BSR 10/2 2aha Gzd 13 bijvoeglijke bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

• Lees de theorie op blz. 228.
• Log alvast in op LessonUp.
• Maak de startopdracht.
• Klaar? Begin aan paragraaf 13.

§13: Bijvoeglijke bijzin

Startopdracht:

2(A)HA

GRAMMATICA

ZINSDELEN

havo

Wat is de bijvoeglijke bijzin in onderstaande zin? En waar zegt die bijvoeglijke bijzin iets over?

'De meeste kinderen die vroeger bij mij in de straat woonden, zijn verhuisd naar een andere stad.'

vwo

Wat is de bijvoeglijke bijzin in onderstaande zin? En waar zegt die bijvoeglijke bijzin iets over?

'De vakbeweging, die opkomt voor de werknemers, verliest steeds meer leden.'

• Je kunt bijvoeglijke bijzinnen herkennen in een samengestelde zin.
• Je kunt het verschil zien tussen een bijvoeglijke bepaling en een bijvoeglijke bijzin.
• Plusdoel: Je kunt bijvoeglijke bijzinnen gebruiken in een samengestelde zin.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• De startopdracht bespreken;
• paragraaf 11 kort herhalen;
• uitleg over de bijvoeglijke bijzin;
• checkmoment;
• opdrachten paragraaf 13 maken;
• de studiewijzer aanvullen en de les van morgen bespreken.

Wat is de bijvoeglijke bijzin in onderstaande zin? En waar zegt die bijvoeglijke bijzin iets over?

'De vakbeweging, die opkomt voor de werknemers, verliest steeds meer leden.'

bijv. bijzin = die vroeger bij mij in de straat woonden -> de vakbeweging.

Havo:

Wat is de bijvoeglijke bijzin in onderstaande zin? En waar zegt die bijvoeglijke bijzin iets over?

'De meeste kinderen die vroeger bij mij in de straat woonden, zijn verhuisd naar een andere stad.'

bijv. bijzin = die vroeger bij mij in de straat woonden -> de meeste kinderen.

Vwo:.

Hoe ging de startopdracht?

😒🙁😐🙂😃

Enkelvoudig vs. samengesteld

Sommige zinnen hebben één persoonsvorm -> enkelvoudige zin. Andere zinnen hebben meerdere persoonsvormen -> samengestelde zin. In zo'n samengestelde zin heb je altijd een hoofdzin en een bijzin. * Je kunt een samengestelde zin ook vragend maken. De hoofdzin komt dan vooraan in de vraagzin.

Hoofdzin	Bijzin
Onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar. Er passen geen andere zinsdelen tussen.	Tussen onderwerp en persoonsvorm kunnen wel andere zinsdelen staan (het woordje 'niet' bijvoorbeeld.
De persoonsvorm staat voor in de zin: als eerste of als tweede zinsdeel.	De persoonsvorm staat vaak achter in de zin.

Ontleed de zin. Bepaal de zinsdeelzin
(ow-zin, lv-zin, mv-zin, bwb-zin)

'Wat de beste oplossing is voor dit probleem,
zal binnenkort duidelijk worden.

De bijvoeglijke bijzin

Bekijk de volgende zinnen:

1 Het bronzen standbeeld krijgt een plek in het Stadspark.

2 Het standbeeld, dat van brons is gemaakt, krijgt een plek in het Stadspark.

In zin 1 is bronzen een bijvoeglijke bepaling bij standbeeld. 

In zin 2 is het onderwerp 'Het standbeeld, dat van brons is gemaakt'. Het zinnetje 'dat van brons is gemaakt' is binnen het onderwerp een bijvoeglijke bepaling bij het standbeeld. In dit geval is de bijvoeglijke bepaling een zin. Dat noem je een bijvoeglijke bijzin.

De bijvoeglijke bijzin

Het standbeeld, dat van brons is gemaakt, krijgt een plek in het Stadspark.

Je noteert de bijvoeglijke bijzin zo:

bijv.bijzin = dat van brons is gemaakt -> standbeeld.

Een bioscoopabbonement is handig voor hen die graag naar de film gaan.

bijv.bijzin = die graag naar de film gaan -> hen.

Bijvoeglijke bepaling of bijvoeglijke bijzin?

Ondanks de enorme schade *die muizen aanrichten in de landbouw*, is een verzoek van de boeren om gif te mogen gebruiken afgewezen door de rechter.

1. bijvoeglijke bepaling
2. bijvoeglijke bijzin

Bijvoeglijke bepaling of bijvoeglijke bijzin?

De verpakking *van biologisch katoen* kan zowel in de vriezer als in de wasmachine.

1. bijvoeglijke bepaling
2. bijvoeglijke bijzin

Waar hoort de bijvoeglijke bijzin bij?

De bacteriën *die niet reageren op antibiotica*, krijgen de overhand.

1. bacteriën
2. antibiotica
3. krijgen
4. overhand

Waar hoort de bijvoeglijke bijzin bij?

De beschermheilige van de stad Utrecht is Sint Maarten, *die de stad beschermt tegen oorlog en ziektes*.

1. de beschermheilige
2. Utrecht
3. Sint Maarten
4. oorlog en ziektes

''Ik kan zinsdeelzinnen (ow-zin, lv-zin, mv-zin en bwb-zin)
in een samengestelde zin herkennen.
1 = (nog) niet 10 = dat komt wel goed

110

Uitlegvideo

Aan het werk

Wat?	Cursus 5.13 (Bijvoeglijke bijzin). Havo: Opdracht 1 t/m 4. Vwo: Opdracht 1 t/m 4. In je online boek (Magister -> leermiddelen).
Hoe?	Keuze: zelfstandig of in tweetallen.
Hulp	De 4 B's en het oogje.
Tijd	Timer.
Klaar?	Keuze 1: Verder oefenen in de online trainer. Keuze 2: Verder oefenen in het online boek (Cursus 5.15 Mixopdrachten).

Hulp

uitlegwebsite

Trainer

• Je kunt bijvoeglijke bijzinnen herkennen in een samengestelde zin.
• Je kunt het verschil zien tussen een bijvoeglijke bepaling en een bijvoeglijke bijzin.
• Plusdoel: Je kunt bijvoeglijke bijzinnen gebruiken in een samengestelde zin.

Lesdoelen

Wat is het verschil tussen een bijvoeglijke bepaling en een bijvoeglijke bijzin?

Welke zin heeft een bijvoeglijke bijzin?

1. De kinderen die daar lopen, zijn moe omdat ze gegymd hebben.
2. Die kinderen zijn, door de gymles, moe.
3. Die kinderen daar zijn moe van het gymmen.
4. Omdat zij gegymd hebben, zijn die kinderen moe.

Bedenk zelf eens een zin met een bijvoeglijke bijzin.

Hoe ging dit 'nieuwe' zinsdeel je af?

Zet deze emoji ook in je studiewijzer bij paragraaf 13.

😒🙁😐🙂😃

Blader door de paragrafen van Grammatica zinsdelen.

Laat mij weten waar we morgen tijdens de oefenles nog op moeten focussen.