H6 Markten 6.1 Vraag en aanbod op de markt opg. 6.8 t/m 6.18 (Kopen en Werken 2019)

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom! H6 Markten

6.1 Vraag en aanbod op de markt

Wat gaan we vandaag doen?

- Herhalen vorige les

- 6.1 Vraag en aanbod op de markt opdr. 6.11 t/m 6.18 

- Tussentijds zelfstandig aan het werk

Herhaling vorige les

Je kunt nu:

• Rekenen met vraag- en aanbodvergelijkingen √
• Vraag- en aanbodlijnen tekenen √

• De evenwichtssituatie op de markt zowel grafisch als rekenkundig bepalen √

De betalingsbereidheid van consumenten kunnen we laten zien door middel van de formule Qv = -200P + 1.000 (voorbeeld). Welk verband is er tussen de prijs en de gevraagde hoeveelheid? Maak de zin kloppend:

Als de prijs stijgt, (stijgt/daalt) de vraag en als de prijs daalt, (stijgt/daalt) de vraag

1. daalt, daalt
2. stijgt, stijgt
3. daalt, stijgt
4. stijgt, daalt

De leveringsbereidheid van producenten kunnen we laten zien door middel van de formule Qa = 400P - 500 (voorbeeld). Welk verband is er tussen de prijs en de aangeboden hoeveelheid? Maak de zin kloppend:

Als de prijs stijgt, (stijgt/daalt) de vraag en als de prijs daalt, (stijgt/daalt) de vraag

1. daalt, daalt
2. stijgt, stijgt
3. daalt, stijgt
4. stijgt, daalt

De evenwichtsprijs is de prijs waarbij vraag- en aanbod in evenwicht zijn.

Om de evenwichtsprijs (Pe) te berekenen kun je:

1. De vraaglijn tekenen en hier het middelpunt van nemen
2. De aanbodlijn tekenen en hier het middelpunt van nemen
3. De vergelijkingen van vraag (Qv) en aanbod (Qa) aan elkaar gelijkstellen
4. De vergelijking voor de vraag (Qv) gelijk stellen aan 0

Om vervolgens vanuit de evenwichtsprijs (Pe) de evenwichtshoeveelheid (Qe) te bereken:

1. Kun je de Pe alleen maar invullen in de vraagvergelijking
2. Kun je de Pe alleen maar invullen in de aanbodvergelijking
3. Maakt het niet uit of je de Pe in de vraag- of aanbodvergelijking invult , de Q is dan gelijk in beide formules

6.1 Vraag en aanbod op de markt (vervolg)

Leerdoelen:

Aan het einde van deze les kun je

• Uitleggen hoe het prijsmechanisme voor marktevenwicht zorgt
• Het onderscheid maken tussen concrete en abstracte markten
• Beredeneren wanneer een vraag- of aanbodlijn verschuift

Maximale betalingsbereidheid

Maximale betalingsbereidheid:  De prijs die consumenten/vragers maximaal willen betalen voor het product of de dienst

Hoe berekenen?

Stel de vergelijking voor de vraag gelijk aan 0 (Qv = 0)

Voorbeeld: 

Qv = -200P + 1.000 = 0,                 -1000 = -200P,                    P = 5 

Minimale leveringsbereidheid

Minimale leveringsbereidheid:  De minimale prijs waarbij de aanbieders van het product of de dienst willen leveren. 

Hoe berekenen?

Stel de vergelijking voor het aanbod gelijk aan 0 (Qa = 0)

Voorbeeld: 

Qa = 400P -500 = 0,                 500 = 400P,                    P = 1,25

Prijsmechanisme

Prijsmechanisme 

Vraag

Aanbod

Prijsmechanisme

Hoe?

Meer aanbod dan vraag:

        prijs omlaag          vraag omhoog/aanbod omlaag

enz, enz, enz                                    Vraag en aanbod in evenwicht

Consumeren en investeren

Consumeren: Het kopen van goederen of diensten door                                                                            gezinnen om in hun behoeften te voorzien

• Primaire goederen of diensten --> WEL noodzakelijk om te leven
• Luxe goederen of diensten --> NIET noodzakelijk om te leven

--> reageren verschillend op prijsverandering

Investeren: Het kopen door bedrijven van goederen of diensten                           die ingezet worden bij het productieproces

Verschillende markten

Concrete markt: Waar vragers (kopers) en aanbieders (verkopers) elkaar                                               ontmoeten 

               zoals winkel, marktkraam, veiling, supermarkt, internet

Abstracte markt: Het geheel van vraag naar en aanbod van een goed of                                                  dienst (óf arbeid, vermogen, valuta) --> evenwichtsprijs

               geen sprake van plaats waar vragers en aanbieders elkaar ontmoeten

Verschuiven vraag- of aanbodlijn

Als er iets verandert waarbij bij dezelfde prijs toch meer of minder vraag of aanbod is, moet de vraag- of aanbodvergelijking worden aangepast:

Bijvoorbeeld:

• Prijzen van andere soortgelijke producten (vraag wijzigt)
• Hoger of lager inkomen (vraag wijzigt)
• Inkoopprijs voor aanbieders wordt hoger (aanbod wijzigt

Zelfstandig aan het werk 

Opdracht: 

Maak nu zelfstandig opgave 6.10 t/m 6.18 op bladzijde 79 t/m 81. Je mag overleggen.

Schrijf de volledige antwoorden op, inclusief formule!

Hulp nodig? In deze volgorde: 

1. Boek

2. Klasgenoot

3. Docent

(de eerste 2 minuten help ik niet)

Je krijgt 20 minuten de tijd

Klaar? Meld je bij de docent.

Na 20 minuten gaan we samen de opgaven bespreken. Je geeft dan je antwoord via lesson up door. Iedereen moet zijn antwoord kunnen uitleggen.

Opgave 6.10a blz 79

Wat is de evenwichtsprijs?

Pe=?

Opgave 6.10a blz 79

Wat is de evenwichtshoeveelheid?

Qe=?

6.10b: Upload een foto van je Grafiek (bron 6.8)

Opgave 6.10b Grafiek

Opgave 6.10c blz 79

Hoeveel is de maximale betalingsbereidheid van de vragers?

Opgave 6.10d blz 79

Hoeveel is de minimale leveringsbereidheid van de aanbieders?

Opgave 6.10e blz 79

Hoeveel is de dagelijkse omzet?

Opgave 6.10f blz 79

Wat wordt de prijs bij een afzet van 400 BBQ pakketten?

P=?

Opgave 6.11a blz 79

Wat wordt de vraag bij een prijs van €3,-?

Opgave 6.11b blz 79

Wat wordt het aanbod bij een prijs van €3,-?

Opgave 6.11c blz 79

Hoeveel is het overschot? Is dit een vraagoverschot of aanbodoverschot

Opgave 6.13 blz 79

Is er bij de aankoop van Madeleine sprake van consumptie?

1. Ja
2. Nee

Opgave 6.14a: Consumeren of investeren?

Klaas heeft pak melk gekocht maar kan deze niet meer drinken door bederf.

1. Consumeren
2. Investeren

Opgave 6.14b: Consumeren of investeren?

Anne laat haar haren knippen door de kapper.

1. Consumeren
2. Investeren

Opgave 6.14b: Consumeren of investeren?

Mohammed, eigenaar van slagerij, koopt koelkast voor zijn zaak.

1. Consumeren
2. Investeren

Opgave 6.14b: Consumeren of investeren?

Een taxibedrijf koopt nieuwe koelkast voor kantine

1. Consumeren
2. Investeren

6.15a blz 80:
Primaire goederen

6.15a blz 80:
Luxe goederen

Opgave 6.16a blz 80

Van welke goederen zal vraag meest afnemen als prijs hoger wordt?

1. Primaire goederen
2. Luxe goederen

Opgave 6.16b blz 80

Welke bron geeft de vraag van drinkwater weer?

1. bron 6.9
2. bron 6.10

Opgave 6.17 blz 80

Geeft bron 6.8 een concrete of abstracte markt weer?

1. concrete markt
2. abstracte markt

Opgave 6.18a blz 81: Koppel de juiste grafiek

Deze lijn geeft het gedrag van vragers naar ene product aan dat tot de eerste levensbehoeften hoort.

1. Grafiek 1
2. Grafiek 2
3. Grafiek 3
4. Grafiek 4

Opgave 6.18b blz 81: Koppel de juiste grafiek

De aanbieders van dit product brengen dit product pas op de markt, als ze zeker weten dat ze minstens een bepaalde prijs voor dit product kunnen krijgen.

1. Grafiek 1
2. Grafiek 2
3. Grafiek 3
4. Grafiek 4

Opgave 6.18c blz 81: Koppel de juiste grafiek

Deze lijn geeft het gedrag van vragers naar een luxe product aan. Bij een kleine prijsverandering verandert de vraag naar dit product sterk.

1. Grafiek 1
2. Grafiek 2
3. Grafiek 3
4. Grafiek 4

Opgave 6.18d blz 81: Koppel de juiste grafiek

Deze lijn geeft het aanbod van snijbloemen op een bepaalde dag op een veiling weer. Als de bloemen zijn geoogst, moeten ze de volgende dag op de veiling worden aangeboden.

1. Grafiek 1
2. Grafiek 2
3. Grafiek 3
4. Grafiek 4

Checken leerdoelen

Leerdoelen:

Je kunt nu

• Uitleggen hoe het prijsmechanisme voor marktevenwicht zorgt √
• Het onderscheid maken tussen concrete en abstracte markten √
• Beredeneren wanneer een vraag- of aanbodlijn verschuift √

Vraag en aanbod bepalen de marktprijs

Markt: Een plaats waar vragers en aanbieder elkaar (virtueel) treffen.

Vragers en aanbieders bepalen samen de prijs op de markt

Evenwichtsprijs: De prijs waarbij er net zo veel gevraagd als 

                                    aangeboden wordt

Evenwichtshoeveelheid: De aangeboden en gevraagde 

                                                     hoeveelheid bij de evenwichtsprijs

De evenwichtsvoorwaarde

Evenwichtsprijs en evenwichtshoeveelheid kan worden bepaald door de evenwichtsvoorwaarde op te lossen:

Evenwichtsvoorwaarde: Qa = Qv 

Bijvoorbeeld: 

Qv = -200P + 1.000

Qa = 400P - 500

Dan: -200P + 1.000 = 400P - 500

           P = ?

6.2 De arbeidsmarkt

Aan het einde van de les kun je:

• Vraag en aanbod beschrijven op de arbeidsmarkt
• Redeneren en rekenen met de samenhang tussen arbeidsproductiviteit, werkende beroepsbevolking en productiewaarde
• Het werkloosheidspercentage berekenen

Arbeidsmarkt

Aanbod van arbeid

Vraag naar arbeid

Werkende zelfstandige

Werknemers in loondienst

Werklozen

Gevulde arbeidsplekken

Beroepsbevolking

Werkgelegenheid

Nog te vullen arbeidsplekken

Vacatures

Werkende zelfstandige

Werknemers in loondienst

Werkende beroepsbevolking

Werk zoekende  beroepsbevolking

Prijs op de arbeidsmarkt

De prijs die op de arbeidsmarkt tot stand komt = loon

Qv = aantal gevraagde personen 

Qa = aantal aanbieders

L = uurloon in euro's

Le = evenwichtsloon, Qe = evenwichtshoeveelheid

Arbeidsproductiviteit

Arbeidsproductiviteit: Productie(waarde) per persoon in                                                                 bepaalde periode

                                                   productie(waarde)

Arbeidsproductiviteit =   werkgelegenheid

Werkloosheid

Werkloosheidspercentage: Aantal werklozen in procenten van de beroepsbevolking

Voorbeeld: 

arbeidsproductiviteit = 40.000,   productiewaarde = 162 miljard,    beroepsbevolking = 4,5 miljoen

Hoe groot is de werkloosheid?

1. hoeveel is de werkgelegenheid?     arbeidsproductiviteit = productiewaarde : werkgelegenheid

                                                                            40.000 = 162 miljard : ?        162 mijard: 40.000 = 4,05 miljoen

2. Hoeveel is de werkloosheid?            aantal werklozen : beroepsbevolking x 100%

                                                                           (4,5 miljoen - 4,05 miljoen) : 4,5 miljoen x 100% = 10%