§8.5 - Rond je cellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Biologie

Benodigheden

- Schrift

- Pen, potlood

- Telefoon

LessonUp: 

JA, op je telefoon

Geen vragen: telefoon op de kop op tafel!

§8.6 - Rond je cellen

Je leert hoe stoffen in en uit je cellen gaan,

hoe weefselvloeistof in je bloed komt en wat je lymfevatenstelsel doet. 

Programma

• Opening
• Herhalen stof
• Nieuwe stof
  
• Aan de slag, mogelijkheid tot vragen stellen.

Huiswerk

Lezen: 8.5

Maken: Opdrachten van 8.5 + nakijken

Lesdoelen

• Ik kan uitleggen hoe het lymfevatenstelsel   werkt; hoe stoffen in en uit cellen gaan, hoe weefselvloeistof in je bloed komt. 

• Ik kan het verschil aangeven tussen lymfe,   weefselvloeistof en bloedplasma

Wat weet jij van het lymfestelsel?

Hoe gaan stoffen in en uit je cellen?

Rode bloedcellen: zuurstofvervoer. In haarvaatjes laten de rode bloedcellen zuurstofdeeltjes los.
Die komen in het plasma.
Daarin zit nu glucose en zuurstof.
Dit plasma lekt door mini-gaatjes in de haarvatwand naar buiten : weefselvloeistof (vloeistof rondom je cellen).

Via weefselvloeistof kan er glucose en zuurstof bij de cellen komen. 

Hoe komt weefselvloeistof weer in je bloed?

1. Via lymfe vaten. 

lymfevaten: kleine kanaaltjes in weefsels. Hebben piepkleine gaatjes in de wand. Hierdoor stroomt weefselvloeistof.

Lymfe = weefselvloeistof in lymfevaten.

Lymfevaten: lijken op aders, want: kleppen, slappe wand en lage druk in de vaten. Lymfe stroomt door je lichaam tot onder je sleutelbeenderen. Daar: weer in je bloed. (ong. de helft)

Hoe komt weefselvloeistof weer in je bloed?

2. Via haarvaten

Andere helft van de weefselvloeistof: terug naar het bloed in de haarvaten.

Wat doet je lymfestelsel?

• Lymfevaten (kleine kanaaltjes in weefsels) voeren lymfe naar de lymfeklieren / lymfeknopen.

• Hier wordt het lymfe gezuiverd van o.a. ziekteverwekkers.

• Dit wordt gedaan door de witte bloedcellen. 

Dus...

Witte bloedcellen bestrijden ziekteverwekkers.
De bekendste: keelamandelen.
Andere lymfeklieren : in liezen, oksels ,hals. 

Witte bloedcellen veel ziekteverwekkers bestrijden?-> lymfeklier kan opzwellen / pijn doen.
(bijv. bij verkoudheid of keelontsteking-> pijn bij slikken door gezwollen lymfeklieren in hals.)

Zijn er nog vragen?

Korte vragen ronde bij de klas.

Leerdoel check

Ik kan uitleggen hoe het lymfevatenstelsel werkt; hoe stoffen in en uit cellen gaan, hoe weefselvloeistof in je bloed komt.

Ik kan het verschil aangeven tussen lymfe, weefselvloeistof en bloedplasma