onafhankelijke rechtspraak
Rechters moeten niet kunnen worden ontslagen omdat de regering het niet eens is met een bepaalde uitspraak. In de grondwet staat daarom dat rechters in Nederland voor het leven worden benoemd. Dat betekent dat zij niet zomaar kunnen worden ontslagen. Alleen de hoogste rechterlijke macht in Nederland, de Hoge Raad, kan rechters in bijzondere gevallen ontslaan.
Een rechter moet recht spreken op basis van wetten, verdragen en jurisprudentie (en niet op basis van persoonlijke overtuigingen).In functie dragen rechters vaak een toga, een kledingstuk dat de nadruk legt op het ambt – in dit geval het beroep van rechter – en niet op de persoon. Want het doet er niet toe of de rechter een man of een vrouw is en welke godsdienstige of politieke opvattingen hij of zij heeft.
Rechters mogen niet zomaar allerlei bijbanen of nevenfuncties hebben. Daar zijn strikte richtlijnen voor. Bepaalde functies kunnen namelijk de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter in gevaar brengen of het vertrouwen in de rechtspraak schaden. Rechters zijn ook verplicht om hun nevenfuncties openbaar te maken.