Mens en Zorg blok 8

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Mens en Zorg 

blok 8

Het woonzorgcentrum

lesdoelen

• je kunt verschillende oorzaken van ziektes/ aandoeningen noemen en daar voorbeelden bij geven
• je kunt de begrippen psychosomatisch, acuut, chronisch, diagnose, symptoom uitelggen en daar voorbeelden bij geven
• je kunt regels noemen voor het voeren van goede gesprekken in de Zorg
• je kunt het verschil benoemen tussen open en gesloten ragen
• je kunt de begrippen verbaal en non-verbaal uitleggen
• je kunt aan de hand van videofragmenten je mening geven over de kwaliteit van de gesprekken tussen cliënt en zorgverlener

Soorten ziekten

• lichamelijk: bijv. griep of een blindedarmontsteking, ook wel somatisch genoemd;
  
• geestelijk: je bent depressief of overspannen, ook wel psychisch genoemd;
  
• sociaal: je bent eenzaam of je hebt vaak ruzie.
  

Deze soorten beïnvloeden elkaar onderling.

Bijvoorbeeld als je veel last van acné hebt (lichamelijk), kun je onzeker worden (geestelijk en sociaal).

Wanneer je veel problemen of spanningen hebt (geestelijk), kun je buikpijn of hoofdpijn krijgen (lichamelijk).  Wanneer je eenzaam bent, kun je depressief worden.

Een lichamelijke aandoening die ontstaat door een geestelijke oorzaak noemen we een psychosomatische aandoening.

sociaal

lichamelijk

Geestelijk

Covid

depressie

verlegenheid

eenzaamheid

ruzie

Burn-out

Down syndroom

Multiple Sclerose (MS)

diabetes

Parkinson

Oorzaken van ziektes en aandoeningen

• door besmetting met een ziektekiem ( virus, bacterie, schimmel), bijv. : verkoudheid, griep, waterpokken.
• erfelijk, via de genen van ouder op kind, bijv.: doofheid 
• door een ongezonde leefwijze, bijv.:  door roken kun je longkanker krijgen.
• door ouderdom, bijv.: dementie, artrose (slijtage van gewrichten)
• door een ongeval, bijv. dwarslaesie
• aangeboren (tijdens zwangerschap of bevalling ontstaan), bijv; open ruggetje

besmetting met ziektekiem

erfelijk

aangeboren

ongezonde leefstijl

ouderdom

ongeval

Lyme

ziekte van Pfeiffer

Down syndroom

aids

dwarslaesie

artrose

diabetes type 2

obesitas

hart- en vaatziekten

astma

cystic fibrosis (taaislijmziekte) 

Hemofilie (bloederziekte)

Schisis (hazenlip)

huidkanker

mazelen

dementie

osteoporose ( botontkalking)

acuut of chronisch?

• Een acute ziekte is kortdurend. Je bent plotseling ziek en ook snel weer beter. 

• Een chronische ziekte is langdurend. Je hebt een ziekte die lang duurt. Soms word je niet helemaal beter en moet je met de ziekte leren leven. 

Geef 3 voorbeelden van chronische ziektes

Symptomen &   Diagnose

• Symptomen zijn verschijnselen van de ziekte, de dingen waardoor je merkt dat je ziek bent. 

• De huisarts stelt een diagnose. Hij/zij  kijkt naar de symptomen stelt vast  om welke ziekte het gaat. De dokter kan medicatie (medicijnen) voorschrijven of  doorverwijzen naar een specialist in het ziekenhuis.  

Wat zijn symptomen van Covid? Noem er 3

Gesprekken voeren

• Behoefte aanvoelen
• Regels voor gesprekken

1. Kijk de ander aan.
   
2. Let op de reactie van de ander.
   
3. Let  op de houding van iemand, dus op wat hij uitstraalt.
   
4. Luister naar de persoon en laat hem uitpraten.
   
5. Houd in de gaten of iemand wel wil praten.
   
6. Zorg ervoor dat je belangstelling echt is; iemand merkt aan je houding of je maar doet alsof.
   
7. Spreek beschaafd Nederlands (soms kan het de gewoonte zijn om dialect te spreken.)
8. Sluit een gesprek af; loop niet zomaar weg.

Open en gesloten vragen

• Een gesloten vraag heeft altijd beperkte antwoordmogelijkheden. 

       Wil je nu boodschappen gaan doen? Het antwoord is: ja of nee.

• Bij een open vraag kan de ander allerlei antwoorden gegeven. Je krijgt hierdoor meer informatie van de ander (dan bij een gesloten vraag).

      Een open vraag begin je met : wie, wat, waarom, waar, hoe?
     Waarom wil je nu geen boodschappen gaan doen?

Open of gesloten?
Waarom kom je niet mee?

1. Open
2. Gesloten

Wil je nog een oefening doen?
Open of gesloten?

1. Open
2. Gesloten

Open of gesloten vraag?
Waarom heb je gekozen voor het beroep van trainer?

1. Open vraag
2. Gesloten vraag

In een interview gebruik je:

1. Alleen gesloten vragen
2. Open en gesloten vragen
3. Alleen meerkeuzevragen
4. Alleen open vragen

Waar horen deze woorden bij:
non-verbaal, verbaal, actief luisteren, LSD, open vragen, gesloten vragen

1. luisterverhaal
2. je oma helpen
3. communiceren
4. empathie

Sandra komt de woning binnen van cliënt mevrouw Goedhart om een enveloppe te overhandigen en het ontbijtservies op te halen. Is er contact? Is er aandacht? Luistert Sandra naar verbale en non-verbale signalen? Welk effect heeft dit alles op mevrouw Goedhart?

Siona evalueert met de dochter van mevrouw Vreeswijk hoe het met haar moeder gaat. Haar moeder is gevallen en Siona wil nieuwe afspraken over de zorg. Mevrouw Vreeswijk is gedesoriënteerd in plaats en tijd en is cliënt van de zorgorganisatie van Siona. Denkt Siona in kwaliteiten? Is er oog, oor en gevoel voor de dochter? Welk effect heeft dit alles op de dochter?

Sandra vergat Siona te vertellen over een afspraak met de zoon van een cliënt. Siona ergerde zich hieraan. Siona stelt het op het afgesproken tijdstip aan de orde met Sandra. Komen oude koeien uit de sloot? Is het feedback hier of ongezoute kritiek? Wat is het resultaat? Welk effect heeft de feedback op Sandra én Siona?

Check

• je kunt verschillende oorzaken van ziektes/ aandoeningen noemen en daar voorbeelden bij geven
• je kunt de begrippen psychosomatisch, acuut, chronisch, diagnose, symptoom uitleggen en daar voorbeelden bij geven
• je kunt regels noemen voor het voeren van goede gesprekken in de Zorg
• je kunt het verschil benoemen tussen open en gesloten ragen
• je kunt de begrippen verbaal en non-verbaal uitleggen
• je kunt aan de hand van videofragmenten je mening geven over de kwaliteit van de gesprekken tussen cliënt en zorgverlener