2.3 Jodendom en christendom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.3 Jodendom en Christendom

Leerdoel

In deze paragraaf leer je:

-hoe het jodendom zich ontwikkelde

- hoe het christendom ontstond

- hoe het christendom de Romeinse staatsgodsdienst werd.

Kenmerkend aspect: 

de ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten

Romeinse overheersing: de joden raken verstrooit over de wereld (diaspora).

Onder leiding van Mozes trekken ze terug naar het Beloofde Land.

In 926 v.C. valt het Koninkrijk uiteen, een deel ging Judea heten.

Koninkrijk Israël, met o.a. Koning Saul, David en Solomo.

Op de berg Sinaï ontvangt Mozes de Tien Geboden.

Onder farao Ramses II werkten de joden onder slavernij.

De nakomelingen van Abraham  trekken weg uit Kanaän en gaan naar Egypte.

God stuurt Abraham naar het Beloofde Land, Kanaän (Israël).

Het Jodendom

De vroegste geschiedenis van het jodendom staat in de Tenach en in de Bijbel (oude testament).

De tempel in Jeruzalem was het centrum van het monotheïstische jodendom. Vanaf de 6e eeuw v.C. ontstond de diaspora, omdat Judea door andere volken werd veroverd. Buiten Judea kwamen de joden bijeen in synagogen.

De joden geloofden in de Messias die hun koninkrijk zou herstellen. Vanaf 66 n.C. sloegen de Romeinen opstanden in Jeruzalem neer, joden mochten niet meer in de stad verblijven. Hierdoor verspreidden de joden zich over het Romeinse rijk en daarbuiten.

Hoe is het christendom ontstaan?

1. Joden gingen Jezus Christus volgen en zagen hem als de zoon van God die alle mensen zou verlossen.
2. Het christendom is niet ontstaan, het bestond al.
3. Het christendom heeft het Jodendom vervangen, het was een soort verbeterde versie daarvan.
4. Het christendom is bedacht door de Romeinen om het Jodendom tegen te houden.

Het onstaan van het christendom

Rond 30 n.C. werd Jezus gekruisigd, hij was een joodse prediker: persoon die een geloof bekendmaakt. Volgens zijn volgeling Paulus was Jezus de Christus, de Messias. Alle mensen konden zich aansluiten bij het monotheïstische christendom: de godsdienst van de christenen.

Vanaf 52 n.C. reisde Paulus door Syrië, Anatolië en Griekenland. Mensen werden tot het christendom bekeerd: iemand een andere godsdienst aan laten nemen. Jezus zou de mensen verlossen van alle zonden. Het uitzicht op een beter leven in het hiernamaals maakte het christendom populair.

Het christendom wordt staatsgodsdienst

Christenen weigerden de Romeinse staatsgoden en de keizer te vereren en wezen de Romeinse waarden en normen af. Daardoor werd het christendom verboden. Sommige christenen werden martelaar.

Ondanks de vervolgingen bleef het christendom groeien:

- In 313 gaf keizer Constantijn de christenen godsdienstvrijheid. Nadat hij zelf christen werd, bevoordeelde hij het christendom.

- In 380 maakte keizer Theodosius van het christendom de Romeinse staatsgodsdienst.

- In 392 werden andere godsdiensten verboden, met uitzondering van het jodendom.

Staatsgodsdienst

• In 380 gebeurt er iets bijzonders: keizer Theodosius verplicht iedereen om christen te worden. 
• Het christendom wordt staatsgodsdienst en alle andere godsdiensten worden verboden. 

Romeinse munt met het hoofd van Theodosius I de Grote

Het christendom wordt staatsgodsdienst

De Romeinen sloten tempels of bouwden ze om tot een kerk: 

Twee betekenissen van kerk:

1 christelijk gebedshuis, 

2 organisatie van christenen.

De geloofsleer werd vastgelegd: de levens-beschrijvingen van Jezus en de brieven van Paulus werden als tweede deel aan de Bijbel toegevoegd (het nieuwe testament). 

In hoc signo vinces

De vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur gaat over in het christendom 

De vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur gaat over in het christendom 

De vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur gaat over in het christendom 

Mysterie 

Wanneer bekeerde Constantijn zich tot het Christendom?

Waarom bekeerde Constantijn zicht tot het Christendom?

Was Constantijn wel echt Christelijk geworden?

Natuurlijk ondersteun je de antwoorden met verwijzingen naar het bronmateriaal. 

Wanneer bekeerde Constantijn zich tot het Christendom?

Waarom bekeerde Constantijn zicht tot het Christendom?

Was Constantijn wel echt Christelijk geworden?

Noem twee redenen waarom het christendom in tegenstelling tot het jodendom verboden werd.