalmoment Toets Taalverzorging (Toets gemist? Maak inhaalafspraak!)

Week 49

Maan- en dinsdag studiedagen (Geen les, dus geen Nederlands)

Week 50 tot week 3 Tekstanalyse (Toets toetsweek 1)

Alle stof vóór de vakantie, na de vakantie alleen herhaling

Lessenserie Taalinzicht

We werken tot en met 26 november aan Grammatica

6 Hoofdstukken gewijd aan Grammatica

20 moeilijke woorden

9 december Repetitie Grammatica (telt 2x)

Lesdoelen

Je leert:

- het zelfstandig naamwoord, het lidwoord en het bijvoeglijk naamwoord in een zin herkennen 

- wat deze begrippen precies inhouden qua betekenis

- de soorten werkwoordstijden uit elkaar te houden

Taalkundig ontleden: Woordsoorten

Van ieder woord in een zin kan je de taalkundige functie benoemen!

Taalkunde: woordsoorten

Voorbeeld: De Efteling is een bekend pretpark.

lidwoord: de, een

zelfstandig naamwoord: Efteling, pretpark

werkwoord: zijn

bijvoeglijk naamwoord: bekend

Zelfstandig naamwoord (znw)

znw = een woord voor een mens, dier, plant, ding of gevoel.

• Je kunt een zelfstandig naamwoord meestal in het meervoud zetten.

- kat > katten - Dordrechter > Dordrechters - emotie > emoties -

• Je kunt er ook vaak een verkleinwoord van maken.

-        katje        -               Dordrechtertje              -        emotietje           -

Zelfstandig naamwoord (ZNW)

ZNW = een woord voor een mens, dier, plant, ding of gevoel.

• Je kunt er meestal een lidwoord voor zetten.
  

-        de kat          -         de Dordrechter          -         het emotietje        -

• Ook namen zijn zelfstandige naamwoorden.

-       Fatima         -        Jan-Willem Verbeek         -           Willem II         -

Bepaald en onbepaald lidwoord

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord!

Er zijn in het Nederlands drie lidwoorden: de, het, een.

Bepaald lidwoord: de, het.

Onbepaald lidwoord: een.

Ik loop naar het park.
Het =

1. Een bepaald lidwoord.
2. Een onbepaald lidwoord.
3. Geen lidwoord.

Het waait.

Het =

1. Een lidwoord
2. Geen lidwoord

Ik ga zitten op een bankje.
Een =

1. Een bepaald lidwoord.
2. Een onbepaald lidwoord.
3. Geen lidwoord.

Hij is een van hen.

Een =

1. Geen lidwoord
2. Wel een lidwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Vertelt iets over een zelfstandig naamwoord.

Kan vóór of achter het zelfstandig naamwoord staan.

De stoere filmster.

De filmster is stoer.

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Zegt van welke stof iets gemaakt is.

Een gouden horloge.

De papieren tas.

Wat is het bijvoeglijk naamwoord?

Alias wil graag een diamanten horloge.

1. Alias
2. graag
3. diamanten
4. horloge

Wat is het gemarkeerde woord?

Sarana draagt een [gele] jas.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. stoffelijk woord
3. stoffelijk bijvoeglijk naamwoord
4. zelfstandig naamwoord

Wat is het gemarkeerde woord?

Met een [potlood] teken ik altijd.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. stoffelijk woord
3. stoffelijk bijvoeglijk naamwoord
4. zelfstandig naamwoord

Rare werkwoordsvormen

In de Nederlandse taal kennen we veel soorten werkwoordsvormen. 

Deze werkwoordsvormen hebben ieder een eigen afkorting, zodat ze makkelijker kunnen worden herkend.

Leg je laptop weg en pak pen en papier voor je neus...

Pak je schrift en noteer

OTT (onvoltooid tegenwoordige tijd): hij werkt 

Pak je schrift en noteer

OTT (onvoltooid tegenwoordige tijd): hij werkt 

OVT (onvoltooid verleden tijd): hij werkte 

Pak je schrift en noteer

OTT (onvoltooid tegenwoordige tijd): hij werkt 

OVT (onvoltooid verleden tijd): hij werkte 

VTT (voltooid tegenwoordige tijd): hij heeft gewerkt 

Pak je schrift en noteer

OTT (onvoltooid tegenwoordige tijd): hij werkt 

OVT (onvoltooid verleden tijd): hij werkte 

VTT (voltooid tegenwoordige tijd): hij heeft gewerkt 

VVT (voltooid verleden tijd): hij had gewerkt 

Pak je schrift en noteer

OTT (onvoltooid tegenwoordige tijd): hij werkt 

OVT (onvoltooid verleden tijd): hij werkte 

VTT (voltooid tegenwoordige tijd): hij heeft gewerkt 

VVT (voltooid verleden tijd): hij had gewerkt 

OTTT (onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd): hij zal werken 

Pak je schrift en noteer

OTT (onvoltooid tegenwoordige tijd): hij werkt 

OVT (onvoltooid verleden tijd): hij werkte 

VTT (voltooid tegenwoordige tijd): hij heeft gewerkt 

VVT (voltooid verleden tijd): hij had gewerkt 

OTTT (onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd): hij zal werken 

OVTT (onvoltooid verleden toekomende tijd): hij zou werken 

Pak je schrift en noteer

OTT (onvoltooid tegenwoordige tijd): hij werkt 

OVT (onvoltooid verleden tijd): hij werkte 

VTT (voltooid tegenwoordige tijd): hij heeft gewerkt 

VVT (voltooid verleden tijd): hij had gewerkt 

OTTT (onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd): hij zal werken 

OVTT (onvoltooid verleden toekomende tijd): hij zou werken 

VTTT (voltooid tegenwoordige toekomende tijd): hij zal hebben gewerkt 

Pak je schrift en noteer

OTT (onvoltooid tegenwoordige tijd): hij werkt 

OVT (onvoltooid verleden tijd): hij werkte 

VTT (voltooid tegenwoordige tijd): hij heeft gewerkt 

VVT (voltooid verleden tijd): hij had gewerkt 

OTTT (onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd): hij zal werken 

OVTT (onvoltooid verleden toekomende tijd): hij zou werken 

VTTT (voltooid tegenwoordige toekomende tijd): hij zal hebben gewerkt 

VVTT (voltooid verleden toekomende tijd): hij zou hebben gewerkt 

Aan de slag

Maak: Opdracht 1, 2, 5, 6 & 7

Met wie: Met je buur

Hulp: Docent & theorie (blz. 26 & 28)

Klaar? Lezen in je leesboek

Controle lesdoelen

Je kan:

- het zelfstandig naamwoord, het lidwoord en het bijvoeglijk naamwoord in een zin herkennen 

- wat deze begrippen precies inhouden qua betekenis

- de soorten werkwoordstijden uit elkaar te houden

Afsluiting

9 december toets

1e lesuur 9 november - Ruimte voor vragen (bereid deze voor!)

2e lesuur 9 november Toets Taalinzicht  + Woordenlijst (Ook de woorden van de vorige toets)