1.6 Natuurwetenschappelijk onderzoek

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Benodigheden

- Schrift

- Pen, potlood, etc.

- Boek BVJ 4a

- Agenda 

Cijfer

nee 

Lesson Up

Nee

Tassen in

de tassenkast

Telefoons in de telefoontas

today''s program 

leerdoelen: 

1.6.1 Je kunt verschillende typen en methoden van natuurwetenschappelijk onderzoek beschrijven.

1.6.2 Je kunt een natuurwetenschappelijk onderzoek opzetten, uitvoeren en de resultaten ervan analyseren en daaruit conclusies trekken.

1.6.3 Je kunt een technisch ontwerp voorbereiden, uitvoeren, testen en evalueren.

Biologische begrippen

Beschrijvend onderzoek, hypothesetoetsend onderzoek, ontwerpend onderzoek, literatuuronderzoek, onderzoeksvraag, hypothese, verwachting, experiment, resultaat, conclusie, hypothese bevestigen/verwerpen, discussie, literatuur

experimenteergroep, controlegroep, blancoproef, steekproef, validiteit, betrouwbaarheid

probleem verkennen, ontwerpvraagstuk, wetenschappelijke eisen, prototype maken, testen, evalueren, optimaliseren, presenteren

functie	soorten onderzoek	data verzamelen door:
1. beschrijvend - beschrijven, vergelijken, evalueren - kan leiden tot hypothese	A. literatuuronderzoek - theoretisch	I. observeren met eigen ogen of door meting m.b.v. apparaat
2. hypothesetoetsend - toetsen van mogelijke verklaring of voorspelling	B. experimenteel onderzoek - praktisch, - meestal in een lab	II. bevragen (interview of enquête)
3. ontwerpend - ontwerpen van materialen, ontwerpen van modellen	C. veldonderzoek - praktisch, - in een levensechte situatie	III. analyseren van tekst en beeld

jouw onderzoek heeft een bepaalde functie, maakt gebruik van verschillende soorten onderzoek en de data kunnen op verschillende manieren worden verzameld. 

Fasen van hypothesetoetsend natuurwetenschappelijk onderzoek 

onderzoeksvraag:

- toetsend, specifiek, afgebakend

- valt uiteen in deelvragen 

- waaronder een experimentele onderzoeksvraag (=meetbaar) 

hypothese: mogelijke verklaring op basis van de nu geldende theorieën

verwachting: verwacht resultaat als via het experiment de hypothese getoetst wordt 

resultaten: 

- meetresultaten 

- overige waarnemingen 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

(ook onderdelen verslag) 

1. Waarneming 

2. Onderzoeksvraag 

• open vraag
• oorzaak - gevolgrelatie
• geen opzoekvraag
• 1 factor
• toetsbaar of meetbaar 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

3. hypothese

• stellig geformuleerd
• geeft antwoord op de onderzoeksvraag
• is onderbouwd 
• kan onjuist zijn 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

4. experimentele fase (zie werkplan) 

5. resultaten 

• meetgegevens en overige observaties
• in tabel, diagram (let op de regels!) 
• samengevat in woorden 

let op: geen verklaringen, geen conclusies 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

6. Conclusie

• herhaling onderzoeksvraag en hypothese
• conclusie op basis van resultaten
• geeft antwoord op onderzoeksvraag
• vergelijking met hypothese 

let op: geen verklaringen, geen nieuwe resultaten

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

7. Discussie 

• analyse van de resultaten

--> vergelijking met verwachting 

--> verklaringen van bevestiging van verwachting of afwijking van verwachting 

• analyse van de werkwijze 

--> beperkingen onderzoek, zwakke punten in proefopzet, verloop van onderzoek 

--> validiteit en betrouwbaarheid

• betekenis onderzoek en vervolgonderzoek 

fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek 

8. Bronnenlijst / Literatuur 

• APA-richtlijnen
• op basis van bronverwijzingingen in de voorgaande fasen. 

Werkplan voor experiment (vaardigheid 6)

1. Onderzoeksvraag 

2. Hypothese 

• antwoord op de onderzoeksvraag
• de verantwoording van de hypothese met behulp van gegevens uit de literatuur

3. Korte opzet van de proef ' Om dit hypothese te toetsen wordt een experiment uitgevoerd dat ....  & proefopstelling 

4. Meetbare experimentele onderzoeksvraag 
5. Verwachting: de voorspelling bij welk concreet resultaat (grootheid en eenheid noemen) je hypothese bevestigd wordt (als.... dan.....).

Werkplan voor experiment

Materiaal

• welke materiaal (apparaten, chemische stoffen, organismen) je gaat gebruiken
• in aantallen, gewichten, concentraties, etc. 

Werkplan voor experiment (vaardigheid 6)

Methode

Verantwoording:

• de proefopzet (beschrijving of een afbeelding) 
• de meetmethode;
• wat de controleproef wordt;
  
• welke grootheid je tijdens de proef gaat variëren;
  
• welke grootheid/grootheden tijdens de proef niet mag/mogen veranderen en hoe je daarvoor gaat zorgen;
  
• welke waarnemingen/metingen je gaat doen, welke grootheid je gaat meten;
  
• welke vooronderzoeken (zoals testen van meetapparatuur) nodig zijn voor het echte onderzoek kan beginnen.
  

Uitvoering: 

• beschrijving hoe je de proef uit gaat voeren; (proefopzet en proefopstelling)
• beschrijving hoe je de resultaten gaat vastleggen 

Verschil onderzoeksplan en werkplan

Onderzoeksplan 

• Observatie --> wat is er tot nu toe bekend? -->  Onderzoeksvraag --> hypothese (en onderbouwing)  --> deelvragen --> welke wijze van gegevens verzamelen voor elke deelvraag 

--> werkplan voor experiment : 

met hierin : exp. onderzoeksvraag, verwachting, verantwoording validiteit en betrouwbaarheid , materiaal & methode 

--> werkplan vragenlijsten voor enquête en interviews

--> werkplan met zoektermen voor onderzoek in wetenschappelijke literatuur (vaak al gebruikt voor onderbouwing van de hypothese) 

• Planning in de tijd

Wie doet wat wanneer? 

• Bronnenlijst (voor de onderbouwing van de hypothese) 

Verslag (vaardigheid 7) 

Titelinformatie:

• Titel van het onderzoek (informatief!)
• Namen van de onderzoekers (op alfabetische volgorde van achternaam)
• Datum van het inleveren van het verslag
• Begeleidend docent 

vervolg:

zie 'fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek.