MH1/H1 - H5.5 SPELLING - LES 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

H5.5 SPELLING

MAVO/HAVO 1
HAVO 1

LES 1

Lesprogramma

- Voorkennis activeren

- Theorie tegenwoordig deelwoord

- Theorie bijvoeglijk naamwoord

- Aan de slag met opdrachten

- Afsluiting les

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- weet je wat een tegenwoordig deelwoord is en kun je deze herkennen.

- weet je wat een bijvoeglijk naamwoord is en kun je deze herkennen.

Wat is het tegenwoordig deelwoord?

1. Een voltooid deelwoord
2. Een onvoltooid deelwoord

Wat is het verschil tussen het tegenwoordig deelwoord & het voltooid deelwoord?

In welke zin staat een tegenwoordig deelwoord?

1. Gisteren heb ik met mijn buurjongen gevoetbald.
2. Lachend rende ze de klas uit.
3. Ik heb hem op zijn fout gewezen.
4. Zij heeft de toets goed gemaakt.

In welke zin staat een tegenwoordig deelwoord?

1. Jamie ruimde mopperend haar kamer op.
2. Ik heb samen met mijn zusje geschilderd.
3. Gisteren heb ik Formule 1 gekeken.
4. Thomas heeft zojuist zijn tanden gepoetst.

Hoe maak je een tegenwoordig deelwoord?

Het tegenwoordig deelwoord

Je vormt het tegenwoordig deelwoord (td) of onvoltooid deelwoord (od) altijd zo: infinitief + -d:     

eten – etend; lachen – lachend; adviseren – adviserend

Lopend ben je er sneller dan met de auto.

Het tegenwoordig deelwoord

Je gebruikt het onvoltooid deelwoord om aan te geven dat je iets aan het doen bent, terwijl je ook iets anders aan het doen bent. Voorbeeld: Huilend rende ze de klas uit.

In bovenstaande zin is de persoonsvorm steeds 'rende'. In die zin gebeurt er nog iets tijdens dat rennen, namelijk huilen. 

Wat is het bijvoeglijk naamwoord in de zin: "Het dappere meisje klom over de muur."

1. dappere
2. meisje
3. muur

Waar herken je een bijvoeglijk naamwoord aan?

Wat is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

Wat is geen stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. riet
2. wol
3. goud
4. ovaal

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord (bn) zegt iets van een zelfstandig naamwoord: voeding is gezond – gezonde voeding

een appel is lekker – een lekkere appel

In de meeste gevallen plaats je -e achter het bijvoeglijk naamwoord:

een leuke jongen – een leuk meisje

Bijvoeglijk naamwoord

Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden geven aan van welk materiaal iets is:

wol – de wollen sjaal; riet – het rieten dak; goud – de gouden ring

De meeste stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden eindigen op -en.

Maar: een aluminium fiets, een denim broek.

Kun je een onvoltooid- en tegenwoordig deelwoord ook als bijvoeglijk naamwoord gebruiken?

1. Ja
2. Nee

Bijvoeglijk naamwoord

Je kunt een tegenwoordig deelwoord gebruiken als bijvoeglijk naamwoord:

de fietsende leerlingen; de bijtende hond

Ook een voltooid deelwoord kun je als bijvoeglijk naamwoord gebruiken:

de gefietste afstand; de gebeten hond.

Aan de slag

Maak op je Chromebook opdracht 1 t/m 4 van H5.5 Spelling.

Dit is ook huiswerk voor de volgende les. 

Klaar? Dan ga je verder met opdracht 5 t/m 10.

Maak een zin met daarin een tegenwoordig deelwoord.

Maak een zin met daarin een bijvoeglijk naamwoord.