1.3. schuivende Continenten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Systeem aarde

hoofdvraag

Hoe kunnen de endogene processen worden verklaard

deelvragen vorige les

Welke drie typen gesteentes zijn er?

deelvragen deze les

Welke theorieën bewijzen de bewegelijkheid van de aarde?

weet je nog waarom continenten bewegen?

😒🙁😐🙂😃

welke begrippen horen bij de schuivende continenten?

Noem de drie plaatgrenzen

1. divergent, convergent, transform
2. convergent, divergent, transform
3. transform, divergent, convergent
4. transform, convergent, divergent

Opdr: lees par 1.3

Alfred Wagener heeft ontdekt dat de continenten vroeger aan elkaar hebben gezeten. Hij gebruikte daarbij het Actualiteitsprincipe van Hutton. Schrijf in je schrift hoe hij dit ontdekt heeft 

Rift

zone

ouderdom oceaanplaat

hoe ouder de oceaanplaat hoe zwaarder, hoe makkelijker hij zakt in de mantel, hoe meer vulkanen er kunnen ontstaan

Plaattektonische situaties

• Divergentie --> Breukgebergte en uitbreiding van de zee

• Transform/Transversaal --> Platen bewegen langs elkaar 

• Convergentie --> oceanische plaat tegen oceanische plaat 

• Convergentie --> subductie: oceanische plaat onder continentale plaat 

• Convergentie --> continentale plaat tegen continentale plaat 

• Hotspot --> mantelpluim onder de aardkorst

Rifting

• Door druk van magma 'bolt' een continent op 

• Er onstaan breuken 

• Er zakken delen weg: slenken 

• Er blijven delen hoog uitsteken: horstschouders/riftschouders

Divergerende beweging

Seafloor spreading

• Divergentie 

• Er worden steeds nieuwe stroken oceanische korst gevormd 

• verder van de mid-oceanische rug 'zakt' de oceanische korst in.

Convergentie

• twee platen bewegen naar elkaar toe
• de oceanische ('zwaardere') plaat duikt onder
• trog - aardbevingen - stratovulkanen

nieuwe ontwikkeling:

slab pull  belangrijker dan convectie

ouder basalt is kouder dus zwaarder (zakt in de mantel)

MOR hoog ridge push (glijden o.i.v. zwaartekracht)

Convergentie

• Twee continentale korsten bewegen naar elkaar toe
• De sedimentlagen die op de bodem van de oceaan tusen de continenten lagen worden geplooid tot een gebergte

Transform

• Twee platen schuiven langs elkaar heen
• Transforme breuken staan vaak dwars op mid-oceanische ruggen

Hotspot

• Een mantelpluim voert heel heet magma richitng het aardoppervlak
• Een tektonische plaat schuift daaroverheen
• Er onstaat vulkanisme (met een spoor - hotspot track)

Tot welk gesteentesoort horen graniet, andesiet, basalt en obsidiaan?

1. sedimentaire gesteentes
2. metamorfe gesteentes
3. stollingsgesteentes

In welk gedeelte van de aarde komen gesteentes voor?

De opbouw van de aarde

Verschillende lagen

Verschillende kenmerken

laagste druk

hoogste druk

minder heet

heetst

5000ºC

-

werktijd

m 1.3

Welk begrip hoort bij processen die nu plaatsvinden hebben in het verleden ook plaatsgevonden

Leerdoelen behaald?

Je hebt geleerd

• de kenmerken en de opbouw van de binnenkant van de Aarde;
• je kan uitleggen wat het verschil is tussen oceanische en continentale korsten

Teken in je aantekeningenschrift uit je hoofd de opbouw van de aarde en zet de kenmerken erbij.