Hoofdstuk 1 deel 2

• Recht en deontologie
• Secundair onderwijs

Inleiding tot deontologie

5 Gezondheidszorg - Recht en deontologie

Mevrouw van Loon

Lesdoelen

De leerling:

- Geeft de huidige definitie van deontologie.

- Legt uit wat een deontologische code inhoudt.

- Legt het verschil tussen een professionele gedragscode en een deontologische code uit.

- Geeft de definitie van ethiek.

- Legt uit wat waarden zijn.

- Geeft minstens één voorbeeld van een waarde.

- Legt uit wat normen zijn.

- Geeft minstens één voorbeeld van een norm.

- Legt het verschil uit tussen waarden en normen.

Lesdoelen

De leerling:

- Situeren waarden en normen in de maatschappij.

- Legt uit wat een referentiekader is.

- Legt uit hoe je als zorgverlener omgaat met ethische dilemma’s op de werkvloer.

- Geeft de definities van de basisprincipes in de sociale sector.

- Herkent de basisprincipes in de sociale sector in een gegeven (voorbeeld)tekst.

In een thuissituatie vraagt Jef (87 jaar), een zorgvrager met diabetes, je om een stuk taart mee te brengen van de winkel (voor zijn verjaardag). Jij weet als zorgverlener dat zijn suikerwaarde daardoor omhoog zal schieten en dat dit problemen met zich meebrengt.

Hoe reageer je?

Definitie van deontologie 

Bentham (1834) omschrijft deontologie als:

de empirische studie van de verschillende verplichtingen in verschillende concrete situaties.

Hedendaagse definitie: 

een geheel van waarden, normen en verplichtingen die aanvaard worden door de beoefenaars van een bepaald beroep. 

Definitie van deontologie 

Een synoniem is ‘beroepsplichtenleer’.

Voor én door beroepsgenoten ontwikkeld!

Deontologische code en ethisch handelen 

Elke zorgverlener moet zich houden aan een deontologische code: omvat gemeenschappelijke waarden en gedragsregels die gelden voor een bepaald beroep.

Houvast of soort handleiding hoe je in verschillende situaties het best kunt optreden.

Deontologische code en ethisch handelen 

Ethiek = wetenschap van wat goed en kwaad is.

Ethisch handelen: kritisch nadenken over wat moreel goed is om te doen.

Deontologische code en ethisch handelen 

Probleem op de werkvloer?

Alle betrokken partijen kijken door hun eigen bril naar de situatie:

• Wensen van de familie
  
• Waarden en normen van de zorgverleners
  

Zoeken naar een gepast evenwicht en een goede oplossing voor alle partijen (niet altijd makkelijk!)

Waarden en normen

Waarde = wat we belangrijk vinden

Norm = regel die een bepaalde waarde concretiseert

Waarden en normen horen tot een bepaalde cultuur, tijdspatroon, levensovertuiging, …

DUS veel en zeer verschillende waarden en normen in de maatschappij

Waarden en normen

Referentiekader = geheel van normen, waarden, overtuigingen en vanzelfsprekendheden die een groep volgt

Vaak niet bewust van je eigen referentiekader –> wel belangrijk!

Ethische dilemma's op de werkvloer

Ethisch dilemma = verschillende meningen over hoe de zorgverlener moet handelen (niet één juist antwoord)

Afwegingsproces waarbij de belangen van de zorgvrager, die van zijn familie en het eigen referentiekader in rekening worden gebracht.

Basisprincipes in de sociale sector

Opdracht

Tegen volgende les (6 november)

In deontologische code aanduiden wat we al hebben gezien tot nu toe (gebruik kleur voor deel 1 en 2)