Herhaling TV 3 en 4

tentamenvoorbereiding
- herhaling: onderwerpen tijdvak 3 en 4
- voorbeeld tentamenvraag
- tips beantwoorden vragen
- bronnen lezen

1 / 23
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 23 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Onderdelen in deze les

tentamenvoorbereiding
- herhaling: onderwerpen tijdvak 3 en 4
- voorbeeld tentamenvraag
- tips beantwoorden vragen
- bronnen lezen

Slide 1 - Tekstslide

Tijdvak 3

Slide 2 - Woordweb

Tijdvak 4

Slide 3 - Woordweb

Tijdvak 3
- Hofstelsel
- Leenstelsel
- Verspreiding christendom
- Islam
Tijdvak 4
- Opkomst van handel en ambacht -> herleven landbouw-stedelijke samenleving
- Zelfstandigheid van steden 
- Staatsvorming en centralisatie 
- Investituurstrijd
- Christelijke expansie buiten Europa: kruistochten

Slide 4 - Tekstslide

Voorbeeld tentamenvraag
Rond 800 is in West-Europa, in vergelijking met de Tijd van Grieken en Romeinen, veel veranderd. Er zijn veranderingen op politiek, sociaaleconomisch en religieus-cultureel gebied. Een voorbeeld van een verandering is het ontstaan van het hofstelsel.

Leg uit of het ontstaan van het hofstelsel een politieke, een sociaaleconomische of een religieus-culturele verandering is. (2p)

Slide 5 - Tekstslide

Antwoord geven op vraag
- Kijk goed naar het puntenaantal 
- Let op signaalwoorden: geef, noem, leg uit, zet uiteen
- Herhaal in je antwoord de vraag
- Bron gebruiken: citeer uit bron en licht toe
- KA noemen: geef omschrijving van KA (en eventueel: leg uit)

Neem een woordenboek mee!

Slide 6 - Tekstslide

Bronnen lezen
- Neem een markeerstift mee
- Let op signaalwoorden 
- Lees goed introductie + onderschrift 
- Betrouwbaarheid: let niet alleen op het jaartal, maar vooral ook op de achtergrond van de maker

Slide 7 - Tekstslide

Tijdvak 3
- Hofstelsel/ domeinstelsel (economisch)
- Leenstelsel/ feodale stelsel (politiek)
- Verspreiding christendom (cultureel)
- Islam (cultureel)

Slide 8 - Tekstslide

Domeinstelsel/ hofstelsel
- Europa: zelfvoorzienende, geïsoleerde domeinen 
- Veiligheid
- Horigen en vrije boeren
- Horigen: herendiensten + pacht afstaan + aan grond gebonden
- Ruilhandel, geldeconomie verdwenen

Slide 9 - Tekstslide

Het domeinstelsel was wat voor soort systeem?
A
Politiek
B
Economisch
C
Cultureel
D
Sociaal

Slide 10 - Quizvraag

Leenstelsel
- Feodale verhoudingen
- Slechte wegen + communicatiemiddelen: effectieve manier van besturen
- Eed van trouw tussen leenheer en
- Achterleenmannen
- Karel Grote, rond 800

Slide 11 - Tekstslide

Wanneer werd het christendom staatsgodsdienst?
A
In de romeinse tijd
B
in de vroege middeleeuwen
C
in de late middeleeuwen

Slide 12 - Quizvraag

verspreiding christendom 
- Eenheid
- Vorsten dopen als voorbeeld
- Geestelijken belangrijk (onderwijs, cultuur, bestuur, economie)
- Kloosters belangrijk 
- Missionarissen verspreiden geloof

Slide 13 - Tekstslide

Wanneer ontstond de islam?
A
Rond het jaar nul
B
2de eeuw
C
5de eeuw
D
7de eeuw

Slide 14 - Quizvraag

Islam
- 7de eeuw, nieuw geloof: islam
- Mohammed
- monotheïsme, voortbouwend op christendom en jodendom
- hele snelle verspreiding: zwakke tegenstanders, snelle paarden en Jihad
- Wetenschap

Slide 15 - Tekstslide

Belangrijke jaartallen tijdvak 3
- rond 500: val Romeinse rijk
 - begin middeleeuwen
- 7de eeuw: ontstaan islam
- rond 800: Karel de Grote
Belangrijke begrippen tijdvak 3
- horigen, domeinen, zelfvoorzienend, herendiensten;
- leenheer, leenman, trouw, raad en daad, feodalisme
- christendom, missionaris, geestelijken, kloosters
- islam, jihad

Slide 16 - Tekstslide

Tijdvak 4
- Herleven landbouw-stedelijke samenleving + opkomst handel
- zelfstandigheid steden
- centralisatie en staatsvorming
- investituurstrijd
- kruistochten 

Slide 17 - Tekstslide

Herleven landbouw-stedelijke samenleving
- Rust (einde invasies vikingen), nieuwe landbouwtechnieken (oa. drieslagstelsel) --> bevolkingsgroei
- Handel op gang --> geldeconomie
- Steden ontstaan langs knooppunten (wegen, rivieren, kloosters)
- Specialisatie (ambachten, niet meer iedereen is boer)
- Internationale handel (Hanze)

Slide 18 - Tekstslide

Zelfstandigheidsteden
- Steden kopen rechten van leenheer (privileges). Voorbeelden: tol heffen + muur bouwen
- stadsrecht: eigen regels voor bestuur, rechtspraak
- Macht van steden groeit
- Voordeel heer: belastingen + militaire steun

Slide 19 - Tekstslide

Centralisatie en staatsvorming
- Vroege middeleeuwen: rondreizende koningen
- Verandering: komst geldeconomie -> organiseren bestuur met ambtenaren (die daar voor betaald krijgen, ipv systeem van trouw)
- koningen willen centraliseren: vanuit hoofdstad besturen + overal dezelfde wetten en regels (doel: eenheid)

Slide 20 - Tekstslide

Investituurstrijd
Conflict over benoemen bisschoppen 
- Bisschoppen zijn in dienst van de kerk, dus de Paus vindt dat hij dat mag doen (geestelijke macht)
- Koningen bemoeien zich met de benoeming omdat bisschoppen vaak belangrijk zijn in hun gebied 
- Compromis: paus macht over geloof, koning alles daarbuiten

Slide 21 - Tekstslide

Kruistochten
- Paus roept rond 1100 op tot kruistochten
- Doel: terugdringen invallers in Byzantijnse rijk + bevrijden heilige land (Palestina) van de Islam
- Veel vrijwilligers, want: plek in hemel, zoeken naar beter bestaan of macht buiten Europa krijgen (edelen)

Slide 22 - Tekstslide

Belangrijke jaartallen tijdvak 4
- Rond 1100: opkomst steden + kruistochten
Belangrijke begrippen tijdvak 4
- geldeconomie, handel, ambacht, specialisatie
- zelfstandigheid, privileges, stadsrecht
- centralisatie, staatsvorming, eenheid
- investituurstrijd
- kruistochten

Slide 23 - Tekstslide