HA3: grammatica zinsdelen: lijdende en bedrijvende vorm

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Grammatica

lijdende en bedrijvende vorm

Doelen:

- Ik weet wat een bedrijvende en een lijdende zin is

- Ik kan een bedrijvende zin omzetten in een lijdende zin en omgekeerd

Herhaling

De lijdende vorm

b. De computer wordt door de man gekocht

- Deze zin is passief

- Er veranderen dan drie dingen tov de actieve zin:
1. Het lijdend voorwerp wordt onderwerp.
2. Het onderwerp wordt een bijwoordelijke bepaling die begint met door.
3. In het gezegde komt een vorm van het hulpwerkwoord worden te staan.

Let op!

- In welke tijd de zin staat

1. De man heeft de computer gekocht. (v.t.t.)
   De computer is door de man gekocht. (v.t.t.)
2. De man zal de computer kopen. (o.t.t.t.)
   De computer zal door de man gekocht worden. (o.t.t.t.)
3. De man zou de computer gekocht hebben. (v.v.t.t.)
   De computer zou door de man gekocht zijn. (v.v.t.t.)

Tijden:

OTT: onvoltooid tegenwoordige tijd
OVT: onvoltooid verleden tijd
OTTT: onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd
OVTT: onvoltooid verleden toekomende tijd

VTT: voltooid tegenwoordige tijd
VVT: voltooid verleden tijd
VTTT: voltooid tegenwoordige toekomende tijd
VVTT: voltooid verleden toekomende tijd

Voorbeelden

	Actief	Passief (hulpwerkwoord is worden)
OTT	Jan slaat de hond.	De hond wordt door Jan geslagen.
OVT	Jan sloeg de hond	De hond werd door Jan geslagen.
OTTT	Jan zal de hond slaan.	De hond zal door Jan worden geslagen.
OVTT	Jan zou de hond slaan.	De hond zou door Jan worden geslagen.

Voorbeelden

	Actief	Passief (hulpwerkwoord is zijn)
VTT	Jan heeft de hond geslagen.	De hond is door Jan geslagen.
VVT	Jan had de hond geslagen.	De hond was door Jan geslagen.
VTTT	Jan zal de hond hebben geslagen.	De hond zal door Jan zijn geslagen.
VVTT	Jan zou de hond hebben geslagen	De hond zou door Jan zijn geslagen.

Even oefenen

Je krijgt zinnen te zien die of in de bedrijvende of in de lijdende vorm staan.

Let op! Je hebt 10 sec om te antwoorden!

Hij zal waarschijnlijk de iPhone X kopen.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

De auto is door de man gekocht.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Je moet hem niet zo plagen.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Mijn jas is meegenomen door mijn vriendin.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Hij keek door het zolderraam naar buiten.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

Open vragen

Maak van een bedrijvende zin een lijdende zin of andersom

Op het herfsttoernooi won onze club alle wedstrijden

Overmorgen zullen de schilders het pand geschilderd hebben

Lastig?

Bekijk de site van cambiumned.

Ook staan er onderin de website van cambiumned 3 uitlegvideo's + oefenmateriaal

www.cambiumned.nl

Evaluatie

Wat vind je nog lastig aan dit onderdeel?