H1 Gedrag par 1.4

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.4

Gedragsonderzoek

Eerst even wat herhaling

Wat is een voorbeeld van overspronggedrag?

1. Een gorilla slaat zich op de borst bij een aanval op een andere gorilla
2. Een hond gaat op zijn rug liggen om een ruzie te voorkomen
3. Een meeuw die ruzie heeft met een andere meeuw gaat zijn veren poetsen
4. Iemand gaat in het midden van een groep lopen om beter beschermd te zijn

Iemand wordt beledigd. Hij kan hier op verschillende manieren op reageren.
Bij welke manier is er sprake van omgericht gedrag?

1. Hij krabt zich op zijn hoofd.
2. Hij loopt weg.
3. Hij slaat diegene die beledigend was.
4. Hij slaat met zijn vuist op tafel.

Iemand is als kind gebeten door een hond en daardoor zijn leven lang bang voor puppy's. Dit is:

1. Klassieke conditionering
2. Operante conditionering

Een wolf verdedigt zijn territorium door te dreigen en toch weer zichzelf terug te trekken. Dit is een voorbeeld van:

1. Ambivalent gedrag
2. Omgericht gedrag
3. Overspronggedrag
4. Agressief gedrag

Dolfijnen krijgen een vis als ze door een hoepel springen.
Dit is het gevolg van:

1. Klassiek conditioneren
2. Operant conditioneren
3. Proefondervindelijk leren
4. Inzicht

Leerdoelen van deze paragraaf

• Je kan uitleggen waarom onderzoek naar gedrag zin heeft
  
• Je kan verschillende manier van gedrag leren benoemen
  
• Je weet wat een gedragsketen is
  
• Je weet wat een gedragssysteem is
  
• Je kan een ethogram maken
  
• Je weet hoe je een protocol maakt
  
• Je kan uitleggen wat antropomorfisme is, en hiervan voorbeelden geven
  

Dierwelzijn

Oude dierentuinen -> vooral kooien/hokken -> leidde tot stress

Onderzoek naar natuurlijk gedrag heeft geholpen bij ontwerp dierverblijven

Wat is een gedragsketen?

1. Serie handelingen in een vaste volgorde
2. Gedrag dat altijd gebeurt
3. Gedrag dat gebeurt door een supernormale prikkel
4. Meerdere gedragssystemen bij elkaar

Handelingen die een gemeenschappelijk doel hebben vormen samen...

1. een gedragssysteem
2. een gedragsketen
3. gedragselementen
4. het totale gedrag

Gedrag beschrijven

Ethogram

- lijst met handelingen (tabel)

- objectieve interpretatie (geen waardeoordeel)

- vermenselijking van gedrag = antropomorfisme (dit is niet toegestaan)

Protocol

- lijst met handelingen die je hebt waargenomen

- kwantificeren van gedrag

Vragen

Vragen

Vragen

Welke uitspraak over een ethogram klopt NIET?

1. Je schrijft op wat een dier doet met een afkorting
2. Een gedragshandeling wordt omschreven
3. Je turft hoe vaak een dier een gedragselement laat zien
4. Het is een lijst met beschrijvingen van gedrag

Is dit een ethogram
en/of een protocol?

1. Zowel een ethogram als een protocol
2. Ethogram
3. Protocol
4. Geen van beiden

Wat is antropomorfisme?

1. Een dier zo subjectief mogelijk observeren.
2. Een dier zo objectief mogelijk observeren
3. Het toekennen van menselijke eigenschappen en emoties aan dieren.
4. Het toekennen van dierlijke eigenschappen aan dieren

Welke van onderstaande uitspraken
is antropomorf?

1. De hond kwispelt met zijn staart
2. De koeien springen in de wei
3. Het konijn ligt tevreden in zijn hok
4. De walvis zwemt langzaam rond

Huiswerk

Bestudeer 1.4

en maak opdrachten 1, 5 en 7 t/m 10