2. Het ontstaan van de verzuiling

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H2 - Op weg naar democratie

2. Het ontstaan van de verzuiling

Kenmerkende aspecten

Met andere woorden: Wat is/hoort typisch bij dit tijdvak?

1. Het ontstaan van een parlementair stelsel en de toename van volksinvloed.

2. De industriële revolutie en de opkomst van emancipatiebewegingen.

3. De politiek-maatschappelijke stromingen nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.

Welke woorden hierboven ken je niet?

hoofdvraag: Hoe ontstond in de negentiende eeuw de parlementaire democratie in Nederland?

deelvragen:

1. Hoe ontstond in Nederland door de grondwetswijziging van 1848 een parlementaire democratie?

2. Hoe werd de basis gelegd voor de verzuiling van de Nederlandse samenleving?

3. waarom ontstond aan het eind van de negentiende eeuw een beweging voor de emancipatie van de vrouw?

4. Hoe en wanneer is in Nederland het algemeen kiesrecht ingevoerd?

Leerdoel

Na deze les kun jij uitleggen hoe de basis werd gelegd voor de verzuiling van de Nederlandse samenleving.

Verzuiling

Hoe is het ontstaan?

Wat is verzuiling?

Wat is de schoolstrijd?

Confessionalisme

Politieke stroming waarbij men uitgaat van het geloof:

Katholicisme

Protestantisme

Emancipatie

Dankzij de grondwet van 1848 konden de katholieken ervoor zorgen dat hun ondergeschikte positie verdween.

O.a Nederland kreeg 5 bisdommen

Hierop reageerden de orthodoxe protestanten olv Abraham Kuyper: soevereiniteit in eigen kring.

Abraham Kuyper

• soevereiniteit in eigen kring
• De Standaard
• De ARP
• Vrije Universiteit

Verzuiling

Opdelen van de samenleving in groepen op basis van geloof of politieke overtuiging

de schoolstrijd

Katholieken en protestanten mochten vanaf 1848 hun eigen scholen stichten. Zij eisten van de overheid dezelfde  financiering als de openbare scholen.

In 1917 met de grondswetswijziging wordt dit geregeld.

Door de verzuiling werd de samenleving opgedeeld in aparte groepen.

1. Waar
2. Niet waar

De Verzuiling:

1. ontstond in het laatste kwart van de 19e eeuw
2. verdeelde Nederlanders in katholieken en protestanten
3. kwam tot stand door het werk van liberalen
4. verhinderde samenwerking in WO II

Wanneer werd de Schoolstrijd opgelost?

1. 1917
2. 1925
3. 1914
4. 1919

De arbeiders

Als gevolg van de industrialisatie leefden en werkten de arbeiders onder slechte omstandigheden.

Zij probeerden ook op te komen voor hun belangen: en zij richten tal van verenigingen op.

Domela Nieuwenhuis

Eerste gekozen socialist in de Tweede Kamer (1888), hij werd niet serieus genomen en werd een anarchist

 Pieter Jelles Troelstra

Richt een nieuwe socialistische partij op: De SDAP

Welke zuilen waren er in begin 20e eeuw?

1. Socialisten, liberalen confessionelen ,anarchisten,
2. socialisten, protestanten, katholieken, confessionelen
3. anarchisten, katholieken, protestanten, liberalen
4. socialisten, liberalen, katholieken, protestanten

Aan de slag!

mk WB opdr  par 2

1 - 9

niet: 3 en 7

Gebruik daarbij de teksten uit je TB

Afronden

nabespreken opdr  8 en 9

Leerdoel

Na deze les kun jij uitleggen hoe de basis werd gelegd voor de verzuiling van de Nederlandse samenleving.

huiswerk

In principe geen huiswerk, tenzij je in de les niet klaar was.

mk WB opdr par 2

1 - 9

niet: 3 en 7

Gebruik daarbij de teksten uit je TB