4. Nederland is een rechtsstaat

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Criminaliteit 

@MixedSignalSociety

OSG Piter Jelles !mpulse

Rechtsstaat

Nederland is een rechtsstaat, een land waar de rechten en

plichten van de burgers en van de overheid in de wet zijn

vastgelegd.

4.1 Wat is een rechtsstaat?

Begrippen:

• Rechtsstaat
• Rechtshandhaving
• Rechtsbescherming
• Grondwet
• Grondrechten
• Rechtszekerheid
• Rechtsgelijkheid
• Legaliteitsbeginsel 
• Europees Verdrag tot bescherming van de mens

Het handhaven van de rechtsorde.

Bescherming tegen een te grote overheidsmacht en tegen willekeur van de overheid. 

Rechtshandhaving

Rechtsbescherming 

Kenmerken van de rechtsstaat

1. Er is een grondwet waarin de belangrijkste rechte en plichten van de burgers en van de overheid staan.

2. De burger heeft grondrechten, de belangrijkste rechten

die in onze samenleving gelden.

3. De overheid moet zich aan de wet houden (legaliteitsbeginsel) 

4. De politieke macht is in drieën verdeeld, zodat niet één persoon of instantie alle macht heeft. 

4.2 De scheiding van de machten

> Let op: deze paragraaf is zelfstudie! Bekijk zelf de informatieve filmpjes.

In het hoofstuk politiek komt dit ook terug. 
 

Begrippen:

• Trias politica
• Wetgevende macht
• Uitvoerende macht
• Rechterlijke macht 

4.3 Wat zijn de knelpunten in onze rechtsstaat?

 

Begrippen:

• Ongelijke behandeling
• Klassenjustitie
• Etnisch profileren

Stelling 1:
Wat is belangrijker!?

Privacy

Veiligheid

Leg je antwoord van stelling 1 uit:

Vind jij dat de overheid jouw telefoongesprekken mag
afluisteren als je verdacht wordt van een misdrijf?

Vind jij dat de overheid jouw telefoongesprekken mag afluisteren als je verdacht wordt van een misdrijf?

Leg je antwoord uit:

Stelling 2: De politie mag alles van mij weten.
Ik heb niets te verbergen.

Eens

Oneens

Ben je na het kijken van het filmpje over het lezen van je WhatsApp gesprekken anders over stelling 2 gaan denken?
Leg je antwoord uit:

Marianne Vaatstra:

Marianne Imke Vaatstra (Zwaagwesteinde, 10 augustus 1982 – Veenklooster, 1 mei 1999) werd op zestienjarige leeftijd verkracht en vermoord. Zij was op de fiets onderweg van Kollum naar haar ouderlijk huis in Zwaagwesteinde (plaatselijk De Westereen genoemd) en werd nabij Veenklooster gevonden.

Stelling 3:

Iedereen zou vingerafdrukken af moeten staan voor een landelijke DNA-bank.

Stelling 3 "iedereen zou vingerafdrukken af moeten staan voor een landelijke DNA-bank"

Art. 1

Art. 1 - Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.

Klassenjustitie

Mensen uit de hogere sociale klassen worden bevoorrecht boven mensen met een lagere sociale klassen. 

Oftewel: 

Mensen met een hoog inkomen en status krijgen lagere straffen.

Mensen met een laag inkomen en status krijgen hogere straffen. 

Ongelijke behandeling:

1. Door verschillen in inkomen, op leiding, scholing en cultuur. Mensen uit een hoger sociaal milieu kennen hun rechten vaak beter en begrijpen de juridische taal beter. Ook kunnen ze betere advocaten betalen.

2. Politie, officieren van justitie en rechters hebben soms vooroordelen. Zij verwachten dat bepaald crimineel gedrag voorkomt bij mensen uit bepaalde sociale milieus of etnische groepen.

Ongelijke behandeling: 

3. Criminele jongeren met een migratie achtergrond worden naar verhouding harder gestraft voor hetzelfde delict dan criminele jongeren zonder migratie achtergrond. 

4. Mensen doen sneller aangifte als ze te maken hebben met mensen met een migratie achtergrond.

Etnisch profileren: 

Etnisch profileren is volgens de definitie van de Nederlandse politie en Amnesty International het gebruik maken van criteria als huidskleur, nationaliteit, etniciteit, taal of geloof bij opsporing of handhaving, terwijl dat niet objectief te rechtvaardigen is.

Maken:

WB: opdracht 10 t/m 16

+ examenopdrachten 

H. 3 + 4