5.3 Formules

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5 - Reacties

Wat gaan we doen vandaag?

• opening 
• opdracht voorbereiding PTA practicum
  
• afsluiting

Lesdoel: 

• Je kunt verbrandings- ontledings- en vormingsreacties herkennen aan hun kenmerken
• Je kunt een reactieschema herkennen

Welke soorten reacties zijn er ?

1. Ontledingsreacties: er is maar één beginstof en twee of meer reactieproducten
2. Verbrandingsreacties: er zijn twee beginstoffen, en één daarvan is zuurstof. De reactieproducten zijn oxiden
3. Vormingsreacties: er zijn twee of meer beginstoffen (nooit zuurstof)

wat is een reactieschema

Een korte manier om een chemische reactie op te schrijven

• namen beginstoffen vóór de pijl
• namen reactieproducten na de pijl
• toestandsaanduidingen tussen haakjes 

1. waterstofperoxide (l) --> water (l) + zuurstof (g)
2. methaan (g) + zuurstof (g) --> water (l) + koolstofdioxide (g)
3. koper(s) + salpeterzuur(aq) --> kopernitraat(aq) + stikstofdioxide(g) + water(l)

opdracht

WAT Herken het verschil tussen een ontledingsreactie, een verbrandingsreactie en een vormingsreactie

HOE Maak groepjes van 2-3. Kies voor basis (groen) of uitdaging (rood). Lees de beschrijvingen op de kaartjes. Bedenk wat voor soort reacties dit zijn, en leg de reacties die bij elkaar horen op één stapeltje. Vul het schema op het werkblad in.

HULP Kijk in je boek, bijvoorbeeld het schema op blz 70

TIJD 10 minuten

UITKOMST Je kunt uitleggen waarom je gekozen hebt voor een soort reactie. We controleren samen welke letters bij elkaar horen.

KLAAR Kijk in elk stapeltje. Zoek bij elke reactie-beschrijving het juiste reactieschema

Huiswerkopdrachten

§5.2 Soorten reacties. Opdrachten 50 t/m 53, 56

§5.3 Formules. Opdrachten 57 t/m 65, 67 t/m 69

Stilte - ook geen vragen aan docent

Stilte - vinger opsteken voor vragen aan docent

Je mag zachtjes overleggen met buur

Raad het element - spel

Kies welk element bij elke uitspraak hoort. Schrijf de letter op die erbij horen. De vier letters die je krijgt vormen de naam van een ander element. Zoek op in welke groep in het periodiek systeem dit element hoort. Wat is de naam van de elementen in deze groep?

1. "wordt als poeder gebruikt omdat het vocht opneemt"

B - zuurstof   K - osmium    N - magnesium    

2. "het allerhardste metaal in vulpenpunten,  horloges, voor vingerafdrukken"

E - osmium   O - waterstof   L - koolstof      

3. "wordt gebruikt in blikjes, folies, vliegtuigen, elektriciteitskabels"

E - kwik   I -  broom  O - aluminium  

4 "voor het vullen van ballonnen en luchtschepen"

N - helium  M - goud  S - francium

Afsluiting

Enquête invullen

Volgende les PTA  practicum - voorbereiding paragraaf 5.2

Je weet wat een ontledingsreactie en een verbrandingsreactie is + je kunt een reactieschema opstellen

Lesdoelen:

Je kunt verbrandings- ontledings- en vormingsreacties herkennen aan hun kenmerken. Je kunt een reactieschema herkennen 

Formules

• formules is "taal" van de scheikunde - kortste manier van opschrijven welke stof je bedoelt
• molecuulformule = aantal atomen van elk atoomsoort in een molecuul (cijfers heten index)  
  
• aantal moleculen = cijfer voor het molecuul = coëfficiënt

5 H2O

12 O2

2 C6H12O6

Elementen

• Elementen zijn niet-ontleedbare stoffen
• bestaan in principe uit één los atoom (Fe, Al)
• Behalve 7 twee-atomige elementen 

Clara Fiets In Haar Onderbroek Naar Breda

Cl2   F2  I2  H2  O2  N2  Br2