4H 6.1 De Verlichting (plus belangrijke dingen Wet. Rev.)

Deze les:
  • Toets bespreken
  • Komend half jaar
  •  6.1 Verlichting beginnen
  • Huiswerk
1 / 33
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 33 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Deze les:
  • Toets bespreken
  • Komend half jaar
  •  6.1 Verlichting beginnen
  • Huiswerk

Slide 1 - Tekstslide

Komend halfjaar:
  1. Elk les examen-achtige vraag met elkaar doen die past bij de stof. 
  2. Meer klassikaal met elkaar lezen. Begrijpen we wat lezen, moeilijke woorden, etc.
  3. Oefenen met chronologievragen 

Slide 2 - Tekstslide

Introductie bekijken
Blz. 126 en 127


Stof volgende toets: H6 en 7

Slide 3 - Tekstslide

6.1 De Verlichting

Slide 4 - Tekstslide

Lesdoel
Aan het einde van de les kun je de kenmerken van de Verlichting noemen en ken je een aantal belangrijke verlichte denkers en hun ideeën. 

Slide 5 - Tekstslide


De Verlichting

In deze periode:
  • kritisch op de samenleving en de rol van de kerk
  • opvoeding en scholing: om de samenleving te verbeteren

Slide 6 - Tekstslide

  • Periode (vanaf ongeveer 1700) waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand.
  • Ze waren daarbij kritisch: niet zomaar alles aannemen omdat een koning of de kerk dat zegt.

  • Ze vinden dat iedereen vrij en gelijkwaardig moet zijn: arm of rijk, slim of dom

Slide 7 - Tekstslide

Verlichting
  • Rationeel denken toegepast op mensen en de maatschappij
  • Kennis en rede superieur aan traditie (geloof)
  • De salons van Parijs vormen het centrum van het verlichte denken
Tijdens de 17e eeuw had er een wetenschappelijke revolutie zich voorgedaan. Mensen deden allerlei nieuwe ontdekkingen zoals de microscoop. Dit ging door tijdens de 18e eeuw, maar werd nu uitgebreid. Mensen begonnen over steeds meer na te denken Over geloof, over de aard van de mens, over de beste manier van besturen... We noemen de 18e eeuw De Verlichting: het was alsof er een licht werd geschenen over alles in de wereld. 

Slide 8 - Tekstslide

Belangrijke thema's
  • Vrijheid
  1. Denken
  2. Geloof
  3. Economisch handelen
  • Bestuur
  • Aard van de mens / mens en natuur

Slide 9 - Tekstslide

Met elkaar lezen: Wat is de Verlichting? (blz. 129)

Daarna maken vraag 1 t/m 5 (1 en 2 samen)

Slide 10 - Tekstslide

Lesdoel
Aan het einde van de les kun je de kenmerken van de Verlichting noemen en je kent de belangrijkste verlichte denkers en hun ideeën. 

Slide 11 - Tekstslide

  • Mechanistisch wereldbeeld van Descartes 
  • De aarde draait om de zon van Galileo Gallilei 

Slide 12 - Tekstslide

Kennis
Wetenschappelijke Revolutie:
  • Empirisme: kennis door waarneming
  • Rationalisme: kennis door het gebruik van de rede (het verstand)

Slide 13 - Tekstslide

Belangrijke thema's
  • Vrijheid
  1. Denken
  2. Geloof
  3. Economisch handelen
  • Bestuur
  • Aard van de mens / mens en natuur

Slide 14 - Tekstslide

Nadenken over: God
  • twijfel over de rol van God
  • twijfel over de Bijbel 
  • afwijkende meningen niet verbieden of vervolgen 

  • let op: meeste verlichte denkers wel gelovig!

Slide 15 - Tekstslide

Voltaire

  • God heeft de wereld, de mens en de natuurwetten geschapen, maar bemoeit zich niet meer actief met de wereld 

  • Mechanistisch wereldbeeld

Slide 16 - Tekstslide

Spinoza
  • God is geen persoon (op de achtergrond), maar 
  • God is in alles in de natuur

  • Maar: zelfs in de Republiek mochten zijn ideeën niet gepubliceerd worden.
  • Ongodisme


Slide 17 - Tekstslide

Nadenken over: Politiek en staat
3 belangrijke nieuwe ideeën:

  • John Locke: natuurlijke rechten
  • Rousseau: volkssoevereiniteit
  • Montesquieu: trias politica

Slide 18 - Tekstslide

John Locke
  • natuurlijke rechten: recht op leven, bezit en vrijheid
('mensenrechten')

  • regering regeert op basis van vertrouwen




Slide 19 - Tekstslide

maakt de wetten
voert de wetten uit
controleert of burgers zich aan de wetten houden

Slide 20 - Tekstslide

Jean-Jacques Rousseau 

  • Volkssoevereiniteit (macht ligt bij het volk)

  • Regering is alleen uitvoerder van de wil van de burgers

Slide 21 - Tekstslide

Nadenken over: rechtspraak
  • bewijs vaak onbetrouwbaar: bekennen na marteling

  • lijfstraffen: irrationeel

Slide 22 - Tekstslide

Nadenken over: ontwikkeling van volkeren
  • geschiedenis is lang proces van vooruitgang
  •  samenleving verbetert steeds

  • kijk op 'primitieve' volkeren
  • Europees superioriteitsgevoel

Slide 23 - Tekstslide

Uitgangspunt Verlichting
Rationeel denken en vrijheid leiden tot een betere wereld

Slide 24 - Tekstslide

Leg uit dat deze bron een voorbeeld is van verlicht denken.

Slide 25 - Open vraag

0

Slide 26 - Video

1755
De ramp van Lissabon
Je ziet een computeranimatie van de ramp van Lissabon.
Daarna komt een vraag.

Slide 27 - Tekstslide

0

Slide 28 - Video

Ramp van Lissabon (1755): a. Probeer te bedenken waarom deze ramp op veel verlichte denkers zoveel indruk maakte. b. Gaat continuïteit en verandering hier samen? Leg uit!

Slide 29 - Open vraag

Leg uit dat Belle van Zuylen aan de ene kant wel een product van de verlichting was, en aan de andere kant niet
timer
1:00

Slide 30 - Open vraag

1
2
3
4
5
6

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Tekstslide

Slide 33 - Tekstslide