2.3 Ontledingsreacties 3HV

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.1 Ontledingsreacties

Ontleden

Het zit in de naam --> lyse = ontleden

Thermolyse = ontleden d.m.v. warmte

Fotolyse = ontleden d.m.v. licht

Electrolyse = ontleden d.m.v. elektriciteit

Thermolyse

Je verwarmt net zo lang tot een molecuul uit elkaar valt.

Zie ontleding van suiker!

Demo: thermolyse van suiker

Schrijf op:

• Waarneming vòòr en na de reactie
• Reactieschema

0

Demo: thermolyse van suiker

Voor: suiker is vast, korrelig en wit van kleur

Na: er ontstaat een zwarte vaste stof, rook, en condens 

Reactieschema:

Suiker --> zwarte vaste stof + rook + condens

(verhitten staat dus niet in het schema, mag evt. boven de pijl)

Electrolyse

Door de elektrische energie gaan de moleculen uit elkaar vallen

Voorbeeld hierbij is ontleden van water (toestel van Hoffman)

Demo: elektrolyse van water (toestel van Hoffmann)

Schrijf op:

• Welke stoffen ontstaan bij de elektrolyse van water?
• Hoe wordt dit aangetoond?
• Reactieschema

0

Geef het reactieschema van de elektrolyse van water.

Fotolyse

 

Als (zon)licht langere tijd op moleculen valt kunnen deze hierdoor uit elkaar vallen

Oude schilderijen en foto's hebben dit het meest merkbaar

Demo: elektrolyse van water

Reactieschema: Water --> zuurstof + waterstof

Aantoningsreacties:

Zuurstof wordt aangetoond met een gloeiende houtspaander (gaat fel branden)

Waterstof wordt aangetoond door het aan te steken (je hoort een plop geluid)

Demo: fotolyse van zilverchloride

Schrijf op:

• Waarnemingen voor en na de reactie in donker en licht.

0

Demo: fotolyse van zilverchloride

Voor: grijze vaste stof in oplossing

Na: met licht is het donkerder geworden, zonder licht geen verschil.

Reactieschema: Zilverchloride --> zilver + chloor

In het kort

D.m.v. ontledingsreacties kun je van ontleedbare stoffen niet ontleedbare stoffen maken. Deze ontstane stoffen worden ook wel elementen genoemd.

Je kunt alleen zuivere stoffen ontleden. Bij mengsels ga je de stof scheiden, dan blijven de moleculen bestaan.

Metalen en niet-metalen

Niet-ontleedbare stoffen:

• metalen
  - geleiden warmte en elektrische stroom
  - glanzend oppervlak na polijsten
• niet-metalen 
  - weinig/geen gemeenschappelijke kenmerken

Verschillende eigenschappen en toepassingen! 

Er zijn 2 soorten elementen:

metalen en niet-metalen     (metalen geleiden stroom)