Vragen en informatie over de Beatrijs

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

De Beatrijs 

Wat is er tot nu toe gebeurd in de Beatrijs? Beschrijf de situatie toen we vorige week stopten.

Verhaal tot nu toe

Beatrijs is al jaren verliefd op een jongeman, maar is desondanks toegetreden tot een klooster. Ze merkt dat Eros te sterkt aan haar trekt, om nog als non te leven; ze is nog steeds verliefd. Ze spreekt met haar geliefde af onder de rozenstruik en ze ontmoeten elkaar.

Vraag 1

 

Lees van: Over hem zwijg ik nu... tot: ... barrevoets was.

(2 voorlezers) 

Wat gaat Beatrijs doen? Wat denkt ze?

Wat gaat Beatrijs doen? Wat denkt ze?

1. Ze wijst de jongeling af en blijft in het klooster
2. Ze gaat uit het klooster. Ze twijfelt.

Verder lezen tot regel 295

Vanaf regel 295:

Toen het in het oosten begon te dagen, zei ze: ‘God, toeverlaat aller mensen, moogt Gij ons nu beschermen. Ik zie dat het licht begint te worden. Als ik niet met u weggegaan was, zou ik nu de klok voor het ochtendgebed geluid hebben, zoals ik vroeger altijd in het+ klooster deed. Ik ben bang dat ik spijt van deze reis zal krijgen. Er is zo weinig trouw in de wereld waartoe ik me toch gewend heb. De wereld lijkt op de onbetrouwbare+ betrouwbare koopman die namaak gouden ringen voor echte verkoopt’.

Heeft ze er vertrouwen in?
Lees van: Toen het in het oosten... tot echte verkoopt.

Vanaf regel 295

Toen het in het oosten begon te dagen, zei ze: ‘God, toeverlaat aller mensen, moogt Gij ons nu beschermen. Ik zie dat het licht begint te worden. Als ik niet met u weggegaan was, zou ik nu de klok voor het ochtendgebed geluid hebben, zoals ik vroeger altijd in het+ klooster deed. Ik ben bang dat ik spijt van deze reis zal krijgen. Er is zo weinig trouw in de wereld waartoe ik me toch gewend heb. De wereld lijkt op de onbetrouwbare+ betrouwbare koopman die namaak gouden ringen voor echte verkoopt’.

Wat voor vergelijking over de wereld noemt Beatrijs? En wat betekent dat? (rond regel 305)

Vanaf regel 295

Toen het in het oosten begon te dagen, zei ze: ‘God, toeverlaat aller mensen, moogt Gij ons nu beschermen. Ik zie dat het licht begint te worden. Als ik niet met u weggegaan was, zou ik nu de klok voor het ochtendgebed geluid hebben, zoals ik vroeger altijd in het+ klooster deed. Ik ben bang dat ik spijt van deze reis zal krijgen. Er is zo weinig trouw in de wereld waartoe ik me toch gewend heb. De wereld lijkt op de onbetrouwbare+ betrouwbare koopman die namaak gouden ringen voor echte verkoopt’.

Lees tot en met 'onbehouwen pummel' (regel 305). Hoe beledigend is dat woord?

Wat vind jij van de jongeling?

Jaren van rijkdom

Beatrijs en de jongeling hebben zeven goede jaren waarin twee kinderen worden geboren. Bespreek in je groepje hoe die zeven jaren eruit hebben gezien en beantwoord de volgende vragen:

1. Hoe zag het huis van Beatrijs en de jongeling eruit?

2. Waar zouden Beatrijs en de jongeling hun tijd aan besteden?

3. Zouden ze werken?

4. Hadden ze vrienden?

5. Zouden de kinderen naar school zijn gegaan?

Antwoorden Jaren van rijkdom

Magere jaren

1. Beatrijs blijft met haar twee kinderen alleen achter. Spring weer even ‘terug’ naar de toekomst en bedenk het volgende: je gaat scheiden en je hebt twee kinderen en je hebt nooit gewerkt. 

a. Hoe gaat het dan in onze tijd?

b. Hoe kom je aan een inkomen? Zorgt de overheid daarvoor of moet je daar helemaal zelf voor zorgen?

c. Wat voor regelingen kun je bedenken voor alleenstaande moeders?

Antwoorden magere jaren

Sociaal vangnet

2. Je hebt dus een behoorlijk ‘sociaal vangnet’ in onze tijd.

a. Was dit ook al zo in de Middeleeuwen? Bedenk hoe je je als alleenstaande moeder moest redden.

b. Beatrijs had nóg een nadeel: ze had nooit een beroep geleerd. Hoe zou jij het aanpakken als je haar was?

c. Welk beroep gaat Beatrijs uiteindelijk beoefenen? Waarom kiest ze hiervoor en gaat ze in plaats daarvan niet bedelen?

Antwoorden sociaal vangnet

Beatrijs deel 3

Jaren van rijkdom

Beatrijs en de jongeling hebben zeven goede jaren waarin twee kinderen worden geboren. Bespreek in je groepje hoe die zeven jaren eruit hebben gezien en beantwoord de volgende vragen:

1. Hoe zag het huis van Beatrijs en de jongeling eruit?

2. Waar zouden Beatrijs en de jongeling hun tijd aan besteden?

3. Zouden ze werken?

4. Hadden ze vrienden?

5. Zouden de kinderen naar school zijn gegaan?

Antwoorden Jaren van rijkdom

Magere jaren

1. Beatrijs blijft met haar twee kinderen alleen achter. Spring weer even ‘terug’ naar de toekomst en bedenk het volgende: je gaat scheiden en je hebt twee kinderen en je hebt nooit gewerkt. 

a. Hoe gaat het dan in onze tijd?

b. Hoe kom je aan een inkomen? Zorgt de overheid daarvoor of moet je daar helemaal zelf voor zorgen?

c. Wat voor regelingen kun je bedenken voor alleenstaande moeders?

a. Hoe gaat het dan in onze tijd?
b. Hoe kom je aan een inkomen? Zorgt de overheid daarvoor of moet je daar helemaal zelf voor zorgen?
c. Wat voor regelingen kun je bedenken voor alleenstaande moeders?

Je hebt dus een behoorlijk ‘sociaal vangnet’ in onze tijd.
a. Was dit ook al zo in de Middeleeuwen? Bedenk hoe je je als alleenstaande moeder moest redden.

b. Beatrijs had nóg een nadeel: ze had nooit een beroep geleerd. Hoe zou jij het aanpakken als je haar was?

c. Welk beroep gaat Beatrijs uiteindelijk beoefenen? Waarom kiest ze hiervoor en gaat ze in plaats daarvan niet bedelen?

Beatrijs deel 4

De Marialegende

Marialegenden werden door priesters in hun preken gebruikt om mensen te laten zien welke wonderlijke daden Maria kan verrichten voor hen die oprecht in haar geloven.

Typisch middeleeuws?

Wat maakt de Beatrijs typisch middeleeuws, denk je?

Beatrijs en de middeleeuwen 

• Geschreven rond ca. 1374
• Geestelijke epiek: God (Maria) staat centraal
• Het is immers een Marialegende
• Weerspiegelt het theocentrisch wereldbeeld
• Moraliserend
• Niet heel creatief (gebaseerd op ander verhaal)
• Het weerspiegelt de ME standenmaatschappij

Beatrijs en de middeleeuwen

• De Beatrijs is gebaseerd op een Marialegende van  cisterciënzermonnik Caesarius van Heisterbach
• De schrijver is anoniem
• De schrijver hervertelt een bestaand verhaal (niet origineel)
• De schrijver gebruikte 20 keer zoveel woorden als het 'exempel' van Heisterbach
• Daarom is het zo levensecht.

Uit welke stand komt Beatrijs?
(Geestelijken, Adel, Boeren)

Beatrijs edelstand? (3 min)

• In de Beatrijs komt de middeleeuwse standenmaatschappij tot uitdrukking (geestelijkheid, adel, boeren)
• Beatrijs komt uit de edelstand. 
  
• Voorbeelden: Beatrijs wil de liefde niet in buiten in het veld bedrijven. Ze kan niet veel, niet naaien of spinnen
• Beatrijs is bang voor schande, de angst haar goede naam te verliezen door niet te handelen zoals ze volgens haar stand verplicht is.

In de Beatrijs zit veel symboliek. Beatrijs spreekt af onder een egelantier (rozenstruik). Waar staat deze struik denk je voor?

Weet je nog meer symbolen?

• Symboliek in de Beatrijs (3 min)

1. De egelantier/ witte roos in een boomgaard: de reine liefde van de vrouw 
2. Wit hemd: reinheid van de Moeder Maagd/ onschuld
3. Blauw overkleed: Maria de Hemelkoningin/ trouw. Beatrijs verlaat in blauw-wit het klooster: een bruidsgewaad
4. Beatrijs krijgt 3 visioenen. Drie is het goddelijke getal van de Heilige Drie-eenheid 

Is de Beatrijs nog zinvol voor mensen van nu?