Module 2: Rechtsstaat

De rechtsstaat

1 / 24
volgende
Slide 1: Tekstslide
BurgerschapMBOStudiejaar 1,3

In deze les zitten 24 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

Onderdelen in deze les

De rechtsstaat

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
Aan het einde van de les:

  • weet je wat een rechtsstaat inhoudt en wat de 4 belangrijkste onderdelen van een rechtsstaat zijn.
  • kan je uitleggen wat de Grondwet is en wat grondrechten zijn (hier gaan we de volgende les dieper op in)
  • weet je welke drie machten er in Nederland zijn.

Slide 2 - Tekstslide

Begrippen
  • Een rechtsstaat is een land waarin de burgers door grondrechten beschermd worden tegen de macht van de staat.
  • Grondrechten zijn rechten van burgers tegenover de staat en tegenover elkaar.
  • In de Grondwet staan deze vrijheden en rechten benoemd.




Slide 3 - Tekstslide


Is Nederland een rechtsstaat?
Waarom wel / waarom niet

Slide 4 - Open vraag

De vier belangrijkste onderdelen van een rechtsstaat zijn: 
1. Grondrechten 
2. Scheiding der machten 
3. Legaliteitsbeginsel 
4. Onafhankelijke rechtspraak

Slide 5 - Tekstslide

Grondrechten
Aanspraken en vrijheden de de burger heeft tegenover de overheid. 
Dus wat zijn je rechten en plichten.
Er wordt onderscheid gemaakt in klassieke grondrechten en sociale grondrechten. 
Wat weet jij hierover?

Slide 6 - Tekstslide

Klassieke grondrechten

Slide 7 - Woordweb

Wat zijn klassieke grondrechten?
Gaan over de vrijheden van burgers
Vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst
Waarom? Om de macht van de overheid te beperken en garanderen de burgers bemoeienis van de overheid
Zaken waarbij de overheid zich moet onthouden

Slide 8 - Tekstslide

Sociale grondrechten

Slide 9 - Woordweb

Sociale grondrechten
Verplichtingen die de overheid heeft ten op zichtte van de burger. 
De overheid is verplicht om zorg te dragen voor de bestaandszekerheid van de bevolking.
Overheidsoptreden wordt juist verwacht

Slide 10 - Tekstslide

'Grondrechten zijn niet absoluut':
Wat betekent dit?

Slide 11 - Open vraag


Wanneer de overheid grondrechten mag beperken?
Noem een voorbeeld

Slide 12 - Open vraag

Slide 13 - Video

Recht op huisvestiging is een:
A
klassiek grondrecht
B
sociaal grondrecht

Slide 14 - Quizvraag

Vrijheid van godsdienst is een:
A
sociaal grondrecht
B
klassiek grondrecht

Slide 15 - Quizvraag

Kunnen wij leven zonder grondrechten?

Slide 16 - Open vraag

Scheiding van de macht
In de rechtsstaat is de macht verdeeld in drie delen:

  • De wetgevende macht bestaat uit de Eerste en Tweede kamer. Zij keuren de wetten goed.
  • De uitvoerende macht bestaat uit de regering. Zij voeren de wetten uit.
  • De rechterlijke macht bestaat uit de rechters.  Zij bepalen of de burgers zich aan de wet heeft gehouden.




Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Tekstslide

wetgevende macht
uitvoerende macht
rechterlijke macht
beoordeeld of burgers of overheid wetten hebben overtreden 
regering is hiervoor verantwoordelijk
doet uitspraak in conflicten
ze controleren of of men zich aan de regels houden
maakt wetten en regels

Slide 19 - Sleepvraag

Legaliteitsbeginsel
Het legaliteitsbeginsel gaat over twee dingen: ten eerste moet alles wat de overheid doet, gebaseerd zijn op de wet. Ten tweede mogen (de meeste) nieuwe wetten niet met terugwerkende kracht worden toegepast.

A. Elk handelen van de overheid moet een basis hebben in de wet.
B. (De meeste) wetten mogen niet met terugwerkende kracht worden toegepast.





Slide 20 - Tekstslide

Fatima en Lisa hadden gister rokjes aan, vandaag hebben ze beide een broek aan. Vandaag is er een nieuwe wet ingevoerd. Meisjes mogen geen rokken meer dragen. Fatima en Lisa worden hiervoor gestraft, mag dit?
A
Ja, dat mag.
B
Nee, dat mag niet.
C
Hangt van de situatie af.

Slide 21 - Quizvraag

Onafhankelijke rechtsspraak
In een rechtsstaat komen rechters op een onafhankelijke en onpartijdige manier tot hun oordeel. Er bestaan verschillende regelingen die daarvoor zorgen:


  • Rechters mogen niet zomaar allerlei bijbanen of nevenfuncties hebben. Daar zijn strikte richtlijnen voor. In een rechtsstaat komen rechters op een onafhankelijke en onpartijdige manier tot hun oordeel. 
  • Rechters moeten niet kunnen worden ontslagen omdat de regering het niet eens is met een bepaalde uitspraak. In de grondwet staat daarom dat rechters in Nederland voor het leven worden benoemd.
  • Een rechter moet recht spreken op basis van wetten, verdragen en jurisprudentie (en niet op basis van persoonlijke overtuigingen).



Slide 22 - Tekstslide

Opdracht
Zoekplaat
Grondrechten
Reader

Slide 23 - Tekstslide

Leerdoelen check
  • Je weet wat een rechtsstaat inhoudt en wat de 4 belangrijkste onderdelen zijn.
  • Je kan uitleggen wat de Grondwet is en wat grondrechten zijn.
  • Je weet welke drie machten er in Nederland zijn.
  • Post'its op het bord met antwoorden.

Slide 24 - Tekstslide