Les 4.7 Grammatica

• Ne
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Inhoud van deze les

• Welkom

• Actualiteit

• Taalvoutje

• Doel: 

Kader/TL: aan het eind van de les heb ik geoefend met de woordsoorten:     

                     lidwoord(lw) - zelfstandig naamwoord (zn) - bijvoeglijk naamwoord (bn) - voorzetsel (vz) - werkwoord (ww) - 

                     telwoord (tw)  

Kader: ik weet wat splitsbare werkwoorden zijn en ik kan ze benoemen; ik weet het verschil tussen een splitsbaar werkwoord en een voorzetsel.

TL: aan het eind van de les heb ik geoefend met de woordsoorten: (zelfstandig werkwoord, (zww) - hulpwerkwoord (hww) - persoonlijk voornaamwoord (psv) - bezittelijk voornaamwoord (bzv) - aanwijzend voornaamwoord (av) - vragend voornaamwoord (vrv)

Taalvoutje

Vluchtroute vermoedelijk richting Madurodam.

Actie:

• Herhaling instructie woordsoorten: lidwoord (lw) en 

                                                                               zelfstandig naamwoord (zn)

                                                                               bijvoeglijk naamwoord (bn)

                                                                               voorzetsel (vz)

                                                                               werkwoord (ww)

                                                                               telwoord (tw)

                                                                               persoonlijk voornaamwoord (psv)(TL)

                                                                               bezittelijk voornaamwoord (bzv)(TL)

                                                                               zelfstandig werkwoord (zww)(TL) 

                                                                               hulpwerkwoord (hww)(TL) 

• TL: instructie: aanwijzend voornaamwoord (av) 

• Kader: instructie splitsbaar werkwoord                                                                         

• ZS: bestuderen les 4.5  (woordentrainer) 

           maken les 4.5 opdracht 1 - 17

• Afsluiting

Aanwijzend voornaamwoord (AV)

Aanwijzend voornaamwoord (AV): wijst iets of iemand aan

          - de-woorden: deze (dichtbij), die (veraf)

AV:

          - het-woorden: dit (dichtbij), dat (veraf)

Splitsbare werkwoorden

Splitsbare werkwoorden: werkwoorden die in 2 delen uiteenvallen.

Voorbeeld: opbellen, uitzoeken of opeten

                         Zij belde haar vriend op.

                                 

                         Ik zoek die opdracht even uit.

                         

                          Wij eten het fruit op.

Lidwoord

                        - een lidwoord staat nooit alleen, het staat altijd                                        voor het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort

Lidwoord:

                        - de, het en  een: 

Zelfstandig Naamwoord (ZN)

Zelfstandige naamwoorden noemen: mensen, dieren, planten,                                                                                    dingen en begrippen.

         - je kunt er meestal een lidwoord (de, het, een) voor zetten

ZN: - je kunt het meestal in het meervoud zetten

        - je kunt er vaak een verkleinwoord van maken

        - eigennamen (Isa, Liam, Liverpool, Ameland)

Bijvoeglijk naamwoord (BN)

Een bijvoeglijk naamwoord (BN) zegt iets over een zelfstandig naamwoord (ZN)

Voorbeeld: een lekkere appel

Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden geven aan van welk materiaal iets is.

Voorbeeld: de wollen sjaal; de gouden ring; het rieten dak

Voorzetsel (VZ)

• Een voorzetsel (vz) staat nooit alleen:

voorbeeld: Tycho springt in de gymzaal over het paard. ( er staat een zelfstandig naamwoord achter)

•  Kun je  plaatsen voor de kast of voor de vakantie:

voorbeeld: Mijn boeken liggen op de kast. Mijn laptop bewaar ik in de kast. Onder de kast ligt een hoop stof.

Ik was ziek tijdens de vakantie. Na de vakantie was ik snel weer beter.

• Ook te voor  het hele werkwoord (een infinitief) is een voorzetsel:

voorbeeld: De kat zit te spinnen.

Let op:

Hij schreef de zin op. Op = onderdeel van het werkwoord opschrijven, dus geen voorzetsel,

maar: Hij schreef de zin op een kladblaadje. Op is hier wel een voorzetsel.

Uitlegvideo

Hierna volgt een uitlegvideo over voorzetsels

Als je het handig vindt, kun je de video stopzetten en aantekeningen maken.

Persoonlijk voornaamwoord (PSV)

                                                              - verwijst meestal naar één of meer personen

                                                              - het staat vaak in de plaats van  een                                                                                          zelfstandig naamwoord

Persoonlijk voornaamwoord: 

                                                              - onderwerpsvorm:

                                                                 ik, jij, je, u, hij, zij, ze, het, wij, we, jullie

                                                              - voorwerpsvorm:

                                                                 mij, me, jou, je, u, hem, haar, het, ons, julie, hun

                                                                 hen, ze

Uitlegvideo

Hierna volgt een uitlegvideo over voorzetsels

Als je het handig vindt, kun je de video stopzetten en aantekeningen maken.

Bezittelijk voornaamwoord (BZV)

                                                                               - geeft aan van wie iets is.

Een bezittelijk voornaamwoord (BZV):  

                                                                                - staat altijd voor een ZN

           - enkelvoud: mijn, jouw, je, uw, zijn, haar

BZV:

           - meervoud: ons, onze, jullie, je, uw, hun

Uitlegvideo

Hierna volgt een uitlegvideo over het zelfstandig werkwoord

Als je het handig vindt, kun je de video stopzetten en aantekeningen maken.

Hulpwerkwoord

Hulpwerkwoord (HWW): heeft geen duidelijke betekenis, het kan niet in zijn eentje het WG vormen, daarvoor heeft het een ZW nodig.

Voorbeelden van hulpwerkwoorden: hebben, zijn, worden, willen, mogen, zullen, kunnen, moeten, ...........

Voorbeeld: Ik kan mooi zingen.

Uitlegvideo

Hierna volgt een uitlegvideo over voorzetsels

Als je het handig vindt, kun je de video stopzetten en aantekeningen maken.

Zelfstandige werkwoord

Zelfstandig werkwoord (ZWW): werkwoord met een duidelijke betekenis, het kan in zijn eentje het WG vormen. Als er in een zin 1 ww staat is dat een ZWW.

Voorbeeld: Mijn oma zingt elke dag.

Telwoord (TW)

Een telwoord geeft een hoeveelheid of een volgorde aan.

Hoofdtelwoord geeft een hoeveelheid aan:  één, twee, honderd,

veel, weinig............................

Rangtelwoord geeft een volgorde aan: eerste, tweede, honderdste, voorste, achterste..........