H4.1-Grammatica en spelling-Meervoud

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Meervoud

Veel zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op -en.

• Lamp -> lampen
• Bord -> borden
• Mes -> messen

Meervoud op -en

Veel zelfstandige naamwoorden eindigen op -en

Hoe maak je een meervoud?

• Soms moet je alleen -en achter het woord plakken. --> Lamp - lampen
• Soms moet je tegelijk de laatste letter verdubbelen. --> Klas - klassen
• Soms moet je een e,a,o of u weghalen. --> Schaar - scharen
• Soms moet je een -f veranderen in een -v. --> Brief - brieven
• Soms moet je een -s veranderen in een -z --> Huis - huizen

Meervoud van zelfstandige naamwoorden (2)

• Een trema toevoegen bij -ee: idee +en > ideeën

• Een trema toevoegen bij -ie: knie +en > knieën

• um vervangen door a: gymnasium > gymnasia

• us vervangen door i: historicus > historici

Meervoudsvorm van woorden die eindigen op -e

kent 2 mogelijkheden!

 Eén seconde 

Vijf seconden

Vijf secondes

*

De gemeente

Meerdere gemeenten
Meerdere gemeentes

Meervoud -ie

Als het enkelvoud eindigt op -ie, dan maak je het meervoud met -ën of -n.

Knie -> knieën
Bacterie -> bacteriën

Regel 2

znw die eindigen op -ee

in het meervoud + -ën

idee:      ideeën

zee:     zeeën

Meervoud op -ee

Als het enkelvoud eindigt op een -ee, dan maak je het meervoud -ën.

• Zee -> zeeën

Regel 3

znw die eindigen -s of -f

in het meervoud meestal s>z   f>v

wens:  wensen   kaars:  kaarsen

grens:  grenzen   laars:  laarzen

fotograaf:  fotografen   filosoof: filosofen

staaf:  staven  sluis:  sluizen

Meervoud op -s

• Hoe maak je een meervoud op -s?

|> Alleen -s achter het woord zetten.
|> Soms moet je een apostrof voor de -s schrijven. Bij woorden die eindigen op a, o , u, i of y
|> Bij afkortingen maak je het meervoud ook met een apostrof -s ('s) -> wc's
|> Woorden die eindigen op twee of meer klinkers, zet je alleen -s achter het woord.

Regel 4

znw die eidigen op -a, -i, -o, -u  + -y

in het meervoud +  's voor de goede uitspraak

  oma's        ski's           radio's           paraplu's

baby's     (Let op: jockeys; door e(a,u) voor y)

repetities, cafés, dictees, douches, cadeaus, etuis

Ezelsbruggetje: Ik hOU vAn Y's

Ik hOU vAn Y's -> dit zijn alle klinkers die je moet onthouden. Als deze klinkers (in hun eentje) aan het einde van het woord staan, komt er een apostrof -s achter. Let op: hockey -> hier staat een 'ey' op het eind. Dit is een combinatie van twee klinkers. Hier gaat deze regel niet op. Je voegt de 's' er dus direct aan vast.

Tip

Let op: de 'e' is dus een uitzondering!

Tip!

Meervoud van zelfstandig naamwoorden (4)

Soms gebruik je een -s.

• Achter het woord -s zetten: tafel +s > tafels

• Laatste letter is een klinker (a, o, u, i, y):  agenda +s > agenda's

• Achter een afkorting: BMW' +s > BMW's

Regel 5

znw die eidigen op -man (beroepen)

in het meervoud -lieden of -lui

timmerman:   timmerlieden of timmerlui (timmermannen)

zakenman: zakenlieden of zakenlui (zakenmannen)

Vuistregel

• Woorden die eindigen op een onbeklemtoonde -ie krijgen een meervoud met -iën.
  
  
• Woorden die eindigen op een beklemtoonde -ie krijgen een meervoud met -ieën.
  

Uitzonderingen bij samenstellingen

•  Als het eerste deel van het woord verwijst naar iemand of iets waar maar één van is dan schrijf je een 'e'   maneschijn

• Is het eerste deel van het woord een bijvoeglijk naamwoord in een samenstelling dan schrijf je een 'e' beregoed

• Als het eerste deel van het woord een zelfstandig naamwoord is dat geen meervoud heeft schrijf je 'e'  rijstepap

Zelfstandig naamwoord = namen van mensen, dingen, dieren en planten 

Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is waarin in meervoud staat die eindigt op en dan schrijf je als tussenklank 'en'.

kippensoep -> zelfstandig naamwoord - kip

hondenhok -> zelfstandig naamwoord - hond

Zo niet? dan schrijf je een 'e'

horlogebandje - zelfstandig naamwoord - horloge

Tussenletters

• Tussenletter -en- : het woord heeft alleen een meervoud op -en
  vb. kip + soep (kippen) -> kippensoep
  
  
• Tussenletter -n-: als er maar één van is =  één maan -> Maneschijn
  versterkende betekenis =  beresterk

mv -en EN -s = groente + soep (groenten/groentes) groentesoep, gedachtegang

Als het eerste deel van een werkwoord komt ( spinnewiel - brekebeen)

• Tussenletter -s-: deze kun je gewoon horen!
  vb. jongen+broek -> jongensbroek

Wat is het meervoud van: hobby

Het meervoud van museum is:

1. museums
2. musea
3. museums en musea
4. museum heeft geen meervoud

Het meervoud van grens is:

1. grensen
2. grenszen
3. grenzen
4. grens heeft geen meervoud

Het meervoud van porie is:

1. porien
2. pories
3. porieën
4. poriën

Het meervoud van schaap is:

1. schaapen
2. schapens
3. schapen
4. schappen

Het meervoud van accu is:

1. accus
2. accu's
3. accuus
4. accuu's

Welk woord is goed geschreven
meervoud: - de voetstap

1. de voetstappen
2. de voetstapen

Welk woord is goed geschreven?
meervoud: de kip -

1. kipen
2. kippen

Het meervoud van giraf is

1. giraffen
2. giraffes
3. girafje
4. giraffe

wat is het meervoud van huis

1. huizen
2. huisen

wat is het meervoud van haas

1. hasen
2. hazen

wat is het meervoud van categorie

1. categoriën
2. categorieën

wat is het meervoud van idee

1. ideën
2. ideeën

wat is het meervoud van genie

1. geniën
2. genieën

wat is het meervoud van zee

1. zeeën
2. zeën

wat is het meervoud van zee

1. zeeën
2. zeën

wat is het meervoud van zee

1. zeeën
2. zeën

wat is het meervoud van zee

1. zeeën
2. zeën

Meervoud van: bangerik

1. Bangerikken
2. Bangeriken

Meervoud van: theorie

1. Theorieën
2. Theoriën
3. Theorieeën
4. Theories

Een zelfstandig naamwoord waarvan het enkelvoud eindigt op een -s hoef je nooit in een -z te veranderen bij meervoud.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is het enkelvoud van: schepen

Wat is het enkelvoud van: secondes

Wat is het enkelvoud van: sieraden

Wat is het enkelvoud van: vlooien

Wat is het enkelvoud van: jongeren

Wat is het meervoud van: hobby

Wat is het meervoud van: camera

Wat is het meervoud van: cadeau

Wat is het meervoud van: metro

Wat is het meervoud van: snee

Wat is het meervoud van: reünie

Wat is het meervoud van: moskee