8.1 examen 2023

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

8.1 examen 2023

Rechters leggen zwaardere straffen op voor ernstige misdrijven

Rechters hebben de laatste twintig jaar zwaardere straffen opgelegd. Dit blijkt uit een onderzoek van de Raad voor de rechtspraak.

Vooral geweldsmisdrijven worden nu fors zwaarder bestraft. Ook vernielingen en misdrijven tegen orde en gezag worden zwaarder bestraft. Het lijkt er dus op dat de rechters reageren op de roep uit de samenleving om strengere straffen, concludeert onderzoeker Frank van Tulder.

Waarin staan de genoemde delicten uit de tekst beschreven?

1. de opiumwet
2. de wegenverkeerswet
3. de wet wapens en munitie
4. het wetboek van strafrecht

Voormalige voorzitter in cel

De voormalig voorzitter van de centrale ondernemingsraad van de Nationale Politie heeft een half jaar celstraf gekregen.

F. G. gaf meer dan 300.000 euro uit in horecagelegenheden op rekening van de politie, stelde de rechtbank. F. G. gebruikte de creditcard van de politie zonder verantwoording af te leggen over uitgaven.

Welk begrip past het best bij de tekst?

1. belastingontduiking
2. heling
3. fraude
4. witwassen

In Nederland is er machtenscheiding. Er zijn drie machten. Twee daarvan zijn de wetgevende macht en de rechterlijke macht.

Geef per taak aan of die hoort bij de wetgevende macht of de rechterlijke macht.

Zich bezig houden met de inrichting van de samenleving

1. wetgevende macht
2. rechtelijke macht

Burgers beschermen tegen de overheid

1. wetgevende macht
2. rechtelijke macht

Wetgeving interpreteren

1. wetgevende macht
2. rechtelijke macht

Tieners proberen winkel te beroven na zien van Netflix-serie

Twee tieners zagen in een Netflix-serie dat de alarmpoortjes van een winkel niet af zouden gaan als je een sterke magneet bij je hebt. Dat bracht ze op ideeën. Ze kochten online allebei een magneet en probeerden het uit.

Eenmaal in de winkel bleek hun experiment toch tegen te vallen. De alarmpoortjes gingen gewoon af en de twee werden opgepakt. “Binnenkort mogen zij zich voor de rechter verantwoorden voor hun diefstal”, schrijft de Politie Enschede op Facebook

Welke invloed van de media heeft bij de tieners plaats gevonden?

1. Media kunnen bepaalde opvattingen over de oorzaken van criminaliteit en kenmerken van criminelen versterken
2. Media kunnen een belangrijke rol spelen in het tot stand komen van de publieke opinie
3. Media kunnen het stereotype beeld laten ontstaan dat criminaliteit alleen voorkomt onder jongeren
4. Media kunnen van invloed zijn op het ontstaan van crimineel gedrag

Criminaliteit is het geheel van gedragingen dat door de wet strafbaar wordt gesteld.

Hoe wordt strafbaar gedrag ook wel genoemd

1. een delict
2. een misstap
3. een overtreding
4. een waarde

Jeugdcriminaliteit daalt sterk

Het aantal jongeren tussen de 12 en 18 jaar dat de afgelopen tien jaar werd verdacht van een misdrijf, is sterk gedaald. In 2009 ging het nog om 44.000 minderjarige verdachten, in 2018 kwam het aantal uit op 16.000.

De daling in geregistreerde jeugdcriminaliteit doet zich ook in andere Europese landen voor.

naar: cbs.nl van 28 maart 2019

Op welke gegevens zijn de cijfers uit de tekst gebaseerd?

1. daderonderzoek
2. politiestatistieken
3. slachtofferonderzoek

Nederlander krijgt boete voor stelen van muntgeld

Een 36-jarige Nederlander heeft een boete van 550 euro gekregen omdat hij muntgeld uit de fontein op de Piazza Navona in Rome had gestolen.

De Italiaanse politie betrapte de man op heterdaad toen hij het muntgeld uit het water haalde.

Waaraan heeft de 36-jarige Nederlander zich schuldig gemaakt?

Hij heeft

1. een geschreven rechtsregel overtreden
2. een geschreven waarden overtreden
3. een ongeschreven norm overtreden
4. een ongeschreven regel overtreden

De Week van de Veiligheid

Op maandag 7 oktober start de Week van de Veiligheid. Centraal dit jaar staat … : het handelen in, maar ook het bezitten en kopen van gestolen goederen.

Welk begrip hoort op de puntjes te staan?

Jaar cel voor vrouw uit Soest

De 59-jarige D.H. uit Soest moet een jaar de cel in, omdat ze brand stichtte in haar flatwoning. De brandweer kon de uitslaande brand naar andere woningen maar net voorkomen.

De rechter achtte brandstichting bewezen en legde haar anderhalf jaar celstraf op, waarvan een half jaar voorwaardelijk. De rechter legt een lagere straf op dan het OM had geëist, omdat de vrouw wanhopig was door schulden.

1. overtreding
2. misdrijf

Welke uitspraak naar aanleiding van de tabel is juist?

1. . Het aantal overvallen is tussen 2011 en 2015 met bijna 50% verminderd.
2. In 2012 waren alle aangiftecijfers lager dan in 2011.
3. Mensen voelden zich in 2015 veiliger dan in 2011.

Niet al het recht staat in de wet. De rechter houdt ook rekening met uitspraken die eerder door rechters zijn gedaan in vergelijkbare zaken.

naar: www.rechtspraak.nl


Hoe noemen we de soort uitspraken uit de tekst?

1. fatsoensregels
2. gedoogbeleid
3. jurisprudentie
4. rechtsregels

Schoolregels

Om de dagelijkse gang van zaken goed te laten verlopen in de school is het belangrijk dat er regels zijn die door iedereen worden nageleefd.

Voorbeelden van een aantal schoolregels:

van elkaars spullen afblijven

geen grof taalgebruik

geen rommel maken

naar: www.munnikkenheidecollege.nl van april 2018

In de tekst staan verschillende schoolregels die op de website van een school te vinden zijn.

Wat zijn deze schoolregels?

1. normen
2. rechtregels
3. waarden
4. wetten

Lage aangiftebereidheid

De aangiftebereidheid in Amsterdam is bijzonder laag. Zo doet bijvoorbeeld slechts 10% van de slachtoffers van geweldsdelicten aangifte bij de politie. Een onwenselijke situatie, die voor de Amsterdamse VVD en D66 aanleiding was om met een gezamenlijk 'Actieplan Aangiftebereidheid' te komen.

Welke uitspraak naar aanleiding van de tekst is juist?

1. De cijfers uit de tekst zijn afkomstig uit daderonderzoek.
2. De werkelijke cijfers voor geweldsdelicten liggen hoger dan nu in de politiestatistieken naar voren komt.
3. Politiestatistieken zijn gebaseerd op onbetrouwbare gegevens.