Economisch beleid hoofdstuk 3 deel 1

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Het IS-MB-GA model

hoofdstuk 3

Plenda

• Maandag 23 september
• 2.1 t/m 2.17

Gelukt?

• Maandag 30 september
  
• 3.1 t/m 3.10

Lesdoelen

• Introductie model
• Oorzaak conjunctuur

Video

'Fear the boom and bust, Keynes vs Hayek rap battle' - Econstories

• Voorbeeld 'scholenstrijd' in de economie
• Wat veroorzaakt de conjunctuurcyclus volgens Keynes?
• Wat veroorzaakt de conjunctuurcyclus volgens Hayek?

• Let op de rol van de overheid (begrotings/fiscaal beleid) en van de centrale banken (monetair beleid)!

Video

Wat veroorzaakt de conjunctuurcyclus volgens Keynes?

• 'Sticky prices' (prijsrigiditeit) gecombineerd met externe schokken/veranderingen in de economie.
• Bij Keynes kan de overheid ingrijpen met fiscaal beleid. De CB kan ook bijdragen met rentebeleid. Het gaat om het beinvloeden van de effectieve vraag (EV)

Wat veroorzaakt de conjunctuurcyclus volgens Hayek?

• Te lage rentes vastgesteld door de CB, waardoor slechte investeringen worden gedaan ('malinvestment'). Overheidsingrijpen is niet effectief.
• Ingrijpen in de markt is niet de oplossing, maar het probleem!

=> Keynes is de heersende (orthodoxe) theorie. Ons IS-MB-GA model is ook Keynesiaans

Conjunctuurmodel

• Keynes is de heersende (orthodoxe) theorie.
• IS-MB-GA model is ook Keynesiaans
• Conjunctuurmodel omdat we gaan analyseren hoe externe schokken veranderingen doorwerken/verwerkt worden in de economie als geheel

=> We duwen steeds de economie uit evenwicht (=van de structurele trend) en analyseren wat er gebeurd en wat de vervolgstappen zijn

Sticky prices / Prijsrigiditeit

                 Hoogconjunctuur

  

      Hoogconjunctuur

                                                             Laagconjunctuur

                                                                                = gemiddeld

Lesdoelen

• Introductie IS-MB-GA model
• Oorzaak conjunctuur Keynes

Plenda

• Maandag 23 september
• 2.1 t/m 2.17

• Maandag 30 september
  
• 3.1 t/m 3.10

Plenda

• Maandag 23 september
• 2.1 t/m 2.17

• Maandag 30 september
  
• 3.1 t/m 3.10

Lesdoelen

• Kringloopmodel
• Het Keynesiaanse Kruis

Kringloopmodel

• Gesloten economie zonder buitenland/wisselkoers

• Y (EV) = C + I + O (effectieve vraag/inkomensidentiteit)

=> evenwicht op de goederenmarkt (Productie = vraag)

Kringloopmodel

• S = I + (O - B) (spaaridentiteit)

=> evenwicht op de vermogensmarkt (aangeboden geld = gevraagd geld)

Keynesiaans kruis

• Grafische oplossing (vorig jaar algebraïsch) 
• (Korte termijn) evenwicht goederenmarkt
• (Reële) rente en inflatie constant
• Y = EV
• EV = C + I + O

Potentieel nationaal inkomen Y*

• Uitkomst Keynesiaans kruis (Yev) vergelijken met Y*
• Yev < Y* 

=> laagconjunctuur/onderbesteding/negatieve output gap

• Yev > Y*

=> hoogconjunctuur/overbesteding/positieve output gap

Lesdoelen

• Kringloopmodel
• Het Keynesiaanss Kruis

Lesdoelen

• IS-curve
• Multiplier(s)
• Spaarlek/belastinglek
• Inverdien/uitverdieneffect

Van Keynesiaanse kruis naar IS-curve

• Het Keynesiaanse kruis veronderstelt dat de reële rente constant is.
• Particuliere consumptie en particuliere investeringen zijn afhankelijke van de (reële) rente. Een hogere reële rente leidt tot lagere particuliere consumptie en lagere particuliere investeringen:
  
• Particuliere consumptie: als de rente daalt wordt er meer geleend en minder gespaard. De consumptie neemt toe.
  
• Particuliere investeringen: als de rente daalt zijn investeringen (met geleend geld) sneller rendabel. De investeringen nemen toe.

Multiplier(s)

• Wijziging autonome belastingen (Bo)
• Wijzigingen autonome bestedingen (Co + Io + Oo)
• Afhankelijk van marginale consumptiequote (c)
• Afhankelijke van marginale belastingquote (b)

Spaarlek/belastinglek

• Iedere bestedingsronde 'lekt geld weg'
• Een deel van het inkomen wordt gespaard => spaarlek
• Over een deel van het inkomen wordt belasting betaald => belastinglek

Multiplier grafisch

Inverdien/uitverdieneffect

• Inverdieneffect (='het valt mee')

Belastingverlaging kost minder dan verwacht door een verhoogd Nationaal Inkomen, waarover weer belasting wordt geheven

• Uitverdieneffect (='het valt tegen')

Extra belasting instellen levert minder op dan verwacht door verlaagd nationaal inkomen, waarover minder belastingopbrengsten worden ontvangen

Lesdoelen

• IS-curve
• Multiplier(s)
• Spaarlek/belastinglek
• Inverdien/uitverdieneffect

Lesdoelen

• Verschuivingen op/langs de IS-curve
• Verschuivingen van de IS-curve

Vragen IS-curve 

• De nominale rente blijft gelijk, maar de inflatie stijg. Wat gebeurt er met de IS-curve? => reële rente?
• Het consumentenvertrouwen daalt. Wat gebeurt er met de IS-curve?
• De belastingen worden verhoogd. Wat gebeurt er met de IS-curve?

Producentenvertrouwen

Verschil per branche

Het consumentenvertrouwen stijgt, dan zal de IS-curve naar...

1. rechts verschuiven
2. links verschuiven
3. niet verschuiven
4. hangt af van de rente

Lesdoelen

• Verschuivingen op/langs de IS-curve
• Verschuivingen van de IS-curve