Les 4: samengestelde zinnen; hoofd- en bijzinnen

Pak je boek - 10 minuten lezen

Vandaag:

• Doel: aan het einde van de les kan je samengestelde zinnen herkennen en aanwijzen wat de hoofdzin is en wat de bijzin is.
  
• Nakijken huiswerk
• Gezamenlijke start startopdracht
• Uitleg ev en samengestelde zinnen en hoofd- en bijzinnen
• Maken opdracht 2 en 3
• Nakijken opdracht 2 en 3
• Maken opdracht 4
  

Nakijken opdracht 4

1 Aan de centrale straat van Las Vegas, The Strip, / kun / je / heel grote hotels en prachtige casino’s / vinden.

ow = je

wg = kun vinden

lv = heel grote hotels en prachtige casino’s

bwb = Aan de centrale straat van Las Vegas, The Strip,

2 Dit bekende bedrijf / heeft / UNICEF / drie miljoen euro / geschonken.

ow = Dit bekende bedrijf (of: UNICEF)

wg = heeft geschonken

lv = drie miljoen euro

mv = UNICEF (of: dit bekende bedrijf)

Nakijken opdracht 4

3 Volgens onderzoekers uit Japan / zwemt / de Groenlandse haai, de traagste haai ter wereld, / maximaal 1,7 kilometer per uur.

ow = Groenlandse haai, de traagste haai ter wereld

wg = zwemt

bwb = Volgens onderzoekers uit Japan

bwb = maximaal 1,7 kilometer per uur

Nakijken opdracht 4

4 Zo’n fraaie Rolex / is / voor het grote publiek / natuurlijk / te duur.

ow = Zo’n fraaie Rolex

ng = is [te duur]

mv = voor het grote publiek

bwb = natuurlijk

Nakijken opdracht 4

5 Alle boeken van Harry Potter, de bijzonder slimme tovenaar uit de romans van J.K. Rowling, / zijn / inmiddels / beroemd.

ow = Alle boeken van Harry Potter, de bijzonder slimme tovenaar uit de romans van J.K. Rowling

ng = zijn [beroemd]

bwb = inmiddels

Nakijken opdracht 5

a Al vele jaren / zijn / Amerikanen / de dikste mensen van de wereld.

b De misdaadroman Het gouden ei / is / heel spannend / verfilmd.

c Momenteel / zijn / stoere, houten meubels van IKEA / erg populair.

d Doet / deze ruim gesorteerde webwinkel / goede zaken?

e Zo’n kunstig ontworpen sieraad / moet / je / wel / verzekeren.

Startopdracht

• Tel het aantal zinnen van opdracht 1, pagina 70
• Steek je vinger op als je het aantal weet
• Tel nu het aantal persoonsvormen, steek je vinger op als je het aantal weet
• Hoe kan het dat er meer persoonsvormen dan zinnen zijn?
  

Samengestelde zin

• Samengestelde zin: 2 zinnen aan elkaar geplakt
• Verbonden door komma of voegwoord
• Voegwoorden zijn: en, want, maar, echter, zodat, doordat etc.
• Manon is keeper. Oumnia is spits. = 2x enkelvoudig
• Manon is keeper en Oumnia is spits = samengesteld
  

Hoofdzin en bijzin

• Er bestaan hoofdzinnen en bijzinnen
• In de hoofdzin staan onderwerp en pv naast elkaar
• Er kan niets tussen ow en pv komen in de hoofdzin
• In de bijzin wel: je herkent een bijzin dus, doordat er ruimte is tussen pv en onderwerp
• Je herkent de hoofdzin, doordat je geen woorden tussen ow en pv kunt zetten: bijv. het woordje 'niet'
• Andere truc: maak de zin vragend, dan komt de hoofdzin vooraan
  

Test:

• Deze meneer beweert dat een blaffende hond niet bijt.
• Is die gitarist gestorven doordat hij veel slaappillen had geslikt?
• Of Nederland snel uit de crisis komt, wachten we maar af.
• Wanneer de inbraak is gepleegd, kan de politie niet vaststellen.
  

Opdracht 2 en 3

• Maak opdr. 2 en 3 af (p. 71; de 1e 4 van 2 hebben we al gedaan)
• Je werkt individueel en in stilte
• Snap je het niet? Kom aan mijn bureau zitten
• Klaar? Ga verder met opdracht 4
  

Nakijken opdracht 2

5 Fans van kroketten willen niet - hoofdzin 

6 Dat je met dakdragers acht procent meer benzine verbruikt - bijzin 

7 waardoor de temperatuur van het dier flink kan oplopen - bijzin 

8 Wie de dader van de moord is bijzin - bijzin 

Nakijken opdracht 3

1 Strooide Klein Duimpje steentjes op het bospad, omdat hij niet wilde verdwalen? 

pvhoofdzin = strooide; bijzin vooraan 

2 Zei moeder tegen Roodkapje dat ze op het pad moest blijven? 

pvhoofdzin = zei; bijzin achteraan 

3 Werd Sneeuwwitje ziek, doordat ze van de vergiftigde appel at? 

pvhoofdzin = werd; bijzin achteraan 

4 Moest Rapunzel haar vlechten laten zakken, zodra de heks bij de toren kwam? 

pvhoofdzin = moest; bijzin vooraan 

5 Verloor Assepoester haar muiltje, toen ze van het bal vertrok? 

pvhoofdzin = verloor; bijzin achteraan 

Nakijken opdracht 3

6 Vroeg de molenaarsdochter aan Repelsteeltje of hij uit vlas misschien gouddraad kon spinnen? 

pvhoofdzin = vroeg; bijzin achteraan 

7 Overlaadde Vrouw Holle het aardige meisje met goud, omdat ze haar trouw gediend had? 

pvhoofdzin = verloor; bijzin achteraan 

8 Ontdekten Hans en Grietje een huisje van koek en snoepgoed juist toen ze de weg kwijt waren? 

pvhoofdzin = ontdekten; bijzin vooraan 

Opdracht 4

• Maak opdracht 4 (p. 71)
• Je mag zachtjes overleggen
• Klaar? Kies één van de opdrachten (5, 6 of 7)
  

Huiswerk:

• Voor aanstaande woensdag
• Afmaken opdr. 4 (p. 71)