TL4 H1 Democratisering van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Koning en Parlement

1.1 De machtsverhouding tussen koning en parlement vóór 1848

Samenvattingsvragen 1.1

1. Wat betekent een constitutionele monarchie?

2. Hoe kwam het dat er meer spanningen kwamen tussen parlement en koning?

3. Wat was de machtsverhouding tussen koning en parlement vóór 1848? 

Meer dan 200 jaar was Nederland een republiek.

Een republiek is een land zonder koning.

In 1813 werd Nederland een monarchie.

Een monarchie is een land dat bestuurd wordt door een koning.

Verschillende regeringsvormen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_landen_naar_regeringsvorm

In 1815 werden Nederland, België en Luxemburg samengevoegd tot één land: Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.

Willem I werd de koning.

Willem l

Besluitenkoning

Kanalenkoning

Koopman-koning

Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden kreeg een grondwet.

Een grondwet is een document waarin de grondrechten van burgers staan én de regels over het bestuur.

De grondwet van 1815 maakte van Nederland een constitutionele monarchie, dat betekent dat de macht van de koning is vastgelegd in een grondwet.

De grondwet van 1815 gaf de koning erg veel macht!

• Ministers waren dienaren van de koning --> ieder wetsvoorstel moest worden goedgekeurd door de koning.
• Het parlement (= eerste en tweede kamer) had weinig te zeggen.
• Leden van de Tweede Kamer werden gekozen door bestuurders van de provincie.
• Leden van de Eerste Kamer werden benoemd door de koning.

Geef het bijpassende begrip!
Een land zonder koning.

Hoe heette de eerste koning van 'het Verenigde Koninkrijk der Nederlanden'

Geef het bijpassende begrip.
Een document waarin de grondrechten van alle burgers en de regels over het bestuur staan.

Geef het bijpassende begrip.
De macht van de koning is vastgelegd in een grondwet.

In 1830 kwamen de Belgen in opstand. Na een korte oorlog werd België onafhankelijk.

Willem I wilde België terug krijgen en hield tien jaar lang een groot, duur leger op de been.

Het leger had enorm veel geld gekost, enkele parlementsleden wilden daarom de macht van de koning verkleinen.

Nederland dreigde namelijk failliet te gaan!

1.2
De veranderingen in de grondwet van 1848

Samenvattingsvragen 1.2

1. Wat wilden de liberalen onder leiding van Thorbecke?

2. Hoe komt het dat Willem ll uiteindelijk toch ervoor koos om zijn macht af te staan aan het parlement?

3. Wat veranderde er met de grondwet van 1848?

Liberalen: 

Zij kwamen op voor de vrijheid van burgers en ze vonden dat de regering zo weinig mogelijk regels moest maken.

In 1848 kregen de liberalen hun kans. Overal in Europa waren revoluties..

Thorbecke

Thorbecke was de leider van de liberalen.

Willem II was bang dat deze revolutie ook in Nederland zou komen.

Daarom gaf hij in 1848 de opdracht aan Thorbecke om de grondwet meer democratisch te maken.

De belangrijkste wijzigingen waren:

1. Iedereen kreeg dezelfde grondrechten.
2. Er kwam ministeriële verantwoordelijkheid.
3. De koning werd onschendbaar.
4. Om de vier jaar waren er rechtstreekse verkiezingen voor de Tweede Kamer (met censuskiesrecht)
   

1.3 Het parlement wordt echt de baas in Nederland.

Samenvattingsvragen 1.3

1. Wat is een parlementaire democratie?

2. Wat houdt de Luxemburgse Kwestie precies in?

3. Hoe werd het parlement echt de baas in Nederland?

De grondwet van 1848 maakte van Nederland een parlementaire democratie.

Het parlement kon door ministeriële verantwoordelijkheid de regering controleren.

Het duurde een tijd voordat, de nieuwe koning,     Willem III wilde accepteren dat het parlement ook echt de baas was.

Dat gebeurde pas door de Luxemburgse kwestie 1867

1. Willem lll had geld nodig --> wilde achter de rug van Parlement Luxemburg verkopen (koning = onschendbaar)

2. Sturen ministers naar huis (ministeriële verantwoordelijkheid)

3. koning steunt ministers en stuurt parlement naar huis (nieuwe verkiezingen).

4. ook na verkiezingen was parlement tegen de plannen. 

5. nu stappen ministers wel op en accepteert koning de plannen van parlement. 

create.kahoot.it

schooltv.nl

Maken 

Hoofdstuk 1, paragraaf 1 (test-jezelf)

Gatentekst

3 samenvattingsvragen