Het leven van jagers en verzamelaars KA 1-3

Vandaag
Tijdvak 1: Tijd van jagers en boeren
1 / 37
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 37 slides, met tekstslides en 5 videos.

Onderdelen in deze les

Vandaag
Tijdvak 1: Tijd van jagers en boeren

Slide 1 - Tekstslide

Terugblik

Prehistorie en historie
Bronnen: Primaire en secondaire bronnen, geschreven en ongeschreven bronnen.

Slide 2 - Tekstslide

Weinig bronnen uit de prehistorie

Slide 3 - Tekstslide

Ongeschreven bronnen
Jagers en verzamelaars lieten veel ongeschreven bronnen achter: muurschilderingen, gereedschap en sieraden. 

Slide 4 - Tekstslide

Krijn

Slide 5 - Tekstslide

Prehistorie
  • Steentijd (?-6000 v.C.)
  • Bronstijd (6000-800 v.C.)
  • IJzertijd ( 800 v.C. - ?)

Slide 6 - Tekstslide

Prehistorie in Nederland
  • Nederland was lange tijd voor de helft bedekt met ijs.
 
  • 30.000 jaar geleden smolt het ijs langzaam weg. 

  • Er ontstond een waterrijk gebied. 

Slide 7 - Tekstslide

1.Jagers Verzamelaars
De moderne mens behoort tot de soort van de homo sapiens.

Jagers en verzamelaars: Een nomadisch bestaan.

Ze hadden weinig sociale verschillen, wel een duidelijke rolverdeling tussen man en vrouw.

Omdat men het schrift nog niet kende spreken we van de prehistorie.

Slide 8 - Tekstslide

2.landbouw en landbouwsamenlevingen

Een belangrijke gebeurtenis--> agrarische revolutie
Van een zwervend bestaan naar een sedentair (gevestigd) bestaan

Welke sociale, demografische en technologische gevolgen? Zoek het op. (blz; 14, 2 minuten)
Demografisch= bevolking

Slide 9 - Tekstslide

Agrarische Revolutie:
 Overgang van jagen en verzamelen naar een agrarisch bestaan. (Rond 9000 v. Chr)

Slide 10 - Tekstslide

Agrarische Revolutie
  • Door klimaatverbetering
  • Einde aan het zwervende bestaan
  • wilde dieren temmen
  • akkers
  • -> Agrarische Revolutie

Slide 11 - Tekstslide

Landbouw
  • 8.000 v.C.: Mesopotamië: gebied van de Vruchtbare Halve Maan 
  • Landbouwrevolutie: jagen & verzamelen
    --> akkerbouw & veeteelt

  • Oorzaken landbouwrevolutie:
  1. Bevolkingsgroei
  2. Meer zekerheid
  3. Mindere jacht
  4. Groei kennis planten en dieren
  5. Perfecte omstandigheden in Mesopotamië

Slide 12 - Tekstslide

Bekijk filmpje
Geef een aantal voorbeelden van vooruitgang die we hebben te danken aan deze eerste steden en de uitvinding van het schrift.

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Video

De jagers-verzamelaars
Landbouw en landbouwsamenlevingen
De eerste stedelijke gemeenschappen

Slide 15 - Tekstslide

KIES EN AAN DE SLAG
  • Geef antwoord op de leerdoelen
  • Maak een samenvatting van blz, 10 t/m 21
  • Maak vragen van historisch denken blz. 22 vraag 11 t/m 13
  • Leer de 10 tijdvakken

LET OP: DE S.O. GAAT OVER 1.1 EN 1.2, PLUS AANTEKENINGEN EN 10 TIJDVAKKEN

Slide 16 - Tekstslide

Donderdag 6 september: 
Terugblik
KA3 De eerste stedelijke gebieden
Zelfstandig aan de de slag

Slide 17 - Tekstslide

Terugblik:
KA 1 Jagers en verzamelaars
KA2  Landbouw en landbouwsamenlevingen

Slide 18 - Tekstslide

Kenmerkende aspecten
3. De eerste stedelijke gemeenschappen

Slide 19 - Tekstslide

Vruchtbare Halvemaan
  • Gebied waar de eerste landbouw ontstaat (9000 v. Chr.)

  • Midden-Oosten en Noord-Afrika

  • 'De kraamkamer van de beschaving': ontstaan van steden en het schrift

Slide 20 - Tekstslide

Voorbeeld Mesopotamië ( land van Eufraat en Tigris) 
Overstromingen en droogte maakten irrigatie noodzakelijk.

Vruchtbaar slib maakte grote oogsten mogelijk. ( graan, sesam, dadels) 

Overvloedige oogsten maakt specialisatie en steden mogelijk.

O.l.v. Soemeriërs vanaf 3300 v. C steden: bijv. Uruk en Ur. Ook het schrift ontstaat.

bevolkingsgroei> grotere leefgemeenschappen (dorpen en steden), ook overbevolking.
 sociale gelaagdheid)
 bestuur

Slide 21 - Tekstslide

De uitvinding van het schrift
  1. 3500 v.C. Eerste stedelijke samenleving in Soemerie (zuidelijk deel Mesopotamië). 
  2. 3000.v.C. Stedelijke samenleving in Egypte en China.
  3. Met de uitvinding van het schrift verlieten de Soemeriers als eersten de prehistorie. 

Slide 22 - Tekstslide

spijkerschrift
spijkerschrift

Slide 23 - Tekstslide

Ontstaan van de eerste steden
In Mesopotamië ontstonden ook de eerste steden rond 4000 voor Christus

Deze steden vertoonden complexere structuren:
  • Cultureel: tempels, schrift, religie
  • Economisch: specialisatie in ambachten, ontstaan handel
  • Sociaal: ontstaan van sociale gelaagdheid
  • Politiek: ontstaan van stadsstaten, bestuur, wetten, organisatie

Slide 24 - Tekstslide

Lees blz 19
Noteer wat een staat is en wat de taken van een ambtenaar waren.

Slide 25 - Tekstslide

Staat
Centraal bestuur
Afgebakend gebied
Rechtssysteem
Geweldsmonopolie bij de overheid

Slide 26 - Tekstslide

Wat deed een ambtenaar in Egypte?

Organisatie van de landbouw: land opmeten en verdelen onder de boeren.
Onderhoud irrigatiesysteem
Controle boeren op afstaan gedeelte oogst aan farao

Slide 27 - Tekstslide

Natuurgodsdienst
+ Polytheisme 
  • De Egyptenaren waren erg afhankelijk van de natuur, denk maar aan de Nijl
  • Ze zagen veel in de natuur gebeuren.
  • Goden moesten al deze onverklaarbare dingen veroorzaken
  • Veel goden zagen eruit als dieren
  • Ze geloofden in meerdere goden 
      = polytheisme
  (Geloof in één god = monotheisme)

Slide 28 - Tekstslide





Het graf van Toetanchamon

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Video

Flitspresentaties
in groepjes
a: vloek van Toetanchamon
b: het leven van Toetanchamon
c: zijn vrouw, prinses Anchesenamon
d: de dood van Toetanchamon

Slide 31 - Tekstslide

Huiswerk
Gaat over 1.3 
Vragen Blz. 23; 1-3 
Blz. 25; 4,5,
Blz, 26; 89
Blz, 27; 10,11,12 

CodeMEMO ?

Maar je kan ook kiezen nu voor: beantwoorden leerdoelen 1.1 en 1.2, maken samenvatting van 1.1. en 1.2, maken vragen 1.1.en 1.2 ter oefening voor de s.o., 

Slide 32 - Tekstslide

Historische vaardigheden: wat moet je kunnen?
1- Hoe betrouwbaar is de bron
2- feit en mening
3- soorten bronnen
4- oorzaak en gevolg
5- verandering en continuiteit 
6- is de bron representatief voor die tijd
7- Standplaatsgebondenheid van de bron
8- inleven/mening vormen


Slide 33 - Tekstslide

Slide 34 - Video

Slide 35 - Video

Ötzi als ijsmummie
Reconstructie van Ötzi

Slide 36 - Tekstslide

Slide 37 - Video