PTA - Module - stijl - les 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Module stijl

Woensdag    - grammatica

Vrijdag            - spelling

1. Planning periode 1
2. Het fictiedossier - planning - boekenlijst
3. paragraaf 1 doornemen
4. paragraag 2 doornemen

Toets spelling

Cijfers!

Toetsen inhalen/ herkansen: VRIJDAG 22-1 11.30 uur.

Usha spelling

Shinelly en Hader grammatica

Fictiedossier klas 4

Boek 1 + toets

Boek 2 + toets

Film + toets (Sonnyboy)

Boek 3 + boekbespreking

Fictiedossier klas 5

Leerdoelen

Aan het eind van deze les:

Herhaling van formeel en informele taal;

Herhaling van beeldspraak;

Herhaling benamingen van stijlfouten;

Herhaling van werkwoordspelling, lees- en spellingstekens.

MAAK AANTEKENINGEN!!

Gebruik je formele of informele taal?

Je zit in de trein en krijgt een telefoontje van een vriend.

1. Formeel
2. Informeel

Gebruik je formele of informele taal?

Je belt een bedrijf om te vragen of er een stageplek voor jou is.

1. Formeel
2. Informeel

Gebruik je formele of informele taal?

Je schrijft een zakelijke brief omdat je loonstrook niet klopt.

1. Formeel
2. Informeel

Gebruik je formele of informele taal?

Je belt je tante om te vertellen dat je verjaardag volgende week gevierd wordt.

1. Formeel
2. Informeel

Beeldspraak

Vergelijking: je maakt een vergelijking om een bepaald beeld (voorstelling) te versterken. Honger als een ........... Zwemmen als een ........

Spreekwoorden/ uitdrukkingen: geeft een bepaald beeld van iets. Let op! Neem dit niet letterlijk! De appel valt niet ver van de boom... Het glas is altijd halfvol....

Personificatie: menselijke eigenschappen worden toegevoegd aan niet menselijke dingen. De wind huilt. De zon streelt mijn huid.

Vergelijking:

Mijn oma heeft geld als ………………

1. Limonade
2. Water
3. Wijn
4. Bier

Vergelijking:

Hij kletste als een …………………

1. Brugman
2. Directeur
3. Kip zonder kop
4. Wezel

Spreekwoord/uitdrukking:

Voor galg en rad opgroeien.

1. Slechte jeugd is een slechte toekomst
2. Er staat een galg en rad voor je huis
3. Je wordt slecht opgevoed
4. Je krijgt een goede opvoeding

Spreekwoord/uitdrukking:

Zij sprong voor mij in de bres.

1. Ze liep in de weg
2. Ze praatte door mij heen
3. Ze schrok van mij
4. Ze ging mij helpen

Waar zit de personificatie:

De wieken van de molen kermden zachtjes bij het rondgaan.

1. De wieken
2. Kermden
3. Zachtjes
4. Het rondgaan

Waar zit de personificatie:

De letters dansten over het papier.

1. Het papier
2. Over
3. Dansten
4. De letters

Herhaling stijlfouten

Maak de volgende sleepopdracht:

Je ziet een benaming van een stijlfout;

Zoek de juiste zin waar deze stijlfout in zit;

Gebruik je boek als hulp!

Stijlfout

• Spot
• Eufemisme

• Tautologie

• Pleonasme
• Contaminatie

• Incongruentie

Betekenis

• Iets grappig bedoelt...
• Iets erg op een lievere manier zeggen.
• 2 woorden in 1 zin die ongeveer hetzelfde betekenen.
• Overbodig woord
• Verkeerde combinatie van woorden.
• Onderwerp in EV/MV dan moet de persoonsvorm dat ook.

Eufemisme

Tautologie

Contaminatie

Incongruentie

Spot

Wat zie jij eruit!

De vrachtwagen passeerde voorbij.

Maar de dief wilde echter niets zeggen.

Benzine kost tegenwoordig erg duur.

De Verenigde Staten hebben hun troepen teruggetrokken uit Afrika

De werknemer had een conflict met zijn collega.

Pleonasme

4. Stijlfouten blz. 13

Als iets het 1 overtreft is het altijd DAN en niet ALS.

Bijv: Ik ben beter … jij. Dat overtreft, dus is het DAN.

Ik ben net zo goed … jij. Dat is niet overtreffend, dus is het ALS.

Ik ben groter … jij. Ik overtref jou in grootte, dus is het DAN

Zij is net zo groot … hij. Er wordt niet overtroffen, dus is het ALS.

4. Stijlfouten blz. 14

Mij/ mijn + Jou/ jouw

Mijn/ jouw  = bezittelijk voornaamwoord

Er komt altijd een zelfstandig naamwoord achter.

Geen zelfst. nw? = altijd mij of jou.

4. Stijlfouten blz. 15-16

Hen/ hun

• Ik heb hun huis bewonderd. (huis = bezittelijk VNW dus hun)
• Ik heb het huis van hen bewonderd. (van = voorzetsel dus hen)
• Ik kan hun niet uitstaan. (hun is een meewerk. vw + er staat geen voorzetsel in)
• Je kunt dat toch niet aan hen vragen (hun is een meewerk. vw + voorzetsel)

4. Stijlfouten blz. 16-17

Dat/ wat

Dat - slaat op een bepaald zinsdeel 

- Het huis dat hier gebouwd wordt. (Het-woord + 'hier gebouwd wordt')

- Ik geef je het cadeau dat ik van m'n oma heb gekregen.

Wat - slaat op een onbepaald zinsdeel - iets, niets, alles

- Hij heeft iets gedaan wat niet mag. (iets is onbepaald)

- Ze roddelt over iedereen, wat toch wel zielig is. (hele zin)

4. Stijlfouten blz. 17

Waarmee/ wie

Met wie/ op wie/ door wie - het gaat om mensen

Waarmee/ waarop/ waardoor  - het gaat om dieren, dingen 

4. Stijlfouten blz. 17

Samenstellingen

Woorden die je kunt splitsen in verschillende zelfst. nw.

Keuken + kast = keukenkast

Gebruik leestekens als dit nodig is!

Radio + omroep = radio-omroep (koppelteken)

4. Stijlfouten blz. 18

Homoniemen:

- Woorden met dezelfde vorm, maar met een andere betekenis

- Pad, bal, slip, kussen

Synoniemen:

- Woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis, maar in een andere vorm geschreven.

- wandelen/ lopen, oud/ bejaard, zoenen/ kussen

Nakijken!

HERHALINGSVRAGEN EN OPDRACHTEN:

Maak opdracht 1 t/m 14 op blz. 20 t/m 24.

HUISWERK 3 FEBRUARI

• Leer alle onderdelen uit deze les voor de toets.

• Bestudeer de gedeelde spelling les en oefen met de werkbladen om je geheugen op te frissen.

• Volgende week  3 februari: toets stijl en spelling