In deze les zitten 23 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 5 videos.
Onderdelen in deze les
6.1 De Verlichting
Slide 1 - Tekstslide
Lesdoel
Aan het einde van de les kun je de kenmerken van de Verlichting noemen en ken je een aantal belangrijke verlichte denkers.
Slide 2 - Tekstslide
De Verlichting
kritisch op de samenleving en de rol van de kerk
opvoeding en scholing: om de samenleving te verbeteren
Slide 3 - Tekstslide
1755
De ramp van Lissabon
Je ziet een computeranimatie van de ramp van Lissabon.
Daarna komt een vraag.
Slide 4 - Tekstslide
0
Slide 5 - Video
Ramp van Lissabon (1755): a. Probeer te bedenken waarom deze ramp op veel verlichte denkers zoveel indruk maakte. b. welke verklaringen werden er gegeven denken jullie? Leg uit!
Slide 6 - Open vraag
De Verlichting
Periode (vanaf ongeveer 1700) waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand.
Ze waren daarbij kritisch: niet zomaar alles aannemen omdat een koning of de kerk dat zegt.
Ze vinden dat iedereen vrij en gelijkwaardig moet zijn: arm of rijk, slim of dom
Slide 7 - Tekstslide
Nadenken over: God
twijfel over de rol van God
twijfel over de Bijbel
afwijkende meningen niet verbieden of vervolgen
let op: meeste verlichte denkers wel gelovig
Slide 8 - Tekstslide
Voltaire
God heeft de wereld, de mens en de natuurwetten geschapen, maar bemoeit zich niet meer actief met de wereld
De kerk is niet goed. Geloofstolerantie
Hekel aan bijgeloof
mechanistisch wereldbeeld
Slide 9 - Tekstslide
Spinoza
God is geen persoon (op de achtergrond), maar
God is in alles in de natuur
Maar: zelfs in de Republiek mochten zijn ideeën niet gepubliceerd worden.
Ongodisme
Slide 10 - Tekstslide
Slide 11 - Video
Nadenken over: Politiek en staat
3 belangrijke nieuwe ideeën:
John Locke: natuurlijke rechten
Rousseau: volkssouvereiniteit
Montesquieu: trias politica
Slide 12 - Tekstslide
John Locke
natuurlijke rechten: recht op leven, bezit en vrijheid
('mensenrechten')
regering regeert op basis van vertrouwen
Slide 13 - Tekstslide
Slide 14 - Video
maakt de wetten
voert de wetten uit
controleert of burgers zich aan de wetten houden
Slide 15 - Tekstslide
Jean-Jacques Rousseau
Volkssoevereiniteit (macht ligt bij het volk)
Regering is alleen uitvoerder van de wil van de burgers
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Video
Nadenken over: rechtspraak
bewijs vaak onbetrouwbaar: bekennen na marteling
lijfstraffen: irrationeel
Slide 18 - Tekstslide
Nadenken over: ontwikkeling van volkeren
geschiedenis is lang proces van vooruitgang
samenleving verbetert steeds
kijk op 'primitieve' volkeren
Europees superioriteitsgevoel
Slide 19 - Tekstslide
Verlichting
Rationeel denken en vrijheid leiden tot een betere wereld
Slide 20 - Tekstslide
Leg uit dat deze bron een voorbeeld is van verlicht denken.
Slide 21 - Open vraag
0
Slide 22 - Video
Leg uit dat Belle van Zuylen aan de ene kant wel een product van de verlichting was, en aan de andere kant niet